عرضه و تقاضای نیروی انسانی

مدل‌هاى برآورد نيروى انسانى بر اساس نياز رشد اقتصادى به نيروى انسانى طرح‌ريزى شده‌اند. بدين معنى که ابتدا هدف‌هاى توعسه اقتصادى تعيين مى‌شود و سپس براى رسيدن به آن، توليد بخش‌هاى مختلف کشاورزي، صنعت، خدمات و غيره محاسبه مى‌گردد و نيروى انسانى که براى توليد مزبور لازم است، پيش‌بينى مى‌گردد. پيش‌فرض مدل مزبور اين است که نيروى انسانى هر بخش توليدى با حجم توليد در بخش مزبور نسبت مستقيم دارد. پيش‌فرض اين مدل را مى‌توان به صورت معادلهٔ زير بيان کرد.

jXj = jaj . Pj

معناى معادله اين است که تعداد (X) نيروى شاغل در بخش توليدى (J) که سطح آموزش آنها در حد (i) مى‌باشد متناسب است با حجم توليد در بخش مزبور. مدل عرضه و تقاضاى نيروى انسانى از سه قسمت تشکيل مى‌شود:

۱. محاسبهٔ تقاضا براى نيروى انساني.

۲. محاسبهٔ عرضهٔ نيروى انساني.

۳. مقايسهٔ عرضه و تقاضا و تعيين کمبود نيروى انساني.

به‌طور خلاصه، در سه محاسبهٔ فوق ابتدا نيروى اشتغال و کار بخش‌هاى مختلف توليدى براى آينده به تناسب هدف‌هاى توسعهٔ اقتصادى پيش‌بينى مى‌شود، سپس ترکيب مشاغل نيروى کار هر بخش تعيين مى‌گردد و سطح آموزشى مورد نياز براى مشاغل مزبور مشخص مى‌گردد، و بدين ترتيب تقاضا يا نياز به تحصيل‌کرده‌هاى سطوح مختلف آموزشى در آينده معلوم مى‌شود. پس از مقايسهٔ تعداد تحصيل‌کرده‌هاى مورد نياز با موجودى تحصيل‌کرده‌ها در سطوح مختلف آموزشى و در نظر گرفتن اُفت تحصيلى و مرگ و مير و بازنشستگى و ديگر ضايعات، فاصله و تفاوت بين عرضه و تقاضاى نيروى انسانى مشخص مى‌گردد و براى تأمين کمبود مزبور برنامه‌ريزى مى‌شود.