شنبه, ۲۹ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 18 May, 2024
مجله ویستا
ترجمهٔ تاریخ طبری به فارسی تألیف ابوعلی محمدبنمحدالبلعمی
مترجم اين کتاب (يعنى تاريخ طبرى که اصل عربى آن موسوم است به تاريخالرّسل و الملوک لابى جعفر محمدبنجرير الطبرى متوفّى در سنهٔ ۳۱۰ هجري) ابوعلى محمدبنمحمد البلعمى دومين وزير از خاندان بلعميان و از افضال عصر، پدر او ابوالفضل محمدبنعبدالله البلعمى وزارت نصربناحمد کرد و پس او محمدبنمحمد وزارت عبدالملکبننوح و وزارت ابوصالح منصوربننوح داشت و به امر منصوربننوح به ترجمهٔ اين تاريخ اقدام نمود و خود او در مقدمهٔ کتاب گويد: |
'بدان که اين تاريخ نامهٔ بزرگ است گردآوردهٔ ابىجعفرمحمدبنجرير يزيدالطّبرى رَحِمَهُالله که مَلکِ خراسان ابوصالحبننوح فرمان داد دستور خيوش را ابوعلى محمدبنمحمد البلعمى را که اين تاريخنامه را که از آن پسر جرير است پارسى گردان هرچه نيکوتر، چنانکه اندر وَيْ نقصاى نباشد، پس گويد، چون اندر وَيْ نگاه کردم و بديدم اندر وَيْ عَلْمهاى بسيار و حجتها و آيتهاى قرآن و شعرهاى نيکو، و اندر وَيْ فايدهها ديدم بسيار، پس رنج بردم و جهت و ستم بر خويشتن نهادم و اين را پارسى گردانيدم به نيروى ايزد عَزّ و جَلَّ' . |
و در تاريخ اقدام به اين ترجمه اختلافاتى است و سندى در مجملالتواريخ است که اين اختلاف را برطرف مىسازد - مجملالتواريخ ص ۱۸۰ (مجملالتواريخ و القصص نسخهٔ صحيح نگارندهٔ طبع تهران) گويد: |
'کتاب تواريخ محمدبن جريرالطبرى رحمةالله عليه که از تازى به پارسى کرده است ابوعلى محمدبن الوزير البلعمى به فرمان امير منصوربننوح السامانى که بر زبان ابىالحسن الفايق الخاصه پيغام داد در سنهٔ اثنى و خمسين و ثلاث مائه' |
از اين سند پيدا است که در سنهٔ ۳۵۲ به ترجمهٔ اين کتاب ابتدا شده است و پس از مقدمهٔ شاهنامه اين قديمترين سند نثر فارسى است که بهدست ما رسيده است و از امتيازات ترجمهٔ مذکور يکى آن است که بسيار مفصل است و مىتوان از آن درياى ژرف گوهرهاى شگرف و نفايس و فوايد بىشمار به دامن کرد. |
اين کتاب چنانکه در مقدمهٔ آن اشاره شده است به فارسى هرچه نيکوتر ترجمه شده و تمام تاريخ محمد جرير را شامل بوده است مرگ آنکه نام روات و اسناد پياپى از آن افکنده شده است و از ذکر روايات مختلف در يک مورد که در اصل عربى ذکر شده مترجم احتراز کرده و از اختلاف روايتها بر يک روايت که در نزد مؤلف يا مترجم تُرجّح بهنظر رسيده اکتفا جُسته است و نيز هرجا که روايتى ناقص يافته است آن را از مأخذهاى ديگر در متن کتاب نقل کرده و اشاره نموده است که پسر جرير اين روايت را نياورده بود و ما آن را آورديم. مانند مقدمهٔ مفصلى از بدو تاريخ، يا داستان بهرام چوبين در سلطنت هرمز و نظاير آنها و اينکه نسخهاى فعلى کوچک و ناقص بهنظر مىرسد از آن است که بهتدريج کاتبان هر نسخه چيزى از آن انداختهاند، و براى اينکه نسخهاى کامل بهدست آيد بايد نسخهاى متعدد قديم را گرد آورد و همه را باهم مقابله نمود، چنانکه تا اندازهاى اين کار را مصنف اين کتاب با آنکه وقت کافى نداشت و نسخهاى کافى در دسترس نبود انجام داده است. |
تاريخ بلعمى از مقدمهٔ شاهنامه زيادتر لغت تازى دارد و پس از اين نقل خواهد شد خوانندگان مىتوانند مقياسى برگيرند. |
در اين کتاب هم سجع و موازنه و مترادفات وجود ندارد و اگر سجعى ديده شود در فاتحهٔ کتاب و جاهائى مانند آن خواهد بود و آن به غايت نادر است. |
همچنین مشاهده کنید
- عجایبالبلدان تألیف ابوالمؤید بلخی
- مقدمهٔ شاهنامهٔ منثور
- ترجمهٔ تاریخ طبری به فارسی تألیف ابوعلی محمدبنمحدالبلعمی
- رسالهٔ استخراج و رسالهٔ شش فصل
- اَلْاَبْنیَه عن حقایِقِالْاَدْویةَ
- مقدمهٔ شاهنامهٔ منثور (۲)
- ترجمهٔ تاریخ طبری به فارسی تألیف ابوعلی محمدبنمحدالبلعمی (۲)
- حدودالعالم منالمشرق الیالمغرب
- ترجمهٔ تفسیر طبری
نمایندگی زیمنس ایران فروش PLC S71200/300/400/1500 | درایو …
دریافت خدمات پرستاری در منزل
پیچ و مهره پارس سهند
تعمیر جک پارکینگ
خرید بلیط هواپیما
ایران مجلس سید ابراهیم رئیسی دولت دولت سیزدهم رئیس جمهور لبنان مجلس شورای اسلامی رئیسی سیدابراهیم رئیسی تعطیلی شنبه ها رسانه
سیل هواشناسی تهران مشهد سیل مشهد سیلاب بارش باران آموزش و پرورش باران پلیس سازمان هواشناسی فضای مجازی
قیمت دلار ایران خودرو خودرو دلار حقوق بازنشستگان قیمت طلا قیمت خودرو مالیات بازار خودرو مسکن ترکیه بانک مرکزی
لیلا حاتمی زری خوشکام علی حاتمی نمایشگاه کتاب سینمای ایران کتاب نمایشگاه کتاب تهران سینما تلویزیون سریال دفاع مقدس زهرا خوشکام
رژیم صهیونیستی اسرائیل غزه فلسطین جنگ غزه روسیه آمریکا حماس چین اوکراین یمن حزب الله لبنان
فوتبال پرسپولیس استقلال تراکتور فدراسیون فوتبال بازی بارسلونا لیگ برتر اشکان دژاگه سپاهان مس رفسنجان تکواندو
هوش مصنوعی اینترنت آیفون هواپیما گوگل اپل موبایل نمایشگاه ایران هلث سامسونگ ایلان ماسک
کاهش وزن سلامت رژیم غذایی فشار خون قلب سرطان مسواک پوست بارداری سلامت روان