تحریم نفتی ایران ؛مخاطرات و پیامدها

بی گمان مهم ترین عامل قدرت اقتصادی ایران در سطح جهان، منابع سرشار انرژی ایران است كه این كشور را به یكی از كلیدی ترین بازیگران عرصه جهان انرژی مبدل ساخته است.
ایران دارای سومین ذخایر بزرگ نفت و دومین ذخایر بزرگ گاز طبیعی جهان است و هم اكنون چهارمین تولیدكننده بزرگ نفت، گاز طبیعی و محصولات نفتی در سطح جهان محسوب می شود. از زمان شروع تنش هسته ای ایران در سه سال گذشته، مهمترین عامل قدرت ایران در مقابل كشورهای اروپایی و آمریكا، علاوه بر موقعیت ژئوپولیتیكی ایران، نفوذ فراوان آن در بازار نفت بوده است.در واقع، همزمانی مسئله هسته ای ایران با نوسانات شدید بازار نفت و صعود شدید قیمت های نفت طی دو سال اخیر و ترس از تأثیر ناگوار برنامه هسته ای ایران بر آن موجب واهمه كشورهای مصرف كننده نفت از عواقب ناگوار تنش هسته ای ایران شده است.طی سال جاری میلادی كه مناقشه هسته ای ایران شدت بیشتری یافت ، ترس فعالان بین المللی نفت نسبت به «انفجار» بازار نفت نیز افزایش یافت.در واقع، ترس كشورهای مصرف كننده نفت این است ؛ارجاع پرونده هسته ای ایران به شورای امنیت سازمان ملل و یا حمله نظامی آمریكا و اسراییل به تاسیسات هسته ای ایران و تهران ممكن است دست به تحریم نفت بزند و صادرات طلای سیاه خود را متوقف سازد. تحریم نفتی ایران موجب افزایش شدید بهای نفت و طلا و متعاقبا تضعیف دلار و یورو خواهد شد كه این امر سقوط اقتصاد جهانی را به دنبال خواهد داشت.
●مخاطرات تحریم نفتی
به طور كلی مهمترین تهدیدهای تنش هسته ای ایران برای بازار نفت، از یك سو امكان اعمال تحریم های اقتصادی علیه ایران است (كه می تواند شامل تحریم خرید نفت ایران نیز باشد) و از سوی دیگر احتمال قطع صادرات نفت از سوی ایران برای مقابله با فشارهای خارجی خواهد بود.
در صورتی كه ایران تهدید تحریم نفتی را به مرحله عمل برساند، اقتصاد جهانی پیامدهای بسیار ناگوار آن را درك خواهد كرد. این پیامدهای ناگوار نه تنها به علت از دست دادن نفت ایران كه حدودا ۹.۳ میلیون بشكه در روز یعنی معادل ۶۲.۴ درصد كل تولید ۵.۸۴ میلیون بشكه ای جهان است، بلكه به علت نفوذ فراوان ایران در سطح جهان اسلام است.
این نفوذ در مسئله اخیر توهین به پیامبر اسلام (ص) نمود بیشتری یافت، چرا كه در سراسر جهان مسلمانان علیه توهین به مقدسات خود شدیدا اعتراض كردند و این در حالی است كه به عقیده اكثر كارشناسان بین المللی ایران بر كلیه فعالیت های اسلامی در سطح جهان نفوذ دارد و یا حداقل الهام بخش این حركات است.
در صورتی كه اعضای مسلمان اوپك (الجزایر، اندونزی، ایران، كویت، لیبی، قطر، عربستان و امارات متحده عربی) به تحریم نفتی ایران بپیوندند، آمریكای شمالی، اروپا، ژاپن، استرالیا، كره جنوبی و تایوان حدود ۰۶.۶۱ درصد۴.۳۲ میلیون بشكه نفتی را كه روزانه وارد می كنند از دست خواهند داد. كشورهای مسلمان روزانه ۲.۲۳ میلیون بشكه در روز معادل ۴.۲۷درصد كل مصرف جهان، نفت تولید می كنند و تامین۹.۴۵ درصد كل نفت مورد نیاز كشورهای عضو سازمان توسعه و همكاری اقتصادی را بر عهده دارند.
در همین حال، بانك توسعه آسیایی در گزارشی كه اخیراً منتشر كرد، اعلام نمود در صورت تداوم بهای نفت خام در سطح بالای ۷۰ دلار تا پایان سال ،۲۰۰۶ تولید ناخالص داخلی آمریكا، ژاپن، و اتحادیه اروپا مجموعا ۰.۵ درصد كاهش خواهد یافت بنابراین تحریم نفتی تأثیر به مراتب ناگوارتری بر اقتصاد جهانی خواهد گذارد.
●صعود شدید بهای نفت و ركود اقتصادی جهان
در شرایط فعلی بازار نفت، بهای نفت خام پیرامون هر بشكه ۷۰ دلار در نوسان است، اما هر گونه بی ثباتی شدید در بازار نفت موجب افزایش ۳ تا ۴ مرتبه ای بهای نفت خواهد شد. برای كشورهای صادر كننده نفت اعمال تحریم نفتی علیه ایران چندان هم بد نخواهد بود، چرا كه فشار بازار موجب رسیدن بهای نفت به هر بشكه ۱۰۰ و یا حتی ۲۰۰ دلار نیز خواهد شد و هرگونه كاهش صادرات نفت این كشورها با رشد خیره كننده بهای نفت جبران خواهد شد.
به عنوان مثال، با نفت ۶۰ دلاری، كل درآمد صادرات نفت اعضای اوپك به ۵۳۳ میلیارد دلار میرسد، اما با نفت ۲۰۰ دلاری ارزش درآمدهای صادراتی آنها بر اساس ارزش های فعلی ارز به ۸۰۰میلیارد دلار افزایش خواهد یافت.
برای كشورهای وارد كننده نفت خام، اعمال تحریم اقتصادی علیه ایران و قطع صادرات نفت این كشور موجب فشار فراوان اقتصادی در كوتاه مدت خواهد شد. در صورتی كه بهای نفت به ۱۰۰ دلار افزایش یابد، تولید ناخالص ملی جهان شروع به كاهش خواهد كرد؛ با نفت ۲۰۰ دلاری سقوط اقتصاد جهانی شدت خواهد گرفت؛ ركود سراسر جهان را فراخواهد گرفت و بحران های پولی و مالی نهایتا موجب آسیب شدید سیستم بانكی جهانی خواهد شد.
در چنین شرایطی نرخ بهره بانكی شدیدا افزایش خواهد یافت، بازارهای مالی سقوط خواهد كرد و ورشكستگی شركت ها و اشخاص به اوج خواهد رسید. بانك ها در گرداب ورشكستگی گرفتار خواهند شد كه این امر به نوبه خود كلیه بازارهای مالی را تحت تاثیر قرار خواهد داد.
زمانی كه سقوط اقتصادی، بانكی و مالی در سطح جهان شدت بگیرد، بحران های ساختاری نظام پولی را احاطه خواهند كرد و دلار آمریكا و یورو شدیدا بی ارزش خواهند شد. بنابراین سپرده های عظیم دلاری در سراسر جهان انباشته خواهند شد، كه حتی حركت كوچكی برای فروش آنها موجب بروز فاجعه شدید اقتصادی خواهد شد.حتی افزایش اندك در بهای نفت نیز تاثیر فاجعه آمیز خواهد داشت، كه از دیدگاه استراتژیست های آمریكایی این وضعیت شدیدا به اقتصاد آمریكا ضربه خواهد زد. از دیدگاه آنان افزایش بهای نفت و جایگزینی یورو به جای دلار دو ابزار مهم دشمنان آمریكا برای از پای درآوردن اقتصاد این كشور است. اگرچه یورو به عنوان مهمترین رقیب دلار در ذخایر ارزی محسوب می شود، اما واحد پول اروپایی هنوز نیز از قدرت كافی برای جایگزینی دلار برخوردار نیست. یورو همچون سایر ارزهای مدرن، فقط ابزاری برای مبادله و پرداخت است و از ارزش ذاتی برخوردار نیست و هنوز نیز از ضعف ساختاری رنج می برد. به علاوه، اتحادیه اروپا تاكنون نتوانسته است ابرقدرت بودن خود را از لحاظ نظامی، سیاسی و یا اقتصادی نشان دهد.
برگ های برنده ایران
كارشناسان و موسسات مختلف بین المللی مرتبا نسبت به مخاطرات قطع نفت ایران و اعمال تحریم علیه این كشور هشدار داده اند. از دید آنها ایران بزرگترین و مستعدترین اقتصاد جنوب آسیا است و تحریم نفتی و ممنوعیت سرمایه گذاری برای مقابله با برنامه هسته ای این كشور كارایی ندارد.
«كلود ماندیل» رئیس آژانس بین المللی انرژی در آخرین اظهارنظر خود اعلام كرد: در صورت قطع صادرات نفت ایران، ذخایر نفت ۲۶ كشور صنعتی جهان فقط توان ۱۸ ماه جایگزینی آن را دارد. به گفته وی ریسك تحریم نفتی ایران «نامحدود» است، زیرا چشم پوشی از صادرات ۷/۲میلیون بشكه ای ایران ممكن نیست.با این حال، بی گمان كشورهای چین و ژاپن بیشترین زیان را نسبت به از دست دادن نفت ایران خواهند دید، زیرا از یك سو ایران بخش مهمی از نفت این كشورها را تامین می كند و از سوی دیگر این دو كشور قراردادهای تجاری عظیمی با ایران دارند.در این زمینه، برخی از كارشناسان معتقدند، كشورهای آسیایی خصوصا ژاپن و چین به علت وابستگی انرژی به ایران، نهایتا تلاش های آمریكا در ضربه زدن به ایران را ناكام خواهند گذارد. ابرقدرت های اقتصادی شرق آسیا به علت وابستگی فراوان به منابع انرژی ایران، حفظ روابط گرم خود با این كشور را به اعمال تحریم های تجاری علیه آن ترجیح می دهند.
در واقع، قدرت های آسیایی، همچون آمریكا احساس خصومت با نظام ایران ندارند .ژاپن كه همواره یك متحد پایدار آمریكا محسوب می شده است، از زمان روی كار آمدن حكومت جمهوری اسلامی در ایران در سال ۱۹۷۹ تاكنون در مقابل فشارهای آمریكا برای چشم پوشی از روابط تجاری مستحكم خود با ایران مقاومت كرده است.
ژاپن در سال ۲۰۰۴ قراردادی ۲ میلیارد دلاری با ایران منعقد ساخت و مسئولیت توسعه حوزه نفتی آزادگان را در جنوب ایران كه یكی از بزرگترین ذخایر دست نخورده نفت در جهان است، برعهده گرفت. به گفته مقامات ژاپنی، توسعه حوزه نفتی آزادگان به منزله استراتژی بلندمدت و آینده نگرانه ژاپن در زمینه انرژی محسوب می شود.
شركت اینپكس ژاپن كه ۳۶درصد سهام آن در اختیار دولت ژاپن قرار دارد، در فوریه ۲۰۰۴ برابر با ۷۵درصد حق توسعه حوزه آزادگان را به دست آورد و این در حالی است كه ژاپنی ها نگران تاثیر مناقشه هسته ای ایران بر چنین قراردادهایی هستند.
دیگر نگرانی عمده ژاپنی ها این است كه شركت های چینی آماده جایگزینی رقبای ژاپنی خود در توسعه حوزه های نفت و گاز ایران می باشند و ایران نگرانی چندانی نسبت به از دست دادن سرمایه گذاران ژاپنی ندارد.
ژاپن، دومین قدرت اقتصادی جهان، تقریبا تمامی نفت مصرفی خود را وارد می كند كه ۱۵درصد آن را ایران تامین می نماید. این كشور طی سال های اخیر رقابت سنگینی با چین برای توسعه حوزه های نفتی موجود در منطقه مورد مناقشه سیبری داشته است كه این امر نشان دهنده نگرانی های فراوان این دو كشور نسبت به منابع آتی انرژی شان است.كارشناسان انرژی در ژاپن هشدار داده اند، در صورتی كه ایران در شورای امنیت سازمان ملل مورد تحریم های اقتصادی و تجاری قرار گیرد، ژاپن مجبور به بازنگری در استراتژی انرژی خود خواهد بود، زیرا به احتمال فراوان این كشور سومین تامین كننده انرژی خود، ایران، را از دست خواهد داد.
چین نیز كه تنها كشور آسیایی دارای حق وتو در شورای امنیت سازمان ملل است، روابط تجاری فراوانی با ایران دارد و به منظور حفظ رشد بالای اقتصادی خود شدیداً نیازمند همكاری ایران است. ایران ۱۳ درصد نفت وارداتی چین را تامین می كند و چین نیز در مقابل از ایران در برابر اقدامات تنبیهی محافظت خواهد كرد. به علاوه، قراردادهای انرژی میان ایران و چین به بیش از ۱۰۰ میلیارد دلار می رسد، بنابراین به نظر نمی رسد چین این منافع را از دست بدهد.روزنامه «واشنگتن پست» سرمایه گذاری ۱۰۰میلیارد دلاری چین در حوزه نفت ایران را «تضعیف طرح های آمریكا و اروپا علیه تهران» می داند و تكمیل این طرح ها را عامل پیچیده تر شدن تلاش های دولت بوش برای به انزوا كشاندن ایران و متوقف كردن برنامه هسته ای این كشور می داند و پیش بینی می كند كه این همكاری ها موجب ایجاد اصطكاك هایی در روابط پكن با قدرت های جهانی شود.سال گذشته چین قرارداد خرید۱۰میلیون تن گاز ال.ان.جی به ارزش ۷۰ میلیارد دلار طی ۲۵ سال آینده را با ایران منعقد كرد و بدین ترتیب وابستگی چین به انرژی وارداتی از ایران طی دهه آینده شدیدتر نیز خواهد شد.بر اساس این قرارداد شركت «سینوپك» كه دومین شركت بزرگ نفتی چین است، عهده دار توسعه حوزه نفتی یادآوران ایران شد. سینوپك همچنین امیدوار است در دیگر پروژه های نفتی ایران نیز مشاركت كند، اما تشدید بحران هسته ای ایران این شركت را نسبت به از دست دادن بازار پرمنفعت انرژی ایران نگران ساخته است.ایران هم اكنون حدود ۱۳درصد نفت وارداتی چین را تامین می كند و سال گذشته بیش از ۱۴ میلیون تن نفت (۴۵۰ هزار بشكه در روز) به این كشور صادر كرد و پس از عربستان و آنگولا به سومین تامین كننده بزرگ نفت چین مبدل شد، بنابراین چشم پوشی چین از نفت ایران دور از انتظار است.
چین نگران است همانطور كه در عراق منافع اقتصادی خود را از دست داد، در صورت اعمال تحریم های تجاری علیه ایران، در این كشور نیز منافع قابل توجه خود را از دست رفته ببیند. «آكادمی علوم اجتماعی چین» نیز در گزارش اخیر خود اعلام كرد: روابط مستحكم تجاری و اقتصادی ایران با چین عامل اصلی بی میلی چین نسبت به همراهی با آمریكا در زمینه پرونده هسته ای ایران است.
روابط تجاری چین با ایران طی سال های اخیر گسترش قابل توجهی یافته است و هم اكنون شركت های چینی در بخش های مختلف اقتصادی ایران از خودروسازی، راهسازی، كاوش و استخراج نفت و گاز و ساخت خط لوله تا مترو در ایران مشغول به فعالیت هستند.چین در جایگاه مهمی در برنامه هسته ای ایران قرار گرفته است و همچون ایران فاصله ایدئولوژیك مشخصی از غرب دارد و هم اكنون سرمایه گذاری های كلانی در ایران انجام داده است و خواهان افزایش ثبات یكی از مهمترین تامین كنندگان انرژی خود نیز هست.
از آنجا كه چین عضو دارای حق وتو در شورای امنیت سازمان ملل است و در هیات رئیسه آژانس بین المللی انرژی نیز جای دارد، نقشی كلیدی در چگونگی تعامل غرب با برنامه هسته ای ایران بازی می كند.
چین كه از سال ۱۹۹۳ به یك واردكننده صرف نفت تبدیل شد، ایران را به عنوان یكی از مهمترین و باثبات ترین منابع بلند مدت انرژی خود انتخاب كرده و به همین منظور سرمایه گذاری های فراوانی در ایران انجام داده است.آكادمی علوم اجتماعی چین معتقد است، تحریم های اقتصادی آمریكا در سال های گذشته علیه ایران موجب كنار رفتن شركت های بزرگ آمریكایی و اروپایی از پروژه های ایران شد و در مقابل، شركت های چینی از فرصت استفاده كردند و سرمایه گذاری های كلانی در ایران انجام دادند.
هم اكنون هزاران كارگر چینی در بخش های مختلف اقتصادی ایران مشغول به كار هستند و به توسعه اقتصادی كشوری كه واشنگتن آن را «دشمن» خود می داند، كمك می كنند.ساخت آزاد راه تهران - شمال، خط لوله ۲۴۰ مایلی در دریای خزر، ساخت ماهواره مخابراتی و ساخت مترو تهران از جمله پروژه هایی هستند كه شركت های چینی در ایران انجام داده اند و یا در حال انجام آنها می باشند.
افزون بر این، زمانی كه شركت خودروسازی «چری» چین در سال ۲۰۰۳ تصمیم گرفت پای به بازارهای خارجی بگذارد، بازار ایران را مورد هدف خود قرار داد و به تاسیس كارخانه ای در ایران اقدام كرد كه ظرفیت تولید ۱۰ هزار خودرو در سال را دارد. همچنین بنابر اعلام سخنگوی شركت چری، این شركت قصد دارد در سال جاری میلادی ۸ هزار خودرو دیگر نیز به ایران صادر كند.آنچه مایه امیدواری چینی ها است این است كه در صورت اعمال تحریم های اقتصادی علیه ایران (به رغم مخالفت چین)، ممكن است ایران به منظور قدردانی از چین، نفت تحریمی خود را همچنان به چین صادر نماید. نشریه «وال استریت ژورنال» سرمایه گذاری چین در ایران را مانع اعمال تحریم علیه این كشور می داند.
واشنگتن پست در این زمینه معتقد است: تسریع همكاری چین و ایران برای انعقاد یك قرارداد و آغاز توسعه همكاری ممكن است علامتی برای تمایل پكن برای محدود كردن تحریم علیه ایران باشد.
«شن دینگلی» استاد روابط بین الملل دانشگاه فودان شانگهای نیز بر این عقیده است كه برنامه ریزی زمانی همكاری های چین و ایران بسیار هوشمندانه طراحی شده است. به عقیده وی، به نظر می رسد كه ایران و چین نه تنها در زمینه توسعه انرژی بلكه برای افزایش منافع ناشی از اعمال تحریم علیه ایران با هم همكاری می كنند. این پیام ظریفی است كه حتی اگر این تحریم ها تصویب هم شود، این دو كشور می توانند تحریم های محدودی بدون تاثیر در زمینه نفت داشته باشند.
در همین زمینه پیش بینی می شود، حتی در صورت تحریم اقتصادی علیه ایران، آمریكا وكشورهای غربی كشتی های چینی حامل نفت ایران را مشمول این تحریم ها قرار ندهند، چرا كه چنین امری می تواند به بحران های جهانی بزرگتری منجر شود. موسسه «صلح كارنگی» نیز در این زمینه معتقد است: آمریكا نمی تواند بدون همكاری حداقل اروپا، روسیه، چین، هند، ژاپن و چند كشور دیگر به نتیجه مطلوب در برابر ایران برسد.
این موسسه همچنین معتقد است: تجربه ناموفق تحریم اقتصادی ایران در دهه اخیر شركت های آمریكایی را نسبت به پیروی از تحریم صنعت نفت ایران بی میل ساخته است. در حالی كه «قدرت ایران در برقراری ثبات داخلی و منطقه ای به حدی است كه خیال سرمایه گذاران چینی و اروپایی را از بابت آینده منابع انرژی ایران آسوده نگه داشته است.» شركت های آمریكایی خود را زیانكارترین شركت ها در رقابت با شركت های اروپایی در دوران تحریم ایران از سوی آمریكا می دانند.واشنگتن پست در این زمینه معتقد است: تسریع همكاری چین و ایران برای انعقاد یك قرارداد و آغاز توسعه همكاری علامتی برای تمایل پكن برای محدود كردن تحریم علیه ایران باشد.
●نفوذ ایران در بازار انرژی
در حالی كه رئیس جمهور ایران اخیرا هشدار داد اعمال تحریم های نفتی علیه ایران بیشتر به ضرر كشورهای غربی خواهد بود، موسسه «بیزینس مانیتور» معتقد است با توجه به نیاز بازار جهانی به نفت ایران، این ادعا دور از ذهن به نظر نمی رسد.
ایران چهارمین تولیدكننده بزرگ نفت جهان و دومین تولیدكننده بزرگ اوپك است و روزانه بیش از ۵/۲ تا ۷/۲میلیون بشكه در روز نفت به بازارهای جهانی صادر می كند كه كشورهای بزرگی همچون ژاپن و چین مشتریان عمده نفت این كشور هستند.
از سوی دیگر، بازار نفت نیز شدیدا به نفت ایران وابسته است و تحریم ایران موجب صعود ناگهانی بهای نفت خواهد شد كه زیان آن را كشورهای مصرف كننده غربی خواهند دید. موسسه مطالعاتی بروكینگز در این زمینه معتقد است: «توقف صادرات نفت خام ایران باعث می شود بهای نفت به بیش از ۱۰۰ دلار در هر بشكه برسد و دولت های جهانی را در حل این معضل و تصمیم گیری درباره چالش به وجود آمده ناشی از تمایلات هسته ای ایران تضعیف كند.»
«میشل هانلون» و «دیوید ساندالو» دو تن از كارشناسان بین المللی نیز با «احمقانه» خواندن وابستگی شدید كشورهای غربی به نفت خاورمیانه معتقدند: در حالی كه وابستگی غرب به هر قطره نفت و احساس هرگونه نگرانی نسبت به آن، اقتصاد جهانی را به لرزه درمی آورد و رهبران سیاسی جهان با اعلام هرگونه تهدید از جانب منابع نفتی دچار رعشه می شوند، چگونه می توان از تحریم نفت ایران و چشم پوشی از ۷/۲ میلیون بشكه در روز صادرات آن سخن گفت .
ظرفیت مازاد تولید فعلی بازار نفت برای جایگزینی صادرات نفت ایران، كافی نیست و بر اساس نظرسنجی های صورت گرفته از سوی موسسات مختلف اقتصادی و تحقیقاتی، تداوم تنش هسته ای ایران بهای نفت را در سطح ۷۰دلار نگاه خواهد داشت، بنابراین اعمال تحریم اقتصادی علیه ایران وضع بازار نفت را بسیار ناگوارتر خواهد ساخت.
نشریه«بیزینس ویك »نیز معتقد است كشورهای اروپایی، ژاپن و چین به منابع نفت و گاز ایران نیازمند هستند و از هرگونه تحریم نفتی این كشور جلوگیری خواهند كرد.از دیدگاه این نشریه، آمریكا برای تحت فشار قرار دادن ایران گزینه های چندانی در پیش روی ندارد و در حالی كه در مخمصه عراق گرفتار شده است، مقابله با ایران برای این كشور بسیار مخاطره آمیز خواهد بود.
در حالی كه آمریكا تمام توان خود را برای ارجاع پرونده هسته ای ایران به شورای امنیت سازمان ملل به كار گرفته است و اكنون نیز قصد دارد تحریم های اقتصادی علیه ایران را عملی سازد، بیزینس ویك معتقد است آمریكا در راه اعمال تحریم های اقتصادی علیه ایران راهی بسیار دشوار دارد، زیرا روابط مستحكم تجاری ایران با روسیه و نیاز اتحادیه اروپا و چین به نفت و گاز ایران بی گمان مخالفت آنها را با تحریم ایران در پی خواهد داشت.
علاوه بر مخالفت بسیار محتمل روسیه، چین و كشورهای اروپایی با تحریم ایران، بازار شدیدا آسیب پذیر نفت مانع عمده دیگر بر سر راه برنامه های آمریكا علیه ایران محسوب می شود.
اگر تنش های مربوط به برنامه هسته ای ایران پنج سال پیش رخ می داد، احتمال تحریم اقتصادی یا نفتی ایران وجود داشت، اما اكنون كه قیمت های نفت طی دو سال اخیر سه برابر شده است و بازار نفت شدیداً احساس كمبود عرضه می كند، چشم پوشی از نفت ایران نه تنها عملی نیست، بلكه حتی غیرقابل باور می نماید.
در واقع، زمانی مناقشه هسته ای ایران به اوج خود رسیده است كه بازار نفت بر لبه پرتگاه حركت می كند و از دیدگاه بیزینس ویك« دوران نفت ارزان به پایان رسیده است »، بنابراین حتی كوچكترین شوك های سیاسی نیز تاثیر ناگواری بر بازار نفت خواهند گذارد، چه رسد به قطع صادرات چهارمین تولیدكننده بزرگ نفت جهان.
در همین زمینه موسسه تحقیقاتی« فورسایت ریسرچ»نیویورك نیز در گزارشی اعلام كرده است :از دست دادن ۵/۲ میلیون بشكه در روز نفت ایران موجب صعود بهای نفت به سطحی غیرقابل پیش بینی خواهد شد. از دید این موسسه، سرمایه گذاری های قابل توجه چین، ژاپن و اروپا در بخش نفت و گاز ایران، كار آمریكا را برای اعمال تحریم اقتصادی علیه ایران با چالش جدی مواجه ساخته است.
موسسه معتبر مالی بین المللی« مریل لینچ » نیز اخیرا در گزارشی از بازار جهانی نفت، مهمترین عامل تهدید ثبات در این بازار را تحریم احتمالی ایران اعلام كرد. در گزارش این موسسه آمده بود:«در صورتی كه ایران از سوی شورای امنیت سازمان ملل متحد مورد تحریم قرار گیرد، بازار جهانی نفت با مهمترین شوك خود در سال های اخیر مواجه خواهد شد.»
مریل لینچ پیش بینی كرده بود، در صورتی كه ایران برای مقابله با تحریم اقتصادی اقدام به توقف صادرات نفت خود كند، در كوتاه مدت شوك بی سابقه ای بر بازار نفت وارد خواهد آمد كه موجب صعود ناگهانی بهای آن خواهد شد.
به علاوه، در حالی كه آژانس بین المللی انرژی اعلام كرده است در صورت قطع یا كاهش صادرات نفت ایران از ذخایر استراتژیك خود استفاده خواهد كرد، مریل لینچ معتقد است ذخایر نفت آژانس بین المللی انرژی برای جایگزینی نفت ایران، كافی نیست و شوك نفتی ایران حداقل در كوتاه مدت بازار نفت را شدیداً تحت تاثیر خواهد داد.

حسین لطفی
منابع:
آژانس بین المللی انرژی، مركز اطلاعات انرژی آمریكا، بیزینس ویك، واحد اطلاعات اقتصادی اكونومیست، بیزینس مانیتور، میدل ایست مانیتور، مریل لینچ، ژاپن تایمز، آسیاتایمز، یو.اس.ای تودی، واشنگتن پست، كارنگی، كایجینگ، وال استریت ژورنال، بروكینگز، فورسایت ریسرچ و ... .

منبع : روزنامه همشهری