تاکتیک جدید برای بازاریابی دکترین جنگی؛ از حمله نظامی تا حمله رسانه ای

رسانه های آمریكایی همچنان بسان هیولایی رفتار می كنند كه بوزینه ای شیفته نظامی گری بر پشت آن جولان می دهد
چرا حالا؟ پرسشی كوتاه كه جای بحث بسیاری دارد. شهریور سال ۲۰۰۲ و درست هنگامی كه یك سال از حادثه ۱۱ سپتامبر و بیشتر از ۱۱ سال از جنگ خلیج فارس می گذشت، ناگهان در ایالات متحده صحبت از ضرورت برخورد فوری با صدام به میان آمد.
ویلیام اشنایدر، تحلیلگر برجسته شبكه خبری سی ان ان در واكنش به این مسأله گفت: سیاست رئیس جمهور بوش در عراق با یك پرسش بزرگ مواجه است: چرا حالا؟
یك هفته پیش از آنكه اشنایدر دست به كار نوشتن تحلیل خود درباره «بازاریابی جنگ در عراق» شود، اندرو كارد، رئیس وقت ستاد مشترك ارتش آمریكا در پاسخ به این پرسش روزنامه آمریكایی نیویورك تایمز كه چرا حكومت بوش برای اعلام ادعاهای خود علیه عراق تا ماه سپتامبر به انتظار نشسته است، گفته بود: از نقطه نظر بازاریابی، هیچكس تولیدات جدید خود را در ماه آگوست(مرداد) معرفی نمی كند.
اظهارات این مقام ارشد نظامی آمریكا ناظر بر این حقیقت بود كه تبلیغات تمام عیار و همه جانبه را برای حمله به عراق باید تا اوایل پاییز به تعویق انداخت. با این وجود گویا آگوست امسال برای شروع تبلیغ و بازاریابی برای فروش مسائل جنگ عراق به افكار عمومی، ماه بدی نیست! برای تغییر نگرش خریداران پشیمان و بازاریایی دوباره برای محصولاتی كه نامرغوب بودن آنها به مرور زمان روشن شده، باید وارد میدان شد.
رسانه های آمریكایی با تبلیغاتی با این مضمون بار دیگر در صدد تزریق مخدر جنگ عراق در رگهای افكار عمومی برآمده اند: با وجود همه حرف و حدیثها، اوضاع چندان هم بد نیست و قدرت نظامی ایالات متحده می تواند كژیها را برطرف كند و رهبرانی كه در بیراهه رفتن ید طولایی دارند، اكنون حقیقت را می گویند!
تبلیغات جاری رسانه های آمریكایی، كنایه از آن است كه جنگ باید ادامه یابد.
نورمن سولومون، روزنامه نگار و منتقد برجسته رسانه ای در یادداشتی با عنوان «حمله رسانه ای در حمایت از جنگ» نوشته است: آن دسته از منتقدان جنگ كه همواره از پیشرفت نظامی اندك ایالات متحده در عراق ناراضی بوده اند، اكنون احساس سربلندی می كنند. كسانی كه از ناكارآمدی ماشین جنگی آمریكا گلایه دارند(و حتی آنهایی كه تصور می كنند در طلب صلح هستند)، در حقیقت خواستار نبردی مؤثرتر هستند.
اگر مایكل اوهانلون و كنث پولاك وجود نداشتند، احتمالاً كسی باید آنها را] از چوب یا سنگ [می تراشید. گزارش این زوج خبری كه دوشنبه هفته پیش با عنوان «جنگی كه احتمال پیروزی ما در آن وجود دارد» در روزنامه نیویورك تایمز به چاپ رسید، كار مشتركی از دو كارشناس تراز اول سیاست خارجی است كه در بخشی از آن، خود را «دو تحلیلگر منتقد سرسخت عملكرد ضعیف بوش در عراق» معرفی كرده اند.
در پی حضور در یك تور رسمی ۸ روزه كه بتازگی برگزار شد - چنانكه در نیویورك تایمز نوشته اند- آنان به این نتیجه رسیده اند: رفته رفته در عراق به نتایجی دست پیدا می كنیم؛ حداقل از جنبه نظامی.
نورمن سولومون درباره سوابق حرفه ای اوهانلون و پولاك نوشته است: هر دو نفر پشتیبان دو آتشه جنگ عراق بوده اند. اوهانلون، یكی از نویسندگان پركار مؤسسه بروكینگز(یك اتاق فكر مشهور آمریكایی) است. سوابق شغلی پولاك هم از كار در «سیا» گرفته تا تألیف پرفروشترین كتاب سال ۲۰۰۲ با نام «طوفان تهاجمی: دلایل حمله به عراق» متفاوت است. از زمانی كه رؤیای استقبال عراقیها از آمریكاییها با گل و شیرینی نقش بر آب شد، انتقادات این دو نویسنده درباره جنگ عراق صرفاًً تاكتیكی و مصلحت اندیشانه بوده است.شگرد رسانه ای روزهای اخیر به گونه خوف انگیزی به نقشه ای شباهت دارد كه هنگام زمینه چینی برای حمله به عراق توسط حكومت بوش در دستور كار قرار گرفت و بخوبی هم نتیجه داد.
در آن زمان از یك سو نیویورك تایمز و دیگر رسانه های كلیدی در روندی بی وقفه، اخبار دروغ را به عنوان حقایق خدشه ناپذیر منتشر می كردند و از سوی دیگر، معاون رئیس جمهور دیك چنی و زیر دستانش سرگرم فاش كردن اطلاعات و ادعاهای گمراه كننده درباره سلاحهای كشتار جمعی عراق و پیوندهای آن با القاعده بودند.
در ادامه چنی، دونالد رامسفلد، كاندولیزا رایس و دیگر استادان جنگ افروزی بسرعت در برابر دوربینهای تلویزیونی حاضر شدند و برای توجیه تحركات خود به گزارشهای منتشره در نیویورك تایمز و رسانه های دیگر(كه با نظارت خود آنها جعل شده بود) استناد كردند.
هنوز جوهر گزارش مشترك اوهانلون- پولاك نخشكیده بود كه این دو نویسنده، تور تبلیغاتی خود را در استودیوهای رادیو- تلویزیونی و تحریریه روزنامه ها آغاز كردند و تمام نیرویشان را به كار گرفتند تا به تداوم جنگی كمك كنند كه پیش از این با فریب دادن افكار عمومی آمریكا، به شروع آن كمك كرده بودند.
روز پس از چاپ گزارش نیویورك تایمز، چنی تعلیمی به دست روانه برنامه لری كینگ در شبكه خبری سی ان ان شد و اعلام كرد:] ارتش ایالات متحده[در دوره تابستانی حضورش در عراق به پیشرفتهای چشمگیری دست یافته است... اگر گفته های من را باور ندارید، به گزارشی رجوع كنید كه دیروز در نیویورك تایمز - نشریه ای كه مشی چندان دوستانه ای با ما(دولت آمریكا) ندارد- منتشر شد و در آن اوهانلون و پولاك به بررسی وضع عراق پرداخته اند. این دو نفر كه از منتقدان سرسخت جنگ هستند، بتازگی از سفر عراق بازگشته اند.
دوی امدادی رسانه ها در حمایت از جنگ عراق كه با انتشار گزارش نیویورك تایمز استارت خورد، روز چهارشنبه با تحلیل مجله آمریكایی «خبرهای ایالات متحده و گزارشهای جهان» پیگیری شد. این نشریه نوشت: انتشار خبرهایی مبنی بر اینكه شمار تلفات آمریكایی در ماه ژولای(۷۳ نفر) به كمترین میزان طی هشت ماه گذشته رسید، برخی سازمانهای خبری را بر آن داشت تا درباره اوضاع عراق راه خوش بینی در پیش گیرند. به نظر می رسد اجماع رسانه ای در پوشش این خبرها، نشانه بهبود شرایط نظامی آمریكا در عراق است، اگر چه بخش سیاسی این معادله همچنان نگران كننده است.
چنین پوشش رسانه ای از وضعیت نظامی آمریكا در عراق، حكایت از حوادثی دارد كه پاییز آینده آبستن آنهاست و آن زمانی است كه ماشین تبلیغاتی دولت جنگ با دنده سبك به راه خود ادامه می دهد و ادعاهای بی پایانی مانند بهبود وضعیت نظامی، كاهش تلفات آمریكا و واگذاری مسؤولیت به نیروهای عراقی در تالار پژواك رسانه ای، طنین انداز خواهد شد.
كشمكش بر سر اینكه آیا امكان پیروزی نیروهای آمریكایی در عراق وجود دارد، یك حقیقت را به حاشیه رانده است؛ حقیقتی كه هیچ تهاجم رسانه ای قادر به تغییر آن نیست: تحركات جنگی ایالات متحده در عراق همواره غیرقانونی و غیرمنطقی و اصولاً اشتباه بوده است. چشم انداز آینده جنگ آمریكا در عراق هرچه باشد، باز هم نباید آن را ادامه داد.
رسانه های آمریكایی در جنگ ویتنام، شیفته بگو مگو درباره این مسأله بودند كه آیا در انتهای تونل تاریك جنگ، پیروزی در انتظار ایالات متحده است. این جر و بحثها سالها به طول انجامید، غافل از اینكه مسأله مهم آن بود كه اصلاً ایالات متحده حق حضور در این تونل را نداشت!
سالهاست كه مخالفان جنگ عراق می پندارند، تغییر جریان تاریخی بزودی سربازان آمریكایی را به وطنشان باز می گرداند. فرانك ریچ، ستون نویس نیویورك تایمز، دو سال پیش در چنین روزهایی نوشت: آخرین آمریكایی كه می فهمد جنگ عراق برای آمریكاییها (اگر از عراقیها صرف نظر كنیم) پایان یافته تلقی می شود، احتمالاً رئیس جمهور بوش خواهد بود. او در پایان یادداشتش نتیجه گرفت كه ایالات متحده به عنوان یك كشور هم اكنون تصمیم خود را به بوش ابلاغ كرده است و ما باید از عراق خارج شویم.
خط داستانی كه فرانك ریچ در تحلیل خود تعقیب می كرد، در بردارنده یك پیام رضایتمندانه و خودخواهانه بود كه با شرایط واقعی و كنونی آمریكا در عراق كاملاً در تعارض است. هم اكنون ایالات متحده درگیر جنگی است كه احتمالاً مدتها بر ادامه آن پافشاری كند. بعید به نظر می رسد، سرنوشت آمریكاییهایی كه همچنان در عراق به سر می برند و عراقیهایی كه هنوز گرفتار مهلكه اشغال هستند، مطابق همان پیش بینی های امیدواركننده ای باشد كه صاحبنظران در تابستان ۲۰۰۵ منتشر كردند.
رسانه های آمریكایی همچنان بسان هیولایی رفتار می كنند كه بوزینه ای شیفته نظامی گری بر پشت آن جولان می دهد.

محمدی

منبع : روزنامه قدس