|
|
|
| کاهش اشتها و کم شدن وزن بدن یک مشکل عمومی و مشترک در بین مبتلایان به بیماری‌های سخت و مزمن می‌باشد عده‌ای نوع درمان مانند مصرف آنتی بیوتیک‌ها، اشعه درمانی و شیمی درمانی را علت این مشکلات می‌دانند، اما این مشکلات در بعضی از افراد که تحت این‌گونه درمان‌ها نیستند نیز مشاهده می‌شود، علت دقیق این عارضه روشن نیست. شاید بیماری، درد، خستگی، هیجان یا افسردگی و شاید ترکیبی از همه این مسائل دلیل آن باشد. برخی از بیماران به طور متناوب به بی‌اشتهائی دچار می شوند. عده‌ای می‌گویند که واقعاً احساس گرسنگی نمی‌کنند. عده‌ای علت کم غذا خوردن را عدم احساس گرسنگی یا خوش طعم نبودن غذا ذکر می‌کنند و یا در دهان و یا روی زبان خود طعم فلزات را احساس می‌کنند و یا خیلی زود احساس سیری می‌نمایند. |
|
| برای رفع مشکلات غذائی خود به توصیه‌های زیر توجه فرمائید |
|
| اگر بی‌اشتها هستید سعی کنید در هر وعده غذای مختصری میل نمائید، در عوض تعداد دفعات غذائی خود را زیاد کنید. ما معمولاً در سه وعده صبحانه، ناهار و شام غذا می‌خوریم، اگر در هر وعده نمی‌توانید غذای کافی میل نمائید می‌توانید علاوه بر وعده‌های سه گانه فوق در ساعات 10 صبح، 4 الی 5 بعد از ظهر و قبل از خواب غذاهای مختصری میل نمائید. به‌خصوص اگر شام را زود میل می‌کنید، حتماً قبل از خواب یک خوراکی مختصر میل نمائید. |
|
| اگر از منزل بیرون می روید سعی کنید یک خوراکی مختصر همراه خود داشته باشید. تجربه نشان داده است که وقتی غذائی در دسترس باشد اشتهای بیشتری برای خوردن پیدا می‌کنید. وقتی شما بی‌اشتها و سیر هستید برای خوردن بعضی از غذاها تمایل دارید. از این احساس خود استفاده نموده غذای مورد علاقه خود را تهیه و میل نمائید. |
|
| بدن شما به پروتئین بیشتری احتیاج دارد، شما می‌توانید مقدار پروتئین غذای خود را زیادتر کنید در حالی که غذای شما کم حجم‌تر یا مختصرتر باشد |
|
| جهت ایجاد اشتها برای غذا خوردن می‌توانید به کمک ادویه‌هائی که طعم و عطر آنها را دوست دارید غذاهای خود را خوش طعم و معطر و اشتها انگیز نمائید. |
|
| زیبائی و شکل ظاهری غذا در ایجاد اشتها اثر زیادی دارد، شما برای زیبا نمودن غذای خود از حلقه‌های گوجه فرنگی، پرتغال، لیموترش، تربچه، جعفری و سایر سبزی‌ها و میوه‌ها استفاده نمائید. در ضمن این مواد که برای زیبا نمودن غذاهای خود به‌کار می‌برید می‌توانند به تأمین ویتامین‌ها و مواد معدنی ضروری برای بدن شما کمک نماید. |
|
| سعی کنید در محیطی که دوست دارید و با افرادی که از مصاحبت آنها لذت می‌برید غذا میل نمائید. بعضی از مردم دوست دارند هنگام غذا خوردن به موزیکی آرام و شاد گوش دهند. شما هم می‌توانید این عمل را آزمایش کنید. |
|
| مصرف اغذیه تکراری موجب بی‌اشتهائی در شما می‌شود، پس سعی کنید با تنوع در غذا اشتهای خود را افزایش دهید. مفهوم تنوع در مصرف، غذاهائی نیست که تهیه آنها زحمت و وقت زیادی می‌برد یا احتیاج به هزینه زیادی دارد. بلکه با کمی ذوق و سلیقه می‌توان به کمک مواد غذائی ساده در نودع غذاها تنوع ایجاد نمود. |
|
| گاهی تغییر ظروف غذاخوری یا تغییر در لوازم و محلی که در آنجا غذا می‌خورید موجب اشتهای بیشتری برای غذا خوردن می‌شود. |
|
| گاهی غذا خوردن در رستوران به ایجاد روحیه و اشتها برای غذا خوردن کمک می‌نماید. |
|
| آیا طعم بعضی از غذاها برای شما تغییر کرده است؟ |
|
| بعضی از افراد در دهان خود احساس طعم تلخ یا فلزی می‌کنند. عده‌ای نیز به گونه‌ای احساس بی‌حسی می‌نمایند. برخی از طعم گوشتهای قرمز خوششان نمی‌آید. و یا می‌گویند که تحمل طعم شیرین برایشان مشکل است و یا طعم تلخ غذاها برایشان شدیدتر است در صورتی که شما نیز با این‌گونه تغییرات در ذائقه خود مواجه هستید، به توصیه‌های زیر عمل نمائید: |
|
| ـ اگر طعم گوشت‌هاتی قرمز برای شما جالب نیست می‌توانید به جای گوشت قرمز از گوشت مرغ و ماهی استفاده نمائید و اگر از طعم این نوع گوشت‌ها نیز خوشتان نمی‌آید، می‌توانید پروتئین مورد نیاز بدن خود را به‌وسیله استفاده از تخم مرغ، شیر، پنیر تأمین نمائید. |
|
| ـ برای خوش طعم کردن غذاهای خود از ادویه ها، پیاز، سبزی‌های معطر، عرق نعناع و غیره استفاده نمائید. |
|
| ـ اگر اشکالی در دهان و یا گلوی خود ندارید از غذاهای تند و ترش استفاده نمائید. آب پرتغال و آب لیمو برای شما می‌تواند مؤثر باشد. |
|
| ـ طعم بعضی از غذاها اگر سرد باشد بهتر خواهد شد. شما هم طعم غذاهای سرد را امتحان کنید. |
|
| ـ برای برطرف کردن طعم نامطبوع دهان خود می‌توانید از مایعات بیشتر مانند آب، چای، میوه و آب نبات استفاده نمائید. |
|
| ـ گاهی طعم بد دهان مربوط به اشکال در دندان‌ها می‌باشد، اگر از سلامت دندان‌های خود مطمئن نیستید به دندانپزشک مراجعه نمائید ضمناً در مورد روش صحیح مسواک زدن و بهداشت دهان و دندان به شما کمک خواهد نمود. |
|
| آیا بعد از صرف یک غذای مختصر احساس سنگینی می‌کنید؟ |
|
| بسیاری از مردم اظهار می‌دارند که بعد از صرف یک غذای مختصر احساس سنگینی و پری شدید می‌کنند. در صورتی که شما نیز چنین مشکلی دارید به توصیه‌های زیر عمل نمائید: |
|
| - کمتر از حد معمول غذا بخورید و از غذاهای مختصر ولی مغذی استفاده کنید. |
|
| - به آرامی غذا بخورید و آن را خوب بجوید، در این حالت از پر شدن سریع معده شما جلوگیری می‌شود. |
|
| - از غذاهای خیلی چرب، کره و سس های چرب کمتر مصرف نمائید. |
|
| - از مایعات غنی از مواد غذائی مانند شیر، دوغ و آب میوه استفاده نمائید. |
|
| - حجم آب و نوشابه‌هائی که همراه غذا می‌آشامید باید محدود باشد مایعات و آب را یک تا دو ساعت بعد از غذا بیاشامید. |
|
| آیا شما حالت تهوع و استفراغ دارید؟ |
|
| گاهی در بیماران حالت تهوع و استفراغ پیدا می‌شود. علل مختلفی می‌توانند موجب بروز این حالت بشوند. گاهی این حالت بستگی به ضعف عمومی یا روش‌های درمانی دارد. گزارشات حاکی از آن است که بعد از شیمی‌درمانی و یا اشعه‌درمانی برخی از بیماران دچار حالت تهوع و استفراغ می‌شوند. اما بیشتر بیمارانی که ما با آنها صحبت کردیم هرگز چنین مشکلی نداشتند و فقط تعداد معدودی از آنها به‌طور اتفاقی در طول مدت درمان دچار این مشکل شده بودند. به‌نظر می‌رسد که فقط تعداد معدودی از بیماران دچار مشکل می‌گردند. |
|
| در صورتی که مبتلا به حالت تهوع و استفراغ هستید به توصیه‌های زیر عمل نمائید: |
|
| - مشکل خود را با پزشک معالج خود در میان بگذارید. وی در صورتی که لازم باشد داروی ضد تهوع و استفراغ برای شما تجویز خواهد نمود. این داروها معمولاً نیم تا یک ساعت قبل از خوردن غذا باید مصرف شوند. |
|
| - از غذاهای پروتئینی که چربی آنها کمتر است استفاده کنید. گوشت‌هائی را که دوست دارید به‌صورت آب پز یا کباب استفاده نمائید، زیرا غذاهای کم‌چرب زودتر هضم می‌شوند و سریع‌تر از معده عبور می‌کنند. اگر از غذاهای پروتئینی کم‌چرب استفاده می‌نمائید، مطمئن باشید که احتیاجات بدن شما به کالری و پروتئین در حدی که به آنها نیاز دارید تأمین می‌شود. |
|
| - اگر پزشک شما را از مصرف نمک منع نکرده است، از غذاهای نمکدار استفاده نمائید. پنیر غذای پروتئینی مناسبی است که مقدار قابل توجهی نمک دارد. |
|
| - اگر خوراکی‌های شیرین در شما حالت تهوع ایجاد می‌نماید از مصرف آنها پرهیز نمائید. |
|
| - در هنگام صبح از غذاهای خشک (غیر آبکی) مانند نان برشته، نان سوخاری، بیسکویت و یا نان روغنی استفاده نمائید و در نوشیدن چای، شیر و مایعات رعایت اعتدال را بنمائید. |
|
| - در صورتی که طعم و مزه بعضی از غذاها موجب حالت تهوع در شما می‌شود، از مصزف این غذاها خودداری نمائید. |
|
| - اگر در ساعت مشخصی در روز حالت تهوع و استفراغ دارید، برنامه غذائی خود را طوری تنظیم نمائید که در حوالی آن ساعت غذائی مصرف ننمائید. از نوشیدن مایعات همراه با غذا خودداری نمائید. سعی کنید مایعات را نیم تا یک ساعت قبل از غذا صرف نمائید آب و نوشیدنی‌ها را سرد و به کمک نی و به آرامی صرف نمائید. بعد از خوردن غذا بلافاصله دراز نکشید. البته استراحت بعد از غذا مفید است. زیرا فعالیت باعث کند شدن هضم غذا و افزایش ناراحتی می‌شود. اگر احساس کردید بعد از غذا خوردن احتیاج به استراحت دارید، بنشینید و اگر احتیاج به دراز کشیدن دارید، بالشی انتخاب کنید که سر شما به اندازه ده سانتی‌متر بالاتر از پای شما قرار گیرد. |
|
| ـ بعضی اوقات لباس گشاد و هوای تازه در بهبود حال شما مؤثر است. |
|
| - اگر قبل از تهوع و استفراغ دچار درد در ناحیه شکم می‌شوید و ممکن است این مشکلات در رابطه با تهوع و استفراغ شما باشند، با پزشک خود تماس بگیرید و مشکل خود را با او در میان بگذارید. |
|
| آیا بوی غذاها در شما ایجاد حالت تهوع می‌کند؟ |
|
| بعضی از افراد اظهار می‌دارند که حتی بوی غذاها در هنگام طبخ در آنها ایجاد حالت تهوع می‌کند. برای رفع این مشکل راه‌های متعددی وجود دارد: |
|
| - بگذارید شخص دیگری غذا را طبخ نماید و موقع طبخ غذا سعی کنید در اتاق دیگری باشید و حتی‌الا‌مکان دور از محل طبخ قرار گیرید. |
|
| - از غذاها و نوشیدنی‌هائی که در شما حالت تهوع و استفراغ ایجاد می‌کند، مانند قهوه سرخ شده و غذاهای چرب و سرخ کرده که بیشتر از سایر غذاها در ایجاد تهوع مؤثر است، به‌خصوص در هنگام خواب اجتناب نمائید. |
|
| - از غذاهائی که آماده هستند و یا با مختصر حرارتی گرم و آماده می‌شوند و یا از غذاهائی که احتیاج به پختن ندارند استفاده نمائید. |
|
