سه شنبه, ۱۸ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 7 May, 2024
مجله ویستا
شیوهٔ تجزیهوتحلیل کیفی
چون دادههاى بسيارى از تحقيقات علمى کمّى نبوده، جنبه آمارى ندارند، معيار و مبناى ديگرى غير از روشهاى آمارى بايد براى تجزيهوتحليل آنها بکار رود. اين مبنا و معيار در تجزيهوتحليلهاى کيفى مشخصاً عقل، منطق، تفکر و استدلال است؛ يعنى محقق با استفاده از عقل و منطق و غور و انديشه بايد اسناد، مدارک و اطلاعات را مورد بررسى و تجزيهوتحليل قرار دهد و حقيقت و واقعيت را کشف و دربارهٔ فرضيهها اظهارنظر نمايد. البته استدلال عقلاني، منطق و تفکر معيارهايى نيستند که تنها به کار تحقيقات کيفى بيايند، بلکه در هر نوع تحقيق علمى بکار مىروند و محقق ناگزير است روشها و نتايج بدست آمده را با آنها محک بزند و اگر احساس کند روش آمارى نتيجهاى داده که با عقل و منطق جور در نمىآيد، بايد نتايج روش آمارى را کنار گذارد و به عقل و منطق بها بدهد؛ زيرا تجزيهوتحليل، ترکيب و تجريد و تعميم کار عقل است. (فلسفه شناخت؛ ص ۳۹) |
اگر محقق به رابطه عقلى دست نيابد، تأکيد مىشود که مجدداً از حيث روش و برنامهريزى و طراحي، مجموعه عمليات تحقيق را مورد بازبينى قرار دهد تا مطمئن شود که فقدان رابطه ناشى از اشتباهات روش نبوده است. تحليل منطقى و عقلانى در موارد زير کاربرد مؤثر دارد: |
- تجزيهوتحليل دادههاى تحقيق کيفى که در واقع تنها روش و مؤثرترين روش تجزيهوتحليل است. |
- کنترل نتايج تحليلهاى آماري، که به آن اشاره شد. |
- مطالعات مقدماتى طرحهاى تحقيق بمنظور سازماندهى کار و تعريف مسئله، فرضيهها، متغيرها، مدلهاى علّي، روشها و ... تا نگرش واقعىترى به محقق بدهد. |
تحقيقات کيفى ممکن است در همهٔ انواع تحقيقات علمى وجود داشته باشد، ولى بيشتر در تحقيقات تاريخي، توصيفى موردي، تحليل محتوا، علّى و نظرى وجود دارد. تحقيقاتى که نوعاً کتابخانهاى و نظرى هستند و اطلاعات بوسيلهٔ ابزارهاى سنجش مربوط نظير فيش، جدول، کارت و امثال آن گردآورى مىشود، از نوع تحقيقات کيفى هستند. تحقيقاتى که در حوزهٔ اديان و مذاهب و متون تاريخى و ادبى و ... انجام مىپذيرد نوعاً کيفى هستند. در اين نوع تحقيقات اسناد و مدارک و نوشتهها و آثار، حکمِ داده را دارند که از جمعآوري، طبقهبندي، ارزيابي، مقايسه و تحليل آنها محقق مىتواند مجهول را کشف نموده فرضيه ارائه شده را ارزيابى کند؛ بنابراين، در تحقيقات کيفى محقق مىتواند از طريق استدلال قياسى و استقرائي، تمثيل و تشبيه، نشانهيابي، تجريد، تشخيص تفاوت و تمايز، مقايسه و ... که جملگى به کمک تفکر و تعقل و منطق صورت مىپذيرد، دادههاى گردآورى شده را ارزيابى و تجزيهوتحليل نموده، با ذهن مکاشفهاى خود نتيجهگيرى کند. |
محققى که مىخواهد در مورد اهميت يک مکان جغرافيايى مطالعه کند، ناچار است از روش کيفى استفاده کند. او ابتدا بايد شاخصها و نشانههاى عوامل با اهميت يک مکان جغرافيايى را بدست آورد يا در واقع الگوها و استانداردها و مدلهاى مکان را تدوين، طبقهبندى و تنظيم کند و بعنوان مبنا و معيار از آن استفاده نمايد. سپس به مشاهده و معاينه و وارسى مکان جغرافيايى بپردازد و عوامل و عناصر موجود در آن را شناسايى و ارزيابى کند. پس از آن دادههاى گردآورى شده مربوط به اطلاعات مکانِ مورد مطالعه را با مبنا و معيار يا مدل تنظيم شده مقايسه کند. آنگاه مىتواند اهميت مکان جغرافيايى و نيز سطح و رتبه يا درجهٔ اهميت آن را مشخص و سپس نتيجهگيرى و اظهارنظر کند. |
مطالعات مردمشناسى و آداب و رسوم و روابط اجتماعى و نيز مطالعات مربوط به تحليل محتوا جملگى در حوزهٔ تحقيقات کيفى قرار مىگيرند، هرچند ممکن است از روشهاى کمّى نيز بهره ببرند. |
همچنین مشاهده کنید
نمایندگی زیمنس ایران فروش PLC S71200/300/400/1500 | درایو …
دریافت خدمات پرستاری در منزل
pameranian.com
پیچ و مهره پارس سهند
تعمیر جک پارکینگ
خرید بلیط هواپیما
ایران رافائل گروسی اصفهان آمریکا دولت سیزدهم مجلس شورای اسلامی رهبر انقلاب دولت محمد اسلامی شورای نگهبان مجلس انتخابات مجلس دوازدهم
تهران هواشناسی شهرداری تهران حجاب قتل زلزله آموزش و پرورش قوه قضاییه پلیس فضای مجازی شهرداری سلامت
مالیات خودرو سایپا قیمت طلا مسکن قیمت خودرو قیمت دلار ایران خودرو بانک مرکزی بازار خودرو حقوق بازنشستگان بورس
نمایشگاه کتاب سینما تلویزیون دفاع مقدس سریال موسیقی تئاتر نمایشگاه کتاب تهران فیلم سینمای ایران کتاب صدا و سیما
سرطان دانش بنیان اینوتکس دانشگاه آزاد اسلامی
رژیم صهیونیستی اسرائیل غزه حماس فلسطین رفح جنگ غزه روسیه چین نوار غزه اوکراین طوفان الاقصی
پرسپولیس استقلال فوتبال ذوب آهن لیگ برتر نساجی لیگ برتر ایران لیگ برتر فوتبال ایران بازی رئال مادرید سپاهان جواد نکونام
هوش مصنوعی سامسونگ ناسا موبایل آیفون مایکروسافت اپل گوگل فضاپیما باتری فضا اندروید
بیماران خاص کاهش وزن رژیم غذایی بیمه زایمان زیبایی دندانپزشکی افسردگی