اختلال حرکتی تأخیری (Tardive dyskinesia)

اختلال حرکتى تأخيرى از برخى جهات شبيه نشانگان تورت است. اين اختلال در واقع در اثر عارضهٔ جانبى تعداد مشخصى از داروهاى ضد روان‌پريشى مثل هالوپريدول (Haldol)، لوکساپين (Loxitane)،ترى فلوپرازين (Stalazin)، فلوفنازين (Proloxin)، تيوتيکسين (Navano)، کلرپرومازين (Thorazine) و تيوريدازين (Mellaril) بروز مى‌کند. تأخيرى به مفهوم ديررس بودن و اختلال حرکتى به معنى حرکات غيرعادى است.

اختلال حرکتى تأخيرى اغلب عضلات صورت، دست‌ها و پاها را گرفتار مى‌کند. اين عارضه معمولاً با حرکات ظريف و غيرقابل مهار زبان و لب‌ها شروع مى‌شود که ممکن است نهايتاً منجر به حرکات افراطى‌تر و شبيه تيک مثل جمع کردن و به‌هم زدن لب‌ها، بيرون آوردن زبان، حرکات شبيه جويدن، شکلک درآوردن، و اخم کردن گردد. حرکات غيرقابل مهار دست‌ها، بازوها و پاها مثل پيچاندن گردن و پرش بدن ممکن است بروز کند.

ظهور اين عوارض جانبى به مقدار و طول مدت مصرف داروى مربوط بستگى دارد. هنگامى‌که اين حرکات ايجاد شد ممکن است غيرقابل برگشت باشد. اگرچه خوشبختانه با قطع دارو اين حرکات اغلب برطرف مى‌شود و يا تخفيف مى‌يابد. براى کاهش خطر ايجاد اختلال حرکتى تأخيرى داروهاى ضد روان‌پريشى بايد تنها هنگام ضرورت و يا حداقل مقدار لازم براى مهار و تسکين علائم موردنظر مصرف شوند. افرادى که اين داروها را مصرف مى‌کنند بايد به‌طور ادوارى و در نزديک‌ترين زمان ممکن براى يافتن شروع علائم اختلال حرکت تأخيرى معاينه شوند.