نیاز فرزند خود را دریابید

برخی برخوردهای فرزندتان را در چارچوب نیاز طبیعی او به تنهایی و جدایی مفید از خودتان بپذیرید چطور می‌توان با نوجوانی كه به تمام سؤالهای شما جواب «خوب» «هیچ چیز» یا «نمی‌دانم» می دهد ارتباط برقرار كرد؟
امیلی همیشه عادت داشت وقتی از مدرسه به خانه می آمد به آشپزخانه پیش مادرش برود كارهای مدرسه‌اش را انجام دهد و با مادرش درباره آنچه در طول روز برایش اتفاق افتاده بود صحبت كند . مادرش در این باره می گوید:« اما همه اینها وقتی او كلاس چهارم بود تغییر كرد این روزها وقتی او به خانه می آید به اتاقش میرود و در را می بندد او فقط علاقه دارد با دوستش تلفنی صحبت كند.» این امری كاملاً طبیعی است حتی بچه هایی كه بطور طبیعی پر حرف هستند وقتی بزرگتر می شوند كم حرف و تودار می شوند. سؤالات ساده ای مانند « مدرسه چطور بود؟ » تجاوز به زندگی خصوصی شان محسوب می شود.
این واكنش ها در واقع علایم نیاز به تنهایی و انزوا ، شروع جدایی طبیعی و مفید، از والدین است در چنین شرایطی كودكان به نصایح و حمایت شما بیشتر از قبل نیاز دارند.
اما زمان مناسب را باید انتخاب كنید.
ممكن است هر كودك زمان خاصی مستعد نزدیكی و صمیمیت و صحبت باشد مثلاً وقتی كه با فرزندتان برای تمرین فوتبال می روید یا بعد از مدرسه در آشپزخانه مشغول خوردن غذای ساده ای است . یا شاید برای بسیاری از بچه ها بهترین زمان صحبت كردن زمان خواب باشد وقتی كه آنها این احساس را دارند كه به كودكان شبیه ترند.
بعضی اوقات والدین تصور می كنند كه داشتن برنامه زمانبندی مشخص با كودكان مثلاً هنگام ناهار، یا قدم زدن در یك پارك می تواند شروع یك گفت و گو باشد و اغلب هم همین طور است اما برای والدین پرمشغله گردش تفریحی برنامه ریزی شده نمی تواند جانشین رفتارها و تأثیرات متقابل روزانه شود.
الیزابت گاتری (Elisabeth Guthrie) روانپزشك كودكان می گوید:« در این مرحله خیلی اهمیت دارد كه والدین تا حد امكان اطراف كودكانشان باشند.»
می توان شنونده خوبی بود
فرزند ۱۰ ساله شما با حالت انفجار وارد خانه می شود كاملاً‌ مشخص است كه از موضوعی ناراحت و عصبانی است وقتی لباسش را در می آورد می پرسید موضوع چیست؟ اتتفاقی افتاده ؟ مشكلی پیش آمده است؟ طبق معمول به شما جواب می دهد چیزی نیست خوبم.
به جای آنكه با پرسش های بیشتر او را عصبانی كنید به او كمی فرصت دهید. بعضی كودكان برای پردازش احساساتشان نیاز به زمان دارند و ممكن نیست بتوانند با صراحت اعلام كنند كه واقعاً‌ چه مشكلی پیش آمده است. بعد با سؤال مخصوص موضوع مورد نظر را مجدداً مطرح كنید برای مثال می توانید بگویید امروز بعد از ظهر به خاطر موضوعی ناراحت بودی؟ یا آیا امروز مورد ناراحت كننده ای اتفاق افتاده بود؟
به زندگی خصوص آنها احترام بگذارید.
وقتی روبروی یك دیوار سنگی قرار دارید به طور طبیعی می خواهید هر ترك یا درز كوچكی را به حداكثر برسانید. بخصوص اگر كسی آن اطراف نباشد. به همین گونه من هم اغلب وسوسه می شوم كه خاطرات روزانه دختر ۱۱ ساله ام را بخوانم. اما همیشه چیزی مرا از این كار منع می كند. چون كاملاً مطمئن هستم كه تلاش زیادی می كنم تا زندگی او را خراب نكنم و به طور غریزی این احساس را دارم كه تجاوز به زندگی خصوصی او كار اشتباهی است. متخصصان می گویند اگر كودكان نسبت به شما احساس بی اعتمادی داشته باشند سكوت كرده و به شما چیزی نمی گویند.
این بدان معنا است كه «ای میل»‌های آنها را نخوانید و در یادداشت های روزانه شان تجسس نكنید یا به تلفن هایشان گوش ندهید. همچنین وقتی از روی اعتماد چیزی به شما می گویند آن را به دیگران نگویید.
حتی طرح چیزهای خیلی معمولی و پیش پا افتاده می تواند موجب ناراحتی های بزرگ شود.
شما می توانید برای به دست آوردن شناخت بهتر روی فرزندتان دوستان او را به خانه دعوت كنید و آنها را بشناسید. دكتر گاتری می گوید با والدین دیگر در ارتباط باشید نگرانی هایتان را مطرح كنید و ببینید رابطه آنها با فرزندانشان چگونه است.
روشهایی برای ایجاد نزدیكی و صحبت با كودك
q بهترین زمان را برای صحبت با او انتخاب كنید مثلاً‌ قبل از خواب یا در اتومبیل یا هنگام قدم زدن

q صحبت را با چیزی كه مورد علاقه اوست شروع كنید مثلاً موسیقی ، فیلم یا مد.

q سؤالاتی بپرسید كه نتواند با بله یا خیر پاسخ بدهد.

q با احساس همدلی به او گوش بدهید.

q نظر كودك را پرسیده و آن را تأیید نمایید ، حتی اگر موافق آن نیستید.

روشهایی كه به كم حرفی و دور كردن كودك از شما منجر می شود
q سخنرانی یا تك گویی .

q عقایدشان را دست كم گرفتن و تحقیر آنها.

q سؤال پرسیدن وقتی می دانید تمایلی به صحبت ندارد.

q خواندن «ای میل» او به طور مخفیانه یا گوش كردن به صحبت هایش با دیگران .

q در مورد آنها قضاوت عجولانه و غیر منصفانه كردن .

منبع : بنياد انديشه اسلامي