تأثیر جهانگردی بر زندگی مسافر

جهانگردى بزرگ‌ترين عامل انتقال شيوه‌هاى زندگى و رفتار اجتماعى ملتى به ملت ديگر است. جهانگردانى که به کشورها و سرزمين‌هاى گوناگون سفر مى‌کنند تحت تأثير شيوهٔ لباس پوشيدن، معماري، الگوى غذائي، موسيقى و آداب و رسوم مردم محل قرار مى‌گيرند و حتى برخى از آنان، پس از بازگشت به کشور خود، از اين شيوه‌ها تقليد مى‌کنند.

يکنواختى و هم‌نوائى سبک بناهاى شهرها، خيابان‌ها، مجتمع‌هاى مسکونى و ساختمان‌هاى منفرد، غذاها و موسيقى در بيشتر کشورهاى جهان دليلى بر اين مدعا است. البته ميزان تأثيرپذيرى مسافر از جلوه‌ها و نمادهاى زندگى مادى مردم ناحيهٔ مورد بازديد به جايگاه فرهنگى ـ شغلي، ميزان تحصيلات و آگاهى و علاقه‌مندى وى به آب و خاک و فرهنگ کشور او بستگى دارد.

روى‌هم رفته، قدرت فرهنگ مادى و فن‌آورى يک کشور يا ناحيهٔ مورد بازديد در ميزان تأثيرپذيرى مسافر بسيار مؤثر است. به‌عبارت ديگر، مظاهر فرهنگى و زندگى مادى ملتى که از نظر فن‌آورى و اقتصادى نيرومندتر است، در مسافر سريع‌تر اثر مى‌کند.

مسافران نوکيسه و تاجرپيشه و آنانى‌که باورهاى مذهبى و اجتماعى و فرهنگى سست و منزلزلى دارند، به شدت مجذوب زرق و برق فرهنگ مردم کشور ديگر مى‌شوند و پس از بازگشت به کشور خود، علاوه بر آنکه سعى دارند از آنچه ديده‌اند تقليد کنند، مثلاً با پوشيدن لباس‌هاى توليد آن سرزمين، به‌کار بردن واژه‌هاى خارجى و خلاصه رفتار فرنگى مآبي، ايران، از دوران قاجار، به‌ويژه در اواخر بسيارى از ايرانيان و در رأس آنان فرزندان اشراف و اعيان و درباريان، به اروپا (فرهنگ) روانه شدند و پس از بازگشت جلوه‌هاى فرهنگ مادي٭ اروپا را در ايران اشاعه دادند. کم‌کم خيابان‌ها، مغازه‌ها، پارک‌ها و بناهائى شبيه به ساختمان‌هاى اروپا بنا شد. پوشيدن لباس و کلاه به سبک اروپائيان در ميان مردان و زنان ايرانى متداول گرديد. هم‌اکنون نيز به وضوح پيدا است که مسافرانى که از خارج مى‌آيند، انواع لباس‌ها، تنقلات، نوارهاى موسيقى و لوازم آرايش و... را به همراه مى‌آورند و ضمن استفاده از آنها تبليغ مى‌کنند.

٭ ذکر اين نکته لازم است که متأسفانه بيشتر ايرانيانى که در زمان قاجار و رضاشاه به اروپا سفر کردند تنها مجذوب ظاهر و جلوه‌هاى پرزرق و برق زندگى آنجا شدند و سعى در تقليد همان ظواهر (البته آن هم به‌طور ناقص کردند) کردند. در حالى‌که از تقليد از دانش، آگاهي، آزاد‌انديشى ايجاد زيرساخت شهرى و... آنان غافل ماندند شهرها و بناهائى مثلاً به 'سبک اروپا' بنا شد، بدون اينکه به فکر ايجاد زير ساخت شهرى باشند و از ايجاد شبکه‌هاى حمل و نقل زيرزمينى نظام فاضلاب و... غفلت کردند.