تاریخ در دو معنا حضور دارد: حضوری با گواهیها و حضوری در ذهن مورخ. هر روایتی از گذشته، فرایند بازآفرینی بدون حرکت است. راوی به گذشته دور بازنمیگردد و در اعماق نفس رخنه نمیکند (اینها تشبیهات خطابهای است) گذشته به شکل خبر، حاضر و پابرجاست و از این نظر میان گذشته غایب و خبر حاضر تفاوتی وجود ندارد.