۵ فوریه ۱۵۰۵ ـ نظر مورخ سویسی درباره ایرانیان و ...

پنجم فوریه زادروز اجیدیوس تشودی (آژیدیوس) Aegidus Tschudi تاریخنگار و فیلسوف سویسی است که در ۱۵۰۵ به دنیا آمد و ۶۷ سال عمر کرد و سه اثر بزرگ از او باقی مانده است. وی در تالیفات خود اشاره کرده است که تا جهان به صورت یک کنفدراسیون درنیاید که هر جامعه آن یک کامیونیتی دمکراتیک باشد، بشر روی آرامش و آسایش کامل به خود نخواهد دید و در چنین وضعیتی، ملل کوچک و ضعیف مجبورند دائما از ملل قویتر در هراس باشند و در جوامع داخلی نیز نبرد بر سر کسب قدرت مانع از تامین حلاوت زندگانی برای افراد (اتباع معمولی) خواهد شد و به عبارت دیگر؛ انسان زندگانی خوش و ارزشمند نخواهد داشت. هرملت باید رئیس و مدیرانش را از میان بهترها و اتباع صدیق و بی نظر که هدفشان را تامین سعادت همگان قرار داده اند (خودخواه نیستند) برگزیند. آژیدیوس گفته است: تا روزی که ایجاد یک کنفدراسیون جهانی عملی نشود، باید مللی که دارای فرهنگ و تبار مشترک هستند و در طول زمان به عللی از هم جدا افتاده اند برادروار و بدون دشواری های مرزی و از این قبیل با یکدیگر روابط، همگاری و همیاری داشته باشند. به همین دلایل است که آژیدیوس «کوروش بزرگ» را شایسته ترین حکمران در طول تاریخ (تا زمان حیات موّرخ) معرفی کرده است. آژیدیوس (تلفظ فرانسوی این نام است) که تاریخ کنفدراسیون سویس را نوشته است این ملت را از این لحاظ ستوده و اتباع آن را انسان کاملتر ـ انسانهایی که باهم دشمنی و سر نزاع ندارند توصیف کرده است. وی نوشته است که یک دولت رشید، بالغ و بدون عیب همواره نگران رفاه و احوال اتباع سالخورده است، اتباعی که به پایان عمر چشم دوخته اند و امید ندارند. وی با استناد به آثار باقی مانده از عهد باستان، ایرانیان را مردمی توصیف کرده است که بیش از دیگران به سالخوردگان خود توجه و احترام داشته اند. او نوشته است: آریایی ها هیچگاه بت پرست نبودند، زرتشت را یک آموزگار کامل و راهنما می دانستند نه فرستاده از سوی خدا. در میان آریایی ها (آرین ها) روسپیگری (بیزنس خودفروشی زنان که همزمان در یونان و ... دیده می شد) وجود نداشت، مهربان و باگذشت بودند و به دسترنج دیگران طمع نمی کردند و بنابراین شایسته صفت «نجیب (نوبل)» هستند که از زمان اسکندر به آنان داده شده است.

منبع : تاریخ ایران و جهان در این روز