یکشنبه, ۹ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 28 April, 2024
مجله ویستا

جوانان و اوقات فراغت


درست به همان شکل که اختلافات جنسى داراى بُعد اجتماعى است، که واژهٔ جنسيت مشخص مى‌شود به همين صورت سن و پير شدن نيز داراى بُعد اجتماعى است که از فرايندهاى زيستى يا سن زمانى در مورد مشارکت در اوقات فراغت از اهميّت بيشترى برخوردار است. کلارک و کريتچر (۱۹۸۵) با بيان جملهٔ زير بر اين ادعا تأکيد دارند:
'... جامعه سن را براساس نوع سازماندهى تحصيلات، مسکن بازنشستگى و تصور ذهنى از جوانى و بلوغ تعريف مى‌کنند...'
در طى سدهٔ نوزدهم، سه شبکهٔ بنيادين و عمده در ترکيب و مديريت جوانان شامل خانواده، آموزش و کار به‌وجود آمد. روابط در حال تغيير خانواده، سازماندهى تحصيلات، و سن شروع به‌ کار به‌وجود آمد. روابط در حال تغيير خانواده، سازماندهى تحصيلات، و سن شروع به‌ کار از جمله تفکيک مهمى است که در مورد زندگى جوانان و افراد بالغ پديد آمده است. اين سه حوزه پله‌هائى است که افراد با عبور از آنها به مراحل بلوغ مى‌رسند و هر يک از آنها تقويت کنندهٔ مراحل ديگر است. در نتيجه، بيوگرافى شخصى افراد درباره و در بافت خانواده، تحصيل و کار ساختار مى‌يابد. پژوهش‌هاى زيادى که در اين زمينه انجام گرفته بر تنشى (استرس) که بر نوجوانان به هنگام بيرون آمدن از مدرسه و ورود به جهان وسيع‌تر کار وارد مى‌آيد تأکيد دارد. پرسش اگزيستانسيال اين است که، من کى هستم؟ و اين موضوع بيش از هر زمان ديگرى بر نوجوانى که تلاش مى‌کند از پدر و مادر و ترتيبات خانوادگى و محدوديت‌هاى کودکى استقلال يابد فشار وارد مى‌آورد. بنابر عقل سليم، جوانى دوران تجربه‌آموزى و کسب اعتماد به هويت خويشتن، جنسيت شخص و برقرارى روابط با ديگران است. اوقات فراغت جايگاهى کليدى است که از آن طريق جوانان مى‌توانند راه گريزى براى بيان هويت خويش بيابند. بنابراين جاى شگفتى نيست که ايجاد فرهنگ قابل تشخيص جوانى با رشد اوقات فراغت در دوران پس از جنگ ارتباط تنگاتنگ داشته باشد. جوانى دورانى است که افراد در آن وظايف خانگى معدودى دارند و در عين حال آغاز دورانى است که جوان از لحاظ مالى تا اندازه‌اى از پدر و مادرش مستقل مى‌گردد. همان‌طور که پيش از اين اشاره شد صنايع تجارى اوقات فراغت به تودهٔ جوان به‌عنوان بازارى مشخص و در حال گسترش مى‌نگرند.
تمايزهاى بين مدرسه و کار و اهميّت اوقات فراغت جوانان، مورد بحث و جدل‌هاى دانشگاهى فراوان و تجزيه و تحليل‌هاى تاريخى قرار گرفته است. در طول سده‌هاى نوزدهم و بيستم اقدامى عمومى معطوف به جوانان طبقهٔ کارگر مرفه و به‌ويژه پسران بوده که در فعاليت‌هاى سرکش اوقات فراغت شرکت مى‌کنند و شيوهٔ زندگى مجرمانه و مشخصى در پيش مى‌گيرند. کتاب جفرى پيرسون (Geoffrey Pearson) به‌نام جوانان اوباشگر (۱۹۸۳)، به نگرانى‌هاى پدران و مادران که هر سى سال يک‌بار در مورد جوانان سرکشى بروز مى‌کند که بنيادهاى جامعه را به چالش مى‌طلبند و در مقابل موازين اجتماعى مقاومت مى‌کنند، اشاره دارد. کسانى که در سال‌هاى دههٔ ۱۹۸۰ نگران اعتياد جوانان به مصرف مواد مخدر و ابتلاء آنان به بيمارى ايدز هستند، از اعقاب دوران، پسران سدهٔ نوزدهم يعنى پسران دورهٔ ويکتوريائي، و شاگردان بى‌بندوبار و نيرنگ باز آن دوره‌اند. در طى‌ سدهٔ نوزدهم و بيستم دولت همواره تحت فشار بوده است که کارى در مورد جوانان انجام دهد. از ديدگاه تاريخى دولت تلاش کرده است که فعاليت‌هاى اوقات فراغت جوانان را قانونى سازد و براى آنها مجوز صادر نمايد در عين حال به‌طور هم‌زمان فعاليت‌هائى معقول‌تر را رايج‌ سازد و بديلى‌هائى کم‌خطر‌تر در اختيار آنها قرار دهد. هر دو بخش داوطلب و سازمان‌هاى بخش دولتى مى‌کوشند تا نوجوانان در حال رشد و ورود به مرحلهٔ بلوغ را راهنمائى کنند و اوقات فراغت و فعاليت‌هاى اوقات فراغت همواره محل‌هاى مهمى براى نشست‌ها و محملى براى نيل بدين مقصود به‌شمار مى‌آمده است.
بنابراين نگرانى در مورد جوانان مرفه يکى از نکات تمرکز مهم پژوهش‌هاى دانشگاهى و دخالت‌هاى سياست‌گذارى به‌شمار مى‌آيد. با اين همه چيزى که غالباً ناديده انگاشته مى‌شود اين است که تعداد زيادى از جوانان به‌طور عادى بزرگ مى‌شوند و بدون تحمل ضربات فراوان، مراحل انتقال از زندگى درون خانه به مراحل آموزشگاهى و ورود به بازار کار را طى مى‌کنند. گرچه احتمال دارد که جوانان و پدران و مادران خود را نپذيرند که در حال حاضر اوضاع بر اين منوال پيش مى‌رود. پژوهش‌هاى جديد به‌طور ضمنى نشان مى‌دهد که فقط يک نفر از هر هفت نفر جوان به شيوه‌هاى زير فرهنگى جوانان تعلق دارد، ولى با اين همه پژوهش‌هاى دانشگاهى نقشهٔ رده‌بندى سليقه‌اى در بريتانياى پس از جنگ (هبديج Hebdige; ۱۹۷۹)، را ترسيم و گروه‌هائى مانند تدها، هيپى‌ها، اسکين‌ها، پانک‌ها و غيره را در آن مشخص کرده است. اين‌گونه پاسخ‌هاى زير فرهنگى به مشکلات رشد را فيل‌ کوهن در مقاله‌اى دربارهٔ طبقات و جامعه بررسى کرده که رئوس اصلى آن در بخش مربوط به تفريحات مورد بررسى قرار گرفت.


همچنین مشاهده کنید