پنجشنبه, ۲۰ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 9 May, 2024
مجله ویستا
رواج تاریخنویسی
در عصر مغول با آنکه ضربت مهلکى به معارف ايران وارد آمد و از کتاب و مجامع و مخازن و رصدگاهها و ساير مراکز علمى اثرى نماند تنها از لحاظ عُلقهاى که چنگيز و قوم او به ياد کردن ذکر پدران و باقى ماندن ذکر خود ابراز مىداشتند، فن تاريخ مورد توجه و اعتنا قرار گرفت اين معنى دو سبب عمده داشت يکى علاقهٔ قوم مغول به بقاى ذکر، ديگر وقايع بزرگى که در اين دوره اتفاق افتاد از انقراض دولت خوارزمشاهى و دول کوچک ديگر و برافتادن دولت خلفا و سقوط بغداد. که بيش از سقوط ديروز پاريس، در آن عهد اهميت داشته است و غيرهغيره. |
حکايت: منهاجالسراج از قول قاضى وحيدالدين پوشنجى يکى از ائمه و اکابر خراسان نقل کرده است که وى بهعللى که در طبقات ناصرى مذکور است به خدمات چنگيز ملعون افتاد، قاضى گويد 'روزى در اثناء کلمات مرا فرمود که از من قوى نامى باقى بخواهد ماند در گيتى از کين خواستن محمد اُغرى يعنى سلطان محمد خوارزمشاه (و اغرى بر لفظ مغولى معنى دزد باشد...) فىالجمله چون از من پرسيد که قوى نامى از من بخواهد ماند، من روى بر زمين نهادم و گفتم که اگر خان مرا به جان امان دهد يک کلمه عرضه دارم، فرمود که ترا امان دادم، گفتم نام جائى باقى ماند که خلق باشد چون بندگان خان جمله خلايق را بکشند نام چگونه باقى ماند و اين حکايت که گويد؟ چون من اين کلمه تمام کردم تير و کمان تيروکمان که در دست داشت بينداخت و بغليت در غضب شد و روى از طرف من بگردانيد، و پشت به طرف من کرد، چون من آثار غضب در ناصيهٔ نامبارک او مشاهده کردم، دست از جان بشستم و اميد از حيات منقطع گردانيدم و با خود يقين کردم که هنگام رحلت آمد و از دنيا به زخم تيغ اين ملعون خواهم رفت! ... چون ساعتى برآمد روى به من آورد و گفت که من ترا مرد عاقل و هوشيار مىدانستم، بدين سخن مرا معلوم شد که ترا عقلى کامل نيست پادشاهان در جهان بسيار هستند، هر کجا که پاى اسب لشگر محمد اُغرى آمده است، من آنجا کشش مىکنم و خراب مىگردانم، باقى خلايق در اطراف دنيا مىباشند و در ممالک ديگر پادشاهانند، حکايت من ايشان خواهد کرد' (طبقات ناصرى طبع کلکته، ص ۳۵۴-۳۵۳) الى آخر. |
از اين حکايت مىفهميم که چنگيزخان معنى تاريخ را مىدانسته است و بدان علاقهٔ کامل داشته و نيز در کشور چين و اويغور هم کار ضبط تواريخ گذشته در حدود معارف آنان معمول بوده است و وقايع آغز حال چنگيز، و اوقاتى که با اونگخان در دوستى و قهر به سر مىبرده، و ساير اتفاقات، همه مضبوط بوده و بعدها بهدست مورخين افتاده است. |
از اين مجموع کمال علاقهٔ اين قوم به تاريخ معلوم مىگردد در عمل هم مهمترين تواريخ ايران در زمان مغول و تيمور که جلد دوم چنگيز است تدوين شده است و مورخان نامى چون عطاملک و خواجه رشيدالدين و حمدالله مستوفى و وصاف و قاضى بيضاوى و بناکتى و هندوشاه و بعدها نظام شامى و عبدالرزاقبن اسحق و حافظ ابرو و ميرخواند و خواند مير و غير هم در اين عصور پيدا شدهاند. |
همچنین مشاهده کنید
نمایندگی زیمنس ایران فروش PLC S71200/300/400/1500 | درایو …
دریافت خدمات پرستاری در منزل
pameranian.com
پیچ و مهره پارس سهند
تعمیر جک پارکینگ
خرید بلیط هواپیما
ایران رئیسی انتخابات دولت دولت سیزدهم رئیس جمهور سید ابراهیم رئیسی مجلس شورای اسلامی سیدابراهیم رئیسی رافائل گروسی انتخابات مجلس حجاب
هواشناسی قتل تهران بارش باران شهرداری تهران پلیس آموزش و پرورش فضای مجازی سیل سلامت سازمان هواشناسی وزارت بهداشت
گاز قیمت طلا قیمت دلار نمایشگاه نفت بانک مرکزی قیمت خودرو خودرو مسکن مالیات حقوق بازنشستگان بازار خودرو سایپا
نمایشگاه کتاب تلویزیون سینمای ایران نمایشگاه کتاب تهران زنان کتاب سریال محمدمهدی اسماعیلی تئاتر دفاع مقدس سینما موسیقی
اینوتکس
رژیم صهیونیستی روسیه فلسطین غزه جنگ غزه حماس رفح حمله به رفح مصر چین نوار غزه ترکیه
فوتبال رئال مادرید استقلال پرسپولیس لیگ قهرمانان اروپا بایرن مونیخ لیگ برتر باشگاه پرسپولیس باشگاه استقلال ذوب آهن بازی نساجی
هوش مصنوعی فناوری فیبرنوری ایلان ماسک اپل گوگل آب سامسونگ ناسا پارک فناوری پردیس
تخم مرغ آسم روغن زیتون سنگ کلیه بیمه افسردگی سبزیجات