عفونتهای کلیه

عفونتهای ادراری در زنان شایع‌ترست علت شایع بودن عفونت‌های ادراری را وضعیت آناتومی بدن زنان است و با توجه به این كه دستگاه تناسلی و ادراری زنان در مجاورت هم قرار داد شیوع عفونت‌های ادراری در زنان بیشتر دیده می‌شود. عفونت‌های ادراری به دو دسته «اختصاصی» و «غیر اختصاصی» تقسیم می‌شوند، در عفونت اختصاصی نوع میكروارگانیز (عامل ایجاد كننده) مختص دستگاه ادراریست و بیماری خاصی در دستگاه ادراری ایجاد می‌كند؛ مانند بیماریهای انگلی، قارچی و بیماریهای كه در اثر تماس جنسی منتقل می‌شوند. عفونت‌های ادراری غیر اختصاصی شایع‌تر است و منشاء عفونت‌های غیر اختصاصی می‌تواند در كلیه باشد كه در اصطلاح عفونت كلیه (پینونفریت) گفته می‌شود یا می‌تواند در مثانه و یا مجرای ادرار باشد كه به «سیستیت» معروف است. تخریب كلیه‌ها مهمترین عارضه عفونت ادراری اكثر عفونت‌های ادراری می‌تواند نشانه‌ یك بیماری خاص باشد، كه با ایجاد عفونت، می‌توانیم به وجود آن بیماری پی ببریم. تخریب كلیه‌ها از جمله مهمترین عوارضیست كه عفونت‌های ادراری می‌تواند برای فرد به ارمغان بیاورد. علت ایجاد عفونت‌های ادراری باكتری‌های مختلفی در ایجاد عفونت‌های ادراری نقش دارند، به ایسنا گفت: باكتری‌ «ای‌كولایی» (E-coli) شایع‌ترین عامل ایجادكننده عفونت‌های ادراریست. باكتریهای «استرپ‌تكوك» و «پسودوموناس» از دیگر عوامل ایجادكننده عفونت‌های ادراری است و باكتریها از طریق مجرا، خودشان را به مثانه و در نهایت به كلیه‌ها می‌رسانند، تصریح كرد:‌ این باكتریها می‌تواند مجرا، كلیه و مثانه را دچار عفونت كند. اختلالات زمینه‌ای در بدن فرد می‌تواند او را مستعد عفونت ادراری كند، بعنوان مثال سنگ‌های ادراری می‌تواند عامل ایجادكننده عفونت‌های ادراری باشد. ناهنجاریهای مادرزادی دستگاه ادراری، سرطان‌های دستگاه ادراری را نیز می توان از عوامل مستعد عفونت‌های ادراری دانست. مثانه عصبی را از عوامل مستعد ایجادكننده عفونت‌های ادراری است و بیمارانی كه اختلالات عصبی در مثانه دارند، ممكنست علایم آن به صورت عفونت‌های ادراری بروز كند. ‌رفلاكس به معنی پس زدن ادرار از مثانه به داخل كلیه‌هاست. و ازمهمترین عامل اختلالات زمینه‌ای است به طور طبیعی، مسیر عبور ادرار از كلیه به مثانه و سپس به مجراست، حال اگر به هر دلیلی ادرار از مثانه به جهت عكس به داخل پس بزند به آن رفلاكس گفته می‌شود. اكثر رفلاكس‌ها علل مادرزادی دارند، و تنها علایم رفلاكس‌ها در كودكان عفونت ادراریست. تشخیص رفلاكس ادرار در كودكان مهم است تشخیص رفلاكس در كودكان بسیار مهم است، اگر رفلاكس در كودكان تشخیص داده شود قابل درمانست، ولی در صورت درمان نكردن می‌تواند بعد از چند سال باعث از بین رفتن كلیه‌ها شود. عفونت‌های ادراری از نظر تكرار عفونت به دو دسته تقسیم می‌شود، فرد ممكنست یك بار به عفونت ادراری مبتلا شود و دیگر تكرار نشود كه به آن عفونت اولیه می‌گویند و یا فرد مكرر دچار عفونت ادراری شود كه به آن عفونت عود شونده می‌گویند. علایم عفونت‌های ادراری بعضی از بیماران ممكنست علایم خاصی نداشته باشند، به صورت اتفاقی در طی آزمایشات كه به عمل می‌آورند عفونت ادراری برای آنها تشخیص داده شود. بعضی از بیماران با بروز عفونت ادراری دچار علایم می‌شوند كه بسته به نوع عفونت، علایم آن متفاوتست. اگر منشاء عفونت‌های ادراری، كلیوی باشد بیمار با تب و لرز و درد پهلو مواجه می‌شود و ممكنست علایم ادراری مانند سوزش، تكرر و یا خون در ادرار در بیمار دیده شود. اگر در آزمایش به عمل آمده از بیمار منشاء عفونت ادراری در كلیه باشد باید بیمار تحت درمان دقیق قرار گیرد به خصوص در اطفال زیرا پینونفریت (عفونت كلیه) می‌تواند باعث تخریب كلیه شود. اگر عفونت ادراری منشاء آن از مثانه باشد، بیمار با علایم ادراری به صورت تكرر، سوزش و وجود خون در ادرار و درد زیر دل مواجه می‌شود، ولی در این عفونت بیمار تب ندارد. عفونت مثانه در زنان شایع‌تر است،و عفونت‌های مثانه به دلیل درد فراوان بسیار زود تشخیص داده می‌شود، اما معمولا عوارض جانبی زیادی ندارد و با یك درمان كوتاه مدت برطرف می‌شود. در خصوص علایم عفونت مثانه در زنان باید گفت: این نوع عفونت فرد با تكرر، سوزش درد و گاهی وجود خون در ادرار بروز می‌كند. عفونت مثانه در زنان حامله بسیار حائز اهمیت است، و عفونت مثانه در زن حامله می‌تواند تبدیل به عفونت كلیوی شود كه این موضوع هم برای مادر و هم جنین بسیار خطرناك است. انجام آزمایش‌های دوره‌ای برای تشخیص عفونت مثانه برای زنان حامله ضروریست، زنان حامله حتی اثر علایم عفونت ادراری ندارند باید به صورت دوره‌ای آزمایش بدهند تا در صورت داشتن عفونت مثانه بدون علامت، درمان شوند تا مبتلا به عفونت كلیوی نشوند. عفونت‌های مجرا در مردان شایع‌ترست، عفونت‌های مجرا معمولا با ترشح از مجرا و عفونت ادراری بروز می‌كند و علت اصلی آن بیماری‌های است كه در اثر تماس جنسی منتقل می‌شود. عفونت پروستات با علایم ادراری به صورت سوزش، تكرر و اشكال در دفع ادرار بروز می‌كند. تشخیص عفونت‌های ادراری تشخیص عفونت‌های ادراری بسیار ساده است، و در عفونت‌های غیر اختصاصی تنها با آزمایش و كشت ادرار عفونت مشخص می‌شود و آنتی‌بیوتیك كه برای آن باكتری مناسب است توسط پزشك تجویز می‌شود. عوارض عفونت‌های ادراری عفونت‌های مزمن دستگاه ادراری برای فرد عوارضی ایجاد می‌كند، و عفونت‌های مكرر و طولانی در بیمار می‌تواند ایجاد سنگ كلیه كند. عفونت‌های مزمن و مكرر در كلیه‌ها به خصوص در اطفال می‌تواند هر دو كلیه آنها را از كار بیندازد. عفونت‌های مزمن مثانه به ندرت باعث بروز سرطان می‌شود، در خصوص عوارض عفونت‌های مجرا باید گفت :عفونت‌های مجرا نیز می‌توانند باعث تنگی مجرا ‌شوند. عفونت‌های ناشی از تماس جنسی می‌تواند زندگی فرد را به مخاطره بیندازد و حتی باعث مرگ فرد شود. پیشگیری مهمترین عامل برای پیشگیری از عفونت‌های ادراری توجه به علایم بالینی است و اگر شخصی دچار علایم عفونت ادراری شد با مراجعه به پزشك می‌تواند مشكل خود را حل كند زیرا امكان دارد در پشت این عفونت یك عامل مهم زمینه‌ای وجود داشته باشد. رفلاكس در كودكان شایع است، و یك درصد كودكان دچار رفلاكس هستند بنابراین والدین اگر مشاهده كردند كه كودك‌ آنها تب دارد و هیچ توجیهی برای آن تب نیست باید حتما كودك خود را به یك متخصص نشان دهند و آزمایش كشت ادرار انجام شود و در صورت تشخیص عفونت در دستگاه ادراری كودك از نظر رفلاكس بررسی شود. تب‌های بدون دلیل در كودكان را جدی بگیرید همیشه برای درمان رفلاكس نیاز به جراحی نیست، اكثر كودكان تا سن ۳ تا ۴ سالگی رفلاكس آنها برطرف می‌شود، منتهی در این مدت باید از نظر عفونت ادراری تشخص داده شود و به محض ایجاد عفونت درمان شود و به صورت مرتب آنتی بیوتیك به عنوان پیشگیری مصرف شود تا رفلاكس برطرف شود. آزمایش‌های دوره‌ای در افراد پر خطر حایز اهمیت است، زنان حامله، اطفال، كهنسال و افرادی كه بیماریهای زمینه‌ای ادراری دارند نیازمند آزمایش‌های دوره‌ای هستند. درمان ‌در صورت بروز عفونت، بیمار باید برای تشخیص نوع عفونت به پزشك متخصص مراجعه كند تا برای آنتی‌بیوتیك مناسب تجویز و عفونت درمان شود و به صورت مرتب آنتی‌بیوتیك به عنوان پیشگیری مصرف شود تا رفلاكس برطرف گردد. به عنوان مثال اگر پزشك برای درمان عفونت كلیه دو هفته درمان دارویی را برای بیمار تعیین می‌كند، حتی اگر بعد از ۳ روز علایم برطرف شد بیمار نباید داروی خود را قطع كند. یكی دیگر از درمان‌های عفونت‌های ادراری را برطرف كردن علل زمینه‌ای است و در صورت وجود علل زمینه‌ای مانند سنگ یا ناهنجاری‌های مادرزادی باید این مشكلات درمان شود تا از عفونت جلوگیری گردد. اگر رفلاكس در كودكان تشخیص داده شد، باید از عفونت پیشگیری شود تا این كه رفلاكس بهبود یابد و در صورت عدم بهبودی، درمان‌های جراحی برای اصلاح رفلاكس ضرورت دارد مصرف خودسرانه آنتی‌بیوتیك باعث مقاوم شدن عفونت نسبت به درمان می شود، تاكید كرد: مصرف خودسرانه آنتی بیوتیك در زنان باكتریهای موجود در دهانه رحم آنها را مقام و همین باكتریها می‌تواند ایجاد عفونت مثانه كند. در عفونتهای كلیه پیشگیری بسیار بهتر از درمان است.

منبع : پایگاه جامع اطلاع رسانی پزشکان ایران