شنبه, ۸ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 27 April, 2024
مجله ویستا
مجمعالنوادر یا چهارمقاله
چهارمقاله رسالهاى است مختصر مشتمل بر چهار مقاله در بيان شرايطى که در چهار طبقه از مردم که پادشاهان به زعم مصنف بديشان محتاج هستند يعنى دبير و شاعر و منجم وطبيب بايد مجتمع باشد، و بعد از شرايط مخصوص به هر يک، در ضمن هر مقاله قريب ده حکايت تاريخى مناسب مقام ايراد نموده است، از اينرو اهميت اين کتاب گذشته از مقام ادبي، دارا بودن تراجم مشاهير شعرا و اطبا و منجمان و امرا و بسيارى از مطالب تاريخى است که در کتب ديگر يافت نمىشود. |
- کنايه و استعاره: |
کنايات و استعارات نيز در نثر فنى بهکار برده است از آن جمله در حکايت محمود و اياز صفحهٔ ۳۴ گويد: |
'شبى در مجلس عشرت ... به زلف اياز نگريست، عنبرى ديد بر روى ماه غلطان، سنبلى ديد بر چهرهٔ آفتاب پيچان، حلقه حلقه چون زره، بندبند چون زنجير، در هر حلقه هزار دل، و در هر بندى هزار جان، عشق عنان خويشتندارى از دست صبر او ربود، و عاشقوار در خود کشيد، محتسب آمَنّا و صَدَّنا سر از گريبان شرع برآورد و در برابر سلطان يمينالدوله بايستاد و گفت: هان محمود عشق را با فسق مياميز، و حق را با باطل ممزوج مکن که بدين زَلّت ولايت عشق بر تو بشورد و چون پدر خويش از بهشت عشق بيوفتى و به عناء دنياى فسق درماني! سمع اقبالش در غايت شنوائى بود اين قضيه مسموع افتاد ترسيد که سپاه صبر او با لشگر زلفين اياز برنيايد، کارد برکشيد و بهدست اياز داد که بگير و زلفين خويش را ببر! اياز خدمت کرد و کارد از دست او بستد و گفت از کجا ببرم؟ گفت از نيمه. اياز زلف دو تو کرد و تقدير بگرفت و فرمان بهجاى آورد و هر دو زلف خويش را پيش محمود نهاد ... الخ' ص ۳۵. |
همهٔ چهارمقاله قابل نقل است، ولى چون کسى نيست از آشنايان و دوستان سخن فارسى که اين کتاب مستطاب را نخوانده باشد، يا نخواند، از اطناب دربارهٔ آن مخزن لطف و ادب صرفنظر شد. و در خاتمه همينقدر مىگوئيم که چهارمقاله ممزوجى است از سبک قرن پنجم و سبک قرن ششم يا از شيوهٔ نثر مرسل قديم و نثر فنى جديد و از اين راه که جامع هر دو شيوه و نمايندهٔ هر دو قرن است نيز قابل تقدير و شايان توجه است، چه هم لطايف زبان محاوره و آداب و اخلاق و طرز معيشت عصر را در او مىتوان ديد و هم صنايع و بدايع نوظهور ادبى را - يعنى هم تاريخ بيهقى است و هم کليله و دمنهٔ ابوالمعالى و در همين حال از تعقيدات اوّلى و اطنابهاى دومين برکنار است. |
همچنین مشاهده کنید
نمایندگی زیمنس ایران فروش PLC S71200/300/400/1500 | درایو …
دریافت خدمات پرستاری در منزل
pameranian.com
پیچ و مهره پارس سهند
خرید میز و صندلی اداری
خرید بلیط هواپیما
گیت کنترل تردد
ایران اسرائیل دولت حجاب رئیس جمهور پاکستان گشت ارشاد رئیسی دولت سیزدهم کارگران رهبر انقلاب سریلانکا
سلامت کنکور عربستان سیل تهران هواشناسی سازمان سنجش فضای مجازی اصفهان شهرداری تهران پلیس زنان
تورم دلار خودرو قیمت خودرو قیمت دلار آفریقا قیمت طلا بازار خودرو سایپا بانک مرکزی ایران خودرو مسکن
خانواده تلویزیون مرگ ترانه علیدوستی فیلم سریال سینمای ایران موسیقی مهران مدیری
اینترنت کنکور ۱۴۰۳ عبدالرسول پورعباس
رژیم صهیونیستی غزه روسیه فلسطین جنگ غزه چین حماس طالبان ایالات متحده آمریکا اوکراین ترکیه طوفان الاقصی
پرسپولیس فوتبال جام حذفی آلومینیوم اراک استقلال فوتسال بازی بارسلونا تراکتور باشگاه پرسپولیس تیم ملی فوتسال ایران باشگاه استقلال
هوش مصنوعی سامسونگ ناسا الماس فیلترینگ ماه نخبگان
سازمان غذا و دارو مالاریا کاهش وزن سلامت روان آلزایمر زوال عقل