توضیحات مربوط به تمرینات سطح مکانیکی روش عبارت‌خوانی

بسيارى از خوانندگان گمان مى‌کنند که چشم، به هنگام مطالعه، به‌طور يکنواخت از روى سطور حرکت مى‌کند. برخلاف اين تصور، چشم، به هنگام مطالعه، بر روى کلمات توقف مى‌کند. همين امر سبب مى‌شود تا خواننده بتواند معانى کلمات را درک کند، در غير اين‌صورت اگر چشم از روى کلمات بدون توقف حرکت مى‌کرد، خواننده يک احساس درهم و برهم از مطالب مى‌داشت. بنابراين، از نظر مکانيک کار، خواندن شامل تعدادى توقف چشم است بر روى سطرها، که در ضمن هر توقف کلمه يا کلماتى ديده مى‌شوند و معنى آنها درک مى‌شوند. بعد از هر توقف، چشم مى‌جهد و در جاى ديگر توقف مى‌کند.

چشم خوانندگانى که کلمه به کلمه مى‌خوانند، يعنى کلمه‌خوانى مى‌کنند، بر روى تمام کلمات توقف مى‌کند. چشم خوانندگانى که عبارت به عبارت مى‌خوانند، يعنى عبارت‌خوانى مى‌کنند، در هر بار توقف چندين کلمه را با هم مى‌بيند و در نتيجه تعداد توقف‌هاى چشم اين‌گونه خوانندگان از خوانندگان کلمه‌خوان کمتر است. خوانندهٔ عبارت‌خوان، با ديدن تعدادى کلمه به‌جاى يک کلمه در هر بار توقف چشم، وقت کمترى صرف مى‌کند و در نتيجه سرعت خواندن او بيشتر است. (فهم و درک او از مطالب نيز، همان‌طور که بعداً توضيح خواهيم داد، بيشتر است.)

سرعت مطالعهٔ خوانندهٔ کلمه‌خوان به آهستگى سرعت خواننده‌اى است که بلند مى‌خواند. در بلندخوانى تعداد کلماتى را که شخص مى‌تواند تلفظ کند محدود است - حداکثر ۲۵۰ تا ۳۰۰ کلمه در دقيقه. در صامت‌خوانى (خواندن بدون صدا) سرعت مطالعهٔ شخص کلمه‌خوان نيز به‌همين ۲۵۰ تا ۳۰۰ کلمه در دقيقه محدود است. ولى شخص عبارت‌خوان مى‌تواند سه تا چهار بار سريعتر بخواند، چون‌که او در هر بار توقف چشم چندين کلمه را با هم مى‌بيند.

عبارت‌خوانى مستلزم استفادهٔ بيشتر از قدرت ديد است. خواننده مى‌تواند در هر توقف چشم شش تا هفت کلمه را ببيند. ولى خوانندگان معمولاً جزء کوچکى از اين توانائى را مورد استفاده قرار مى‌دهند. بيشتر افراد در هر توقف چشم فقط يک کلمه يا يک و نيم کلمه را مى‌بينند. يک بررسى از نحوهٔ مطالعهٔ دانشجويان دانشگاه نشان داده است که دانشجويان کمتر از نصف قدرت ديد خود را مورد استفاده قرار مى‌دهند. حتى سال‌ها پس از تحصيل و دانش‌اندوزي، اغلب خوانندگان اين عادت را حفظ مى‌کنند.

استفاده کم از قدرت ديد و کلمه‌خوانى تنها ويژگى آدم‌هاى کندخوان نيست. ويژگى ديگر اين نوع خوانندگان بازگشت در خواندن، يعنى حرکت معکوس چشم براى دوباره خواندن کلمات است. اگرچه بازگشت در خواندن به‌طور گه‌گاه آن هم براى دوباره خواندن بعضى کلمات و عبارات و تفکر مجدد در مورد آنها ضرورى است، افراط در اين کار به‌صورت عادت در مى‌آيد و ريتم خواندن را به‌هم مى‌زند، و در نتيجه سرعت مطالعه را کند مى‌سازد.

خوانندگانى که عبارت‌خوانى مى‌کنند به هنگام مطالعه کمتر بازگشت مى‌کنند (و بهتر مى‌فهمند)، زيرا حرکت چشم آنها به‌علت اينکه در هر بار توقف به‌جاى يک کلمه گروهى از کلمات را مى‌بيند مطالعهٔ آنها را با نحوهٔ فکر کردن آنها هماهنگ مى‌سازد. ما در قالب معانى فکر مى‌کنيم و عبارات بيش از کلمات حاوى معانى هستند. خواننده‌اى که کلمه‌خوانى مى‌کند مجبور است با پهلوى هم قرار دادن کلمات به معانى برسد، و اين کار هم وقت‌گير است، هم باعث حواس‌پرتى مى‌شود. خوانندهٔ عبارت‌خوان، به‌جاى کلمات، معانى را مى‌خواند. به‌همين خاطر است که افزايش سرعت خواندن، براساس عبارت‌خواني، تقريباً هميشه همراه با افزايش درک مطالب و کسب لذت است.

براى کسب تبحر در تند خواندن، تمرين ضرورت حتمى دارد. تمرينات مربوط به مکانيک عبارت‌خوانى که در زير مى‌آيند تمايل ذاتى خواننده را به عبارت‌خوانى افزايش مى‌دهند. تمريناتى که بعداً خواهند آمد بر سطح ادراکى روش تندخوانى تأکيد دارند. هر دو تمرين مربوط به سطح مکانيکى و ادراکى عبارت‌خوانى را انجام دهيد تا بر اين روش مطالعه تسلط کافى پيدا کنيد.