علائم بالینی

بيمارى در اسب‌ها ممکن است به شکل سيستميک و با درگيرى‌هاى مشخص ريوى Glander و يا به‌‌صورت زخم‌هاى جلدى و همچنين ضخيم شدن طناب لنفاتيک همراه با پيدايش ندول (Farcy) ظاهر مى‌شود. بيمارى مشمشه معمولاً به سه شکل حاد، تحت حاد و يا مزمن ديده مى‌شود.

بيمارى در اسب‌ها بيشتر به‌صورت مزمن و در الاغ به‌صورت حاد بروز مى‌کند. دوره کمون بيمارى معمولاً ۴ تا ۵ روز مى‌باشد و در مواردى ممکن است چندين ماه به‌طول بيانجامد.

در شکل حاد تب شديد ۴۱ تا ۴۳ درجه، کمى اشتها، سرفه همراه با ترشحات بينى و عوارض ريوى ظاهر مى‌شود. يک تا دو روز بعد قرحه‌هائى در مخاطات بينى به‌وجود آمده و به‌تدريج زياد و تبديل به ناسور مى‌شوند. ريزش بينى دو طرفى و زردرنگ و تيره و مى‌گردد. در فرم حاد بيمارى اغلب نشانى‌هاى فوق با عوارض جلدى و ورم گرم در بعضى از نقاط بدن مانند روى شانه و دنده‌ها و سطح داخلى ران و يا دستگاه تناسلى به‌وجود مى‌آيد عقده‌هاى لنفاوى متورم و بعضى اوقات لنگش شديد در اثر تورم مفصل خرگوشى ديده مى‌شود. روى نقاط متورم دانه‌هائى ايجاد شده و تبديل به دمل مى‌شود و سرباز مى‌کند و چرک و زردرنگ و روغنى شکل از آنها خارج مى‌شود در مشمشه حاد حيوان به سرعت لاغر و در مدت کوتاهى تلف مى‌شود.

فرم تحت حاد بيمارى معمولاً با عوارض جلدى (سراجه) و ايجاد جراحات و ناسور در بينى ديده مى‌شود. ريزش از بينى يک‌طرفه گاهى دوطرفه مى‌باشد و ممکن است خونريزى بينى نيز ديده شود. ناسورها و زخم‌هاى داخل بينى کم‌کم زياد و به هم پيوسته و زخم بزرگى به‌وجود مى‌آيد. ناسورها معمولاً بهبودى پيدا نمى‌کنند ولى ممکن است روى آنها را بافت مخصوصى پر کند و جاى غيرمنظم آنها که سفيدرنگ و ستاره‌اى شکل است باقى بماند. در بيمارى مشمشه عقده‌هاى لنفاوى متورم و بزرگ شده مخصوصاً عقده‌هاى لنفاوى زير فک که در اين ‌صورت ممکن است آن را با ساير بيمارى‌ها به‌‌خصوص گورم Strangles و يا سينوزيت اشتباه نمود ولى بايد توجه داشت که در بيمارى مشمشه عقده‌هاى لنفاوى زيرگلو همگى متورم و پوست روى آنها آزاد است در حالى‌که در بيمارى گورم تورم عقده‌هاى لنفاوى تک‌تک بوده و پوست روى آنها چسبيده است.

فرم مزمن بيمارى ممکن است با عوارض فوق در مدت طولانى‌تر و همچنين اختلالات ريوى و يا بدون عوارض مشخص ديده شود که در اين‌صورت حيوان ناقل ميکروب بوده و بسيار خطرناک مى‌باشد.

مهم‌ترين نشانه مشمشه مزمن تورم سرد و سخت عقده‌هاى لنفاوى است که در معاينه دام بايد به آنها توجه نمود.

حيوان مبتلا به فرم ريوى مشمشه با اختلالات تنفسى و در مراحل آخر بيمارى با ذات‌الريه و برنکرپنومونى و نرسيدن اکسيژن به بافت‌هاى بدن تلف مى‌شود.

حيوانات مبتلا به بيمارى مشمشه به‌ندرت بهبود مى‌يابند و در صورت بهبودى دوران نقاهت طولانى دارند و اغلب ناقل ميکروب بيمارى مى‌باشند و ايمنى کافى نيز در برابر آن پيدا نمى‌کند.