چگونه هردر شیوه تاریخ اندیشی را تغییر داد؟ / گذار از تاریخ فلسفه به تاریخ اندیشه / فرم‌های بنیادین و ذهیافت‌های اساسیِ شناختِ تاریخی

آنچه سدۀ نوزدهم را مشخص و متمایز می سازد، کشف تفکر تاریخی آنچنانی نیست بلکه جهت نویی است که به این تفکر می دهد. در حقیقت، در این جا نوعی چرخش یا نوعی «انقلاب کوپرنیکوسی» وجود دارد که به علم تاریخ شکلی فردی می بخشد. همچنان که کانت می خواست «کوپرنیکوس» فلسفه باشد، هردر را نیز می توان کوپرنیکوس تاریخ نامید.