شب به خیر و موفق باشید!

لطفاً اگر با فیلمی مواجه شدید كه به هر دلیل مجبور به حذف فصل های زیادی از آن هستید
قید اكرانش را بزنید و بی جهت زحمت دوبله و زیرنویس آن را نكشید چون دیدن فیلمی كه یك سوم آن كوتاه شده، هیچ لطفی ندارد
بعید می دانم كسی با نمایش فیلم های برجسته سینمای جهان در سینماها مخالف باشد. در گذشته البته برخی از اهالی سینما با نمایش فیلم خارجی مخالفت می كردند، چون اعتقاد داشتند كه این كار به سینمای ایران لطمه می زند. علاقه مندان و پیگیران سینما، حتی موج مخالفت هایی كه پس از اكران فیلم اسكاری «با گرگ ها می رقصد» به راه افتاد را به خاطر دارند.
مخالفت هایی كه البته بدون پس زمینه نبود و ریشه در واقعیت داشت. سینمای ایران در دهه پنجاه عملاً به دست وارد كنندگان فیلم خارجی نابود شد. ورود بی رویه فیلم خارجی آن هم از نوع نازلش، باعث شد تا محصولات داخلی، مخاطبشان را از دست بدهند؛ به طوری كه در سال های ۱۳۵۵ و ۱۳۵۶ میزان تولید سالانه سینمای ایران به پایین ترین حد خود رسید. از اوایل دهه ۶۰ دولت خود متولی ورود و نمایش فیلم خارجی شد و فیلم هایی آن هم به صورت محدود اكران می شدند كه خطری برای سینمای ایران محسوب نشوند. سال هایی كه بیشتر فیلم های خارجی به نمایش درآمده در سینماها، محصولات كشورهای اروپای شرقی بودند. از تولیدات نازل اكشن و حادثه ای گرفته تا بخش نخبه گرا و روشنفكرانه كه با نمایش آثاری از تاركوفسكی و پاراجانف، حتی مسیر سینمای ایران را هم تغییر داد.
وقتی در اوایل دهه ۷۰ صحبت از نمایش فیلم های روز و مطرح به میان آمد، بخشی از بدنه سینما به مخالفت با این برنامه پرداخت و از تكرار تاریخ ابراز نگرانی كرد. هرچند زمان زیادی طول نكشید تا خیال همه راحت شود چون سیاست های نمایش فیلم خارجی خنثی تر از آن بود كه بتواند تهدیدی برای سینمای ایران محسوب شود.
چند وقت پیش یكی از تهیه كنندگان سینمای تجاری كه روزگاری از مخالفان نمایش فیلم خارجی بود، در اظهار نظری اعلام كرد: «نمایش فیلم خارجی به صورتی كه الآن اتفاق می افتد، هیچ خطری برای سینمای ایران ندارد و با این شیوه نمایش هیچ مشكلی نداریم.»
در سال های اخیر كوشیده شده تا به جای محصولات نازل، فیلم های مطرح سینمای جهان به نمایش درآید. «خانه خنجرهای پران» و «شب به خیر و موفق باشید» از نمونه هایی هستند كه اخیراً بر پرده رفتند و در حال حاضر علاقه مندان سینمای جهان می توانند فیلم «تاجر ونیزی» را با بازی آل پاچینو در یكی دو سینمای پایتخت (كه اتفاقاً سالن های استانداردی هم دارند) تماشا كنند.
چنان كه دوستی با ذوق زدگی درباره تجربه دلچسب دیدن آثار برجسته در سینما فرهنگ نوشته است این درست كه فیلم را باید در سینما دید و بسیاری از ارزش های فیلم روی پرده عریض مشخص می شود ولی نكته در این جاست كه برخی از فیلم های خارجی هنگام نمایش در ایران چنان مثله می شوند كه اساساً نمی شود از آنها سر درآورد؛ اتفاقی كه در حال حاضر برای فیلم «تاجر ونیزی» هم افتاده است؛ به طوری كه تماشاگر با مجموعه ای از تصاویر بی ربط مواجه است. بدیهی است وقتی كه بیش از یك سوم یك فیلم كوتاه می شود، دیگر لذت بردن كه سهل است، امكان سر درآوردن از فیلم وجود ندارد.
هیچ كس در جهان بر اساس قوانین كشور ما فیلم نمی سازد و طبیعی است كه در بسیاری از فیلم های خارجی نكاتی وجود داشته باشد كه در این جا قابل نمایش نیست. با این همه تعداد فیلم های ارزشمندی كه با كمترین میزان ممیزی قابل نمایش اند هم كم نیست. واقعاً چه اصراری وجود دارد كه فیلمی را با جرح و تعدیل فراوان روانه اكران كنیم؟! «تاجر ونیزی» به عنوان اقتباسی از نمایشنامه شكسپیر، در نسخه ای كه هم اكنون در سینماهای پایتخت اكران شده، بیش از آن كه به روایتی كلاسیك شبیه باشد، به خاطر «جامپ كات» های فراوانی كه در آن ایجاد شده، مثل برخی از فیلم های ژان لوك گدار است. سینماگر فرانسوی كه آثارش را به غیرمتعارف بودن شمرده اند.
احتمالش ضعیف است حتی یكی از تماشاگران فیلم «تاجر ونیزی» در حین خروج از سینما، حسی از رضایت خاطر به همراه داشته باشند. آنها كه نسخه كامل فیلم را قبلاً دیده اند، قطعاً از بلایی كه سر فیلم آمده ناراحتند و آنها كه فیلم را برای اولین بار در سینماهای تهران دیده اند،از معجون آشفته و بی در و پیكر روی پرده سر درنیاورده اند.
تجربه فیلم دیدن در سالن سینما به شرطی لذت بخش است كه بتوان از چیزی كه روی پرده افتاده سر درآورد. این شرط اول است وگرنه دیدن نسخه ای مخدوش و تكه پاره در سینما هیچ فضیلتی به همراه نمی آورد.
به خصوص این كه حالا دسترسی به DVD بسیار ساده و راحت شده است و می توان سینما را به خانه آورد و لذتش را برد. گیرم در ابعادی كوچك تر و بدون آن آئین جمعی، ولی در عوض بدون این كه حس كنی با فیلمی مواجهی كه همه گره هایش در قسمت های حذف شده گشوده می شود. جدای از این كه بسیاری از جرح و تعدیل ها كاملاً سلیقه ای صورت می گیرد و در مورد همین «تاجر ونیزی» بسیاری از نماهای حذف شده قابل نمایش بودند؛ می توان حق را كاملاً به متولیان نمایش فیلم خارجی داد. منتها با یك پیش شرط؛ لطفاً اگر با فیلمی مواجه شدید كه به هر دلیل مجبور به حذف فصل های زیادی از آن هستید، قید اكرانش را بزنید و بی جهت زحمت دوبله و زیرنویس آن را نكشید، چون دیدن فیلمی كه یك سوم آن كوتاه شده هیچ لطفی ندارد.

سعید مروتی

منبع : روزنامه همشهری