جستجو در اینترنت

فرض كنید می خواهید در یك زمینه خاص اطلاعاتی كسب كنید. به چه منابعی رجوع می كنید.
بدون شك اولین و مطمئن ترین منبع كتاب می باشد. اطلاعات موجود در كتابها دقیق و مطمئن هستند چون حداقل چندین بار بوسیله چندین نفر بازبینی شده اند و دقت بسیار زیادی بعمل آمده است تا مطالب نوشته شده در آنها درست و بدون اشكال باشد. اما یك نكته مهم در رابطه با كتاب اینست كه مطالب كتاب كاملاً روزآمد یا اصطلاحاً Up to Date نیست.
پس از كتاب مهمترین منبع برای بدست آوردن اطلاعات، مقالات موجود در مجلات علمی و ژورنالها می باشد. اطلاعات موجود در ژورنالها تقریباً دقیق است چون این مقالات قبل از چاپ بدقت بازبینی می شوند. این مطالب تقریباً روزآمد هستند و احتمال اشتباه در این مطالب بسیار اندك است و اگر هم احیاناً اشتباهی رخ دهد، در شماره های بعدی تصحیح می گردد.
● نكته: یكی از روشهای بدست آوردن اطلاعات، استفاده از منابع و مراجع مقالات و كتابهاست كه معمولاً در انتهای كتاب یا مقالات ذكر می شود.
یكی دیگر از منابع اطلاعاتی بانكهای اطلاعاتی می باشند. بدلیل فراوانی مقالات، پژوهشگران امروزه با كمك نرم افزارهای رایانه ای به جستجو در بانكهای اطلاعاتی مختلف می پردازند. این بانكهای اطلاعاتی را مؤسسات بین المللی اطلاع رسانی تهیه كرده و به فروش می رسانند. امروزه اغلب بانكهای اطلاعاتی روی CD به بازار عرضه می شوند. از مزیتهای CD اینست كه دستیابی به اطلاعات در آنها بسیار ساده، سریع و با جستجوی چند كلمهٔ كلیدی (Kyword) می باشد.
از سال ۱۹۹۰ یك منبع بسیار مهم دیگر به منابع اطلاعاتی اضافه شد و آن شبكه جهانی وب (World Wide Web) می باشد. مجموعهٔ اطلاعات در دسترس برای افرادی كه با اینترنت كار می كنند روز به روز افزایش می یابد. البته اینترنت دارای سرویسهای دیگری نیز می باشد كه پرداختن به آن در این مجال اندك میسر نیست و ان شاءالله در شماره های بعدی به آن خواهیم پرداخت.
حال اگر بخواهیم در زمینهٔ یك مطلب خاص در اینترنت یا بهتر است بگوئیم وب به جستجو بپردازیم ، از كجا باید شروع كرد؟
راه حل اول اینست كه اگر آدرس یك سایت را می دانید با تایپ آدرس آن سایت در كادر آدرس مرورگر خود به آن سایت وصل شده و اطلاعات موردنظر رادریافت می كنید. بعنوان مثال فرض كنید می خواهید اطلاعاتی در مورد بورسیه دانشگاه M IT كسب كنید. می دانید كه آدرس این دانشگاه http://www.mit.edu می باشد پس با تایپ آدرس این صفحه می توانید به سایت این دانشگاه رفته و اطلاعات موردنظر را بدست آورید.
ولی اگر موضوع موردنظر شما جدید باشد یا كسی در این مورد اطلاعاتی نداشته باشد چه باید كرد. خوشبختانه افراد باهوشی این كار را برای شما ساده كرده و جستجو در انبوهی از اطلاعات موجود در اینترنت را برای شما ممكن ساخته اند.
● روشهای جستجو در اینترنت
برای جستجو در وب دو راه وجود دارد: ۱- دایركتوری یا فهرست ۲- موتورهای جستجو.
در روش دایركتوری اطلاعات بر حسب موضوع و زیر موضوع طبقه بندی شده اند ( مانند كتاب اول). شما با محدود كردن جستجوی خود بصورت سلسله مراتبی به اطلاعات دلخواه خود دست پیدا می كنید بدین ترتیب كه از یك موضوع كلی شروع كرده و سپس آنرا خاص تر می كنید تا به موضوعی كه می خواهید برسید.
بعنوان مثال فرض كنید شما می خواهید در مورد مبدلهای حرارتی اطلاعاتی پیدا كنید. می دانید كه مبدلهای حرارتی مربوط به مهندسی مكانیك و مهندسی شیمی می شود. پس ابتدا موضوع مهندسی را انتخاب كرده و در آن زیر شاخه مهندسی مكانیك یا مهندسی شیمی را انتخاب می كنید و در آن زیر شاخه به اطلاعات مورد نظر دست پیدا می كنید.
از آنجایی كه مرتب نمودن این فهرستها و شاخه های آن توسط انسان انجام گرفته است، در طول جستجوی خود، با مطالب بی ربط كمتری مواجه می شوید. البته یكی از ضعفهای مهم فهرستها اینست كه اطلاعات آنها به روز و كاملاً جدید نمی باشند.
موتور جستجو سایت وبی است كه برای جستجو روی اینترنت طراحی شده است، تا به كاربران در جستجوی اطلاعات موردنظر در میان انبوه اطلاعات موجود در شبكه كمك كند.
موتورهای جستجو، از نظر توانایی در جمع آوری اطلاعات و مرتب سازی اتوماتیك آنها با فهرستها تفاوت دارند. نتیجهٔ جستجوی شما بر روی یك موضوع با استفاده از فهرستها در ارتباط با موضوع موردنظر شماست ولی در موتورهای جستجو جوابهای بی ربط زیادی وجود دارد. با این وجود نتیجهٔ جستجو در فهرستها بسیار محدودتر از نتیجهٔ جستجو در موتورهای جستجو است.
در موتور جستجو شما یك كلید واژه را وارد كرده و برنامه جستجو در بانك اطلاعاتی خود به جستجو پرداخته و سایتهای مرتبط با موضوع شما را نمایش خواهد داد.
البته امروزه بیشتر موتورهای جستجو دارای اطلاعات طبقه بندی شده مانند دایركتوریها می باشند و همچنین اكثر دایركتوریها قابلیت جستجو مانند موتورهای جستجو را دارند.
بر روی وب دایركتوریها و موتورهای جستجوی معروفی وجود دارد كه از آنجمله می توان به Yahoo, Altavista,google, Excite, Lycos , Infoseek,… اشاره كرد. جدا از اینها ابر موتور جستجوهایی (Super Search Engines) وجود دارند كه برای جستجو در اینترنت از چندین موتور جستجوی دیگر استفاده می كنند مانند Metacrawler, Dogpile,…
مطالبی كه توسط موتور جستجو در مورد موضوع موردنظر شما نمایش داده می شود از چهار حالت خارج نمی باشد:
۱- مطالب یافت شده، كاملاً مرتبط با واژه موردنظر شما بوده و هدف شما از جستجو را برآورده می كند.
۲- فهرست مذكور، فقط به معرفی پایگاههای مرتبط به واژه موردنظر شما پرداخته است.
۳- مطالب یا پایگاههایی كه بطور خاص به واژه موردنظر شما مربوط نیست، اما شاید سودمند باشد، معرفی شده است.
۴- مطالب مورد نظر ربطی به موضوع موردنظر شما ندارد.
حالت چهارم به چند دلیل ممكن است رخ دهد. یكی از اهداف ما در این مقاله این است كه این نتایج بی ربط را به حداقل برسانیم.
● روشهای جستجو
۱- اگر عبارت موردنظر شما از چند واژه تشكیل شده باشد، بهتر است كه آنها را درون گیومه( )″ قرار دهید. به این جستجو جستجوی عبارتی ( Phrase) گفته می شود.
"chemical engineering"
درغیر اینصورت موتور جستجو هر واژه را جداگانه جستجو خواهد كرد.
۲- اگر می خواهید چند كلمه را جستجو كنید ، قبل از كلمه ای كه می خواهید در صفحه وب وجود داشته باشد علامت (+) قرار دهید. همچنین اگر می خواهید كلمه بخصوصی در صفحه وجود نداشته باشد، قبل از آن علامت (-) قرار دهید.
+″ chemical engineering″ -chemistry
با وارد كردن این عبارت صفحاتی كه در مورد chemical engineering هستند و در آنها كلمهٔ chemistry وجود ندارد، نمایش داده خواهد شد.
▪ البته لازم به توضیح است كه بین (+) و كلمه بعدی هیچ فاصله ای نباید باشد. همچنین بین یك كلمه و كلمه بعدی باید یك فاصله باشد.
۳- اگر واژه ای را با حروف بزرگ (Capital) بنویسید، موتور جستجو دقیقاً همان چیزی را جستجو خواهد كرد كه شما نوشته اید. مثلاً نتایج جستجوی heat و Heat و HEAT با یكدیگر متفاوتند.
۴- با بكارگیری چندین كلمه مترادف به جای یك كلمه، نتایج بهتری بدست می آید.
۵- برای حصول به نتیجه بهتر عبارت یا واژه موردنظر را در چندین موتور جستجو آزمایش كنید.
و اما در پایان نكاتی جالب در مورد اینترنت
▪ حتی بهترین موتورهای جستجو، به حد كافی توانا نیستند و متأسفانه بیش از ۸۴ درصد اطلاعات موجود در شبكه جهانی بوسیله موتورهای جستجو مورد شناسایی قرار نمی گیرند.
▪ در حال حاضر بهترین موتور جستجو Northernlight است كه در اغلب موارد تا سقف ۱۶ درصد از اطلاعات را در اختیار كاربر قرار می دهد.
▪ برای جستجوی متون فنی سه موتور جستجوی Altavista, Accufind, Magellan انتخابهای خوبی هستند.
▪ در اینترنت همه چیز نیست، اما خیلی چیزها هست!!
▪ همه چیز در اینترنت مجانی نیست.
▪ در اینترنت چیزهای بی ربط فراوان است.
اما نكته آخر اینكه، استفاده از اینترنت بعنوان یك منبع تحقیقاتی می تواند اعتیادآور باشد. پس توجه داشته باشید كه از سایر منابع اطلاعاتی غافل نشوید.

منابع
۱- قدیمی، مسعود، مجله ریز پردازنده ، شماره ۶۶، شهریور ۱۳۷۸
۲- شكوهی، فربد، مجله دانش و كامپیوتر، شماره ۲، تیر و مردارد ۱۳۷۹
۳- معتمدی، علی، مجله كامپیوتر جوان، شماره ۱۱، تیر ۱۳۷۹
۴- فاخر، علی، ابزار عمومی تحقیق، انتشارات دانشگاه تهران
۵- كراملیش، كریستین، كتاب اموزشی اینترنت، انتشارات تورنگ
۶- هان، هارلی، هارلی هان اینترنت را آموزش می دهد
۷- chem. Eng. Mag., vol ۱۰۳, july ۱۹۹۶, p۱۳۸
ادهم برهان زهی
دانشجوی كارشناسی مهندسی شیمی- دانشگاه شیراز

منبع : سایر منابع