حضور شرکت‌های خارجی در بازار و صنعت خودروی ایران

بنابر پیش‌بینی‌های انجام شده مربوط به صنعت خودروی ایران ، در صورت ثابت‌ماندن شرایط اقتصادی، تقاضای خودرو در سال ۱۳۸۶ به بیش از یک میلیون دستگاه می‌رسد. خودروهای با قیمت ۵ تا۱۰ میلیون تومان۵۵۰ هزار دستگاه تقاضا در این سال خواهند داشت. در این سال، خودروی لوگان و پژو ۲۰۶ و پژو ۴۰۵ و سمند معمولی به همراه خودروی «گل» کیا ریو در این رنج قیمت قرار خواهند گرفت. تقاضای خودروی ارزان‌قیمت که قیمتی بین ۳ تا ۵میلیون تومان دارند نیز ۱۷۵ هزار دستگاه پیش‌بینی می‌شود. بررسی‌ها نشان می‌دهد، ‌نیمی از ناوگان۶ میلیونی در ایران فرسوده است و تعداد سرانه خورو نیز بیش از هر ۱۲ نفر یک خودرو است. تقاضای خودرو بین ۱۰ تا ۱۵ میلیون تومانی نیز به ۲۵۰ هزار دستگاه می‌رسد. خودروهایی نیز که قیمت بیش از ۱۵ میلیون تومان دارند، تقاضای معادل ۴۳ هزار دستگاه است. این رنج قیمت احتمالا محل یکه‌تازی محصولات لوکس وارداتی خواهد بود، البته بعضی از محصولات داخلی از جمله بنز و نیسان نیز در این رنج حضور خواهند داشت. هم اکنون با توجه به کشش بالای صنعت خودروی ایران، شرکت‌های مختلفی به روش‌های گوناگون در آن حضور یافته‌اند. شرکت رنو نیسان بزرگترین سرمایه گذاری صنعت ایران را در کشور انجام داده است در کنار این پروژه بسیاری از قطعه سازان اروپایی نیز فعالیت جدیدی با قطعه سازان داخلی شروع کرده اند.از طرفی، شرکت دایملر کرایسلر نیز در سرمایه گذاری که حدود ۱۵ میلیون دلار ارزیابی می شود به آرامی سعی می کند وارد بازار ایران شود و به همین منظور، شرکت مرسدس بنز ایران را تاسیس کرده و قصد افزایش فعالیت خودر را در بخش خودروهای سنگین دارد. شرکت‌های فولکس واگن ،هیوندایی،نیز تولیدات خود در ایران را آغاز کرده اندشرکت فیات نیز در نیمه دوم سال ۸۴ تولید خود درایران را آغاز خواهد کرد. شرکت سان یانگ ،کیا موتور،نیسان ،سیتروئن وپژو نیز به همراه چند خودروساز چینی برنامه‌های جدیدی برای تولید در بازار خودروی ایران دارند.
شرکت رنو
سوم مرداد (۱۳۸۳) شرکت رنوپارس که اولین شرکت چند ملیتی در صنعت خودروی ایران محسوب می‌شود، شکل گرفت. این اتفاق شرکت‌های ایران‌خودرو، سایپا، رنو، نیسان و چند شرکت قطعه‌سازی اروپایی و ایرانی و نیز سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران را درگیر خود کرد. این سرمایه‌گذاری یک میلیارد یورویی که بزرگترین سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی در ایران لقب گرفت در دو فاز انجام می‌شود.شرکت رنو پارس در توزیع و فروش، کیفیت خدمات پس از فروش و جذب رضایت خریداران با طرف‌های ایرانی همکاری می کند . این شرکت همچنین وظیفه نظارت بر کیفیت و اجرای استانداردهای رنو را برای این خودروی حامل نشان رنو به عهده خواهد داشت. ۵۱ درصد شرکت رنوپارس که در تهران تاسیس شده است، متعلق به رنو و ۴۹ درصد آن متعلق به شرکت توسعه صنایع خودرو (AIDCO) است. شرکت توسعه صنایع خودرو خود شرکتی است که از اتحاد سازمان نوسازی و توسعه صنایع (IDRO) و دو کارخانه بزرگ خودروسازی در ایران یعنی ایران خودرو و سایپا تشکیل شده است. این پروژه تولید و فروش خودروی ال -۹۰ توسط ایران خودرو و سایپا را در ایران از سال ۲۰۰۶ به انجام خواهد رساند. این خودرو در همان ابتدای تولید ساخت داخلی در حدود ۵۰ درصد داشته در این پروژه ۵۰شرکت قطعه سازی ایرانی وارد زنجیره جهانی رنو نیسان شده اند و به این زنجیره صادرات انجام خواهند داد. همچنین در سال ۲۰۰۶ رنو پارس خودروی مگان را درایران به تولید می رساند .رنو طی یک طرح استراتژیک روی پلتفرم ایکس ۹۰ خودروی وانتی را به صورت مشترک با ایران خودرو طراحی می کند.
دایملر کرایسلر
این شرکت در دو بخش سواری و خودروی سنگین در ایران فعال است. دربخش سواری این شرکت مدل کلاس eرا درایران تولید خواهد کرد و مدل‌های دیگر به ایران وارد می کند به همین منظور این شرکت با همکاری مشترکی با ایران خودرو دیزل شرکت مرسدس بنز ایران را تاسیس کرده است. سرمایه گذاری در این طرح که به صورت پنجاه پنجاه است ۱۵ میلیون دلار بوده که وظیفه فروش و خدمات پس از فروش را برعهده داشته اما تولید بنز در ایران به صورت تحت کلاس انجام می شود.شرکت دایملر کرایسلر هم اکنون ۳۰ درصد شرکت ایدم تبریز را داشته و تولید موتورهای سری ۹۰۰ و ۴۵۷ را در ایران انجام می‌دهد. برخی از قطعات نیز به زنجیره جهانی دایملر کرایسلر صادر می‌شود. این شرکت قصد دارد سری جدید کامیون‌ها و اتوبوس‌های خود را در ایران تولید کند تولید. کامیون اتگو و اکسور از این برنامه آغاز شده است
پژو و سیتروئن
در سال ۸۳ بیش از ۲۲۰هزار خودروی این گروه در ایران تولید شده است. این گروه پر نفوذ ترین خودروساز در ایران بوده و سالیانه بیش از یک میلیارد یورو از ایران در آمد کسب می‌کند. البته بعد از حضور رنو این شرکت سعی کرده دید خود نسبت به ایران را عوض کند و طرح مشترکی را به نام طراحی پژو آریان به ایران خودرو پیشنهاد داده است. این خودرو در نمایشگاه خودروی فرانکفورت در ماه سپتامبر به نمایش عمومی در آمد از طرفی قرار است در بخش خرید قطعه نیز پژو برای اولین بار اقدام به فعالیت کرده و قطعه سازان ایرانی را در زنجیره جهانی پژو قرار دهد.طرح تولید سیتروئن سی ۴ صندوقدار از دیگر طرح‌های آینده این گروه در ایران است.
فولکس واگن
این خودروساز با همکاری شرکت کرمان خودرو در ایران به تولید خودرو می پردازد و تولید اولین محصول این خودروساز با نام گل به صورت کامل در ایران مونتاژ می شود. قرار است تولید فولکس بورا نیز در نیمه دوم سال ۸۴ آغاز شود. این خودروساز بسیار با احتیاط وارد بازار ایران شده ودر گام اول محصول برزیلی خود را در ایران تولید می‌کند. البته در طرحی بلند پروازانه قصد دارد تولید خود را به ۲۰۰ هزار دستگاه در ایران افزایش دهد
هیوندایی
این خودروساز با همکاری شرکت کرمان خودرو در ایران به تولید خودرو می پردازد و تولید اولین محصول این خودروساز با نام ورنای به صورت کامل در ایران مونتاژ می‌شود. تولید هیوندایی اونته نیز به تازگی آغاز شده است
فیات
شرکت خودروسازی فیات ایتالیا توسط شرکت بنیان توسعه صنعت قرار است در سال ۲۰۰۶ تولید خود رادر ایران را اغاز کند . تولید این خودروها در فاز اول بیش از ۱۰۰ هزار دستگاه خواهد بود و تا سقف ۲۵۰ هزار دستگاه به ظرفیت کامل خواهد رسید. برای رسیدن به این هدف سرمایه‌گذاری لازم از سوی شرکت بنیان توسعه صنعت پارس حدود ۲۰۰ میلیون یورو در نظر گرفته شده است. وفیات سرمایه گذاری انجام نداده است.
خودروسازان چینی
تولید خودروی Chery QQ با نام MVM ۱۱۰ از سوی شرکت مدیران خودرو از گروه کرمان خودرو در ایران تولید می شود. هم اکنون چند شرکت خودروسازی چینی از جمله جیلی، چری و Saic برنامه تولید خودرو در ایران را در برنامه دارند و گفته می‌شود، مراحل ساخت کارخانه در مشهد، گلپایگان و کرمان آغاز و در مواردی هم به انتهای کار خود نزدیک شده است.شرکت‌های ایران خودرو و یانگ من چین هم برای تولید خودروی چینی wow به توافقات اولیه‌ دست یافته‌اند. این دو شرکت برای تبادل سی.کی.دی سمند به منظور تولید در چین و سی.کی.دی wow برای تولید در ایران به توافقات اولیه دست یافته‌اند.
قطعه سازان خارجی و همکاری با طرف ایرانی
بعد از حضور رنو و ترغیب قطعه سازان همکار این گروه برخی از قطعه سازان اروپایی با شرکت‌های قطعه ساز ایرانی قرار داد همکاری مشترک جوینت ونچر امضا کرده اند.و تا کنون ۱۷ شرکت خارجی در صنعت قطعه ایران سرمایه گذاری کرده اند. شرکت‌های بوش، مارتی مارلی و چند شرکت آلمانی ایتالیایی و فرانسوی با طرف ایرانی خود درباره تولید مشترک در حال مذاکره هستند. همچنین شرکت‌های ای‌سی‌ای برای تولید مجموع اکسل با شرکت ایرانی ربات ماشین، مهرکام پارس با ولئو فرانسه برای مجموعه اچ.بک و شرکت ولئو برای ساخت رادیاتور با شرکت آرمکو شرکتی مشترک را تاسیس کرده اند.گفته می شود، پژو و فولکس واگن هم در حال اجرای پروژهای مشابه رنو در ایران هستند .
خودروسازان وارد کننده
بر اساس اعلام شرکت‌های خودروساز وارد کننده به ایران تا پایان سال جاری حدود ۱۶ هزار شرکت‌های تویوتا، بی.ام.و، بنز و آئودی اعلام کردند که تا پایان سال جاری به ترتیب شش هزار، سه هزار، ۲۵۰۰ وپنچ هزار دستگاه خودرو در ایران خواهند فروخت. تاکنون نیز حدود ۵۰ دستگاه بنز و بیش از ۴۰۰ دستگاه بی.ام.و شماره‌گذاری شده و بیش از یک هزار بی.ام.و و یک هزار تویوتا نیز وارد ایران شده است.تعرفه خودرو در سال جاری ۱۰۰ درصد بوده و سال آینده به ۸۰ درصد خواهد رسید.
همکاری مشترک شرکت‌های خودروساز داخلی با شرکت‌های اروپایی برای طراحی خودرو
بر اساس پروژه مشترک مرکزتحقیقات موتور ایران خودرو با مرکز تحقیقات موتور آلمان،fev مجموعه خانواده موتور ملی در حال طراحی است که اولین نسل از این موتورها به انتهای مرحله طراحی رسیده است و به زودی به تولید انبوه خواهد رسید. بر اساس طرح مشترک بین این دو مرکز، موتور اول توسط طرف آلمانی طراحی شده و مهندسان ایرانی در این بخش طراحی موتور را می‌آ‎موزند در موتور دوم که یک موتور ‌١٧٠٠ سی سی توربوشارژ دار است، طراحان ایرانی و آلمانی کار طراحی را به صورت مشترک انجام می‌دهند و در موتور سوم که یک موتور ‌١٤٠٠ سی سی است، مهندسان ایرانی موتور را طراحی کرده و مهندسان آلمانی نقش نظارتی دارند.طرح‌های مشابهی نیز با شرکت‌های مشاوره‌ای و طراحی از جمله ریکاردو نیز در حال جریان است.
امین آزاد

منبع : مجله گسترش صنعت