دوشنبه, ۱۷ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 6 May, 2024
مجله ویستا
خاندانها و خانان هند
در اينجا هدف بهدست دادن چند نمونه است از چگونگى کردار و رفتار بزرگان هند در عهد پادشاهى گورکانيان دربارهٔ شعر و شاعران پارسى و نيز سرگرم بودن بسيارى از سران و سرداران دولت گورکانى به شعر و ادب و پيروى از پادشاهان و مخدومان خود در اين زمينه. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
خاندان ارغونيان تته نخستين خاندان معتبرى است که در اينجا شايستگى ذکر دارد. اين خاندان يک طبقهٔ جديد از اميران محلى سند بود که از سال ۹۶۲ به قدرت رسيد. چهارمين فرمانروا از اين خاندان ميرزاجانى بيگ شعر پارسى مىسرود و اين دو رباعى از او است: | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
پسرش ميرزا غازى بيگ وقارى يکى از مشوقان بزرگ شاعران بود و آنان را در درگاه خود به عزت نگاهدارى مىنمود و از ستايشهايشان برخوردار بود. از جملهٔ شاعران درگاه اويند: مرشد بروجردي، ميرنعمةالله وصلي، طالب آملى و چند تن ديگر. او خود مردى باذوق بود، در موسيقى دست داشت، نغمهشناس و طنبور نواز ماهر بود و شعر مىسرود. از او است: | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
حکيم مسيحالدين ابوالفتح گيلانى پسر مولانا عبدالرزاق از درباريان فاضل اکبر پادشاه و از حاميان بزرگ اهل ادب و شعر در هندوستان بود. اين مسيحالدّين ابوالفتح سه برادر داشت: حکيم نورالدّين که قرارى تخلّص مىکرد و حکيم لطفالله و حکيم همامالدين. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
حکيم ابوالفتح و برادرانش، که همگى در هند باقى مانده و همانجا فرزندانى به هم رسانده و در گذشتهاند، تعلّقى خاص به زبان و ادب فارسى و فرهنگ ايرانى داشته و خود نيز گذشته از احراز مقامهاى ديوانى و اشتغال به کارهاى دولتى شعر مىگفتهاند، و از ميان آنان خاصّه حکيم ابوالفتح از حاميان شاعران پارسىگوى که از ايران به دربار اکبر مىرفتهاند بود. اين مرد فاضل شاعرانى معروف چون خواجه حسين ثنائى و عرفى شيرازى و حياتى گيلانى و نظاير اين بزرگان را در کنف حمايت گرفت و به شهرت رسانيد. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
محمد بيرام بدخشانى ملقب به 'خان خانان' يکى ديگر از رجال بزرگ گورکانيان هند بود که با تشويق شاعران، نامى جاويد از خود بازگذاشته است. وى در سفر همايون به ايران در رکابش بود و در بازگشت به هند مرتبهٔ سپهسالارى يافت. و در ترغيب و تشويق شاعران و عالمانى که از ايران به هند مىرفتهاند مبالغه مىکرد و بدين سبب گروهى از سخنوران به عهد قدرت و شوکت او از ايران به هند رفتند و در دستگاه امارتش به گرمى پذيرفته شدند. بيرامخان شعر فارسى مىسرود و بهنام خود تخلص مىکرد. ديوانش در دست است. گذشته از اين مجموعهاى بهنام 'دخليّه' از او شهرت داشت که متضمّن تصرّفات او در شعر بعضى از گويندگان به قصد بهتر ساختن لفظها يا مضمونهاى آنها بود. از او است: | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
ميرزا عبدالرحيم خانخانان پسر محمّد بيرامخان خانخانان يکى از بزرگترين حاميان و تشويقکنندگان شاعران پارسىگوى در هند بود. ولادتش در چهاردهم صفر سال ۹۶۴ هـ در لاهور اتفاق افتاد و جلالالدين اکبر او را تحت حمايت و تربيت درآورد و بعد از رسيدن به سن رشد و تميز خطاب 'ميرزاخان' داد و او از آن پس بهسرعت مدارج مختلفى را طى کرد. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
دربارهٔ او نوشتهاند که 'درِ سرايش بر اصناف فضلا گشاده و هميشه افاضل کرام همصحبتش مىباشند و مدام فصحاى عالىمقام در خدمتش بهسر مىبردند، تقويت علماء و رواج فصحا در اين روزگار از او است و اينکه به زرفانى نام باقى مىخرد او است...' | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
تقريباً همه شاعران مشهور سدهٔ دهم و آغاز سدهٔ يازدهم که به هند رفتهاند به نوعى از بخشهاى خانخانان برخوردار بودهاند و از آنانند رسمى قلندر، نظيرى نيشابورى، شکيبى اصفهانى، عرفى شيرازى، حياتى گيلانى، نوعى خبوشانى، کفرى، ملک قمى، ظهورى ترشيزى، خواجه حسين ثنائى، حکيم فغفور لاهيجانى و جز آنان. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
اثر معروف او ترجمهٔ واقعات بابرى است از ترکى به فارسى که در سال ۹۹۷ به اتمام رسانيد و از نظر جلالالدين اکبر پادشاه گذرانيد و 'آفرين فراوان انداخت' وى در شعر 'رحيم' و 'رحيمى' تخلص مىکرد. از او است: | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
همچنین مشاهده کنید
نمایندگی زیمنس ایران فروش PLC S71200/300/400/1500 | درایو …
دریافت خدمات پرستاری در منزل
pameranian.com
پیچ و مهره پارس سهند
تعمیر جک پارکینگ
خرید بلیط هواپیما
ایران غزه آمریکا شورای نگهبان مجلس شورای اسلامی انتخابات دولت حسین امیرعبداللهیان حجاب جنگ دولت سیزدهم حسن روحانی
فضای مجازی هواشناسی قتل شهرداری تهران تهران شورای شهر تهران سیلاب سامانه بارشی سلامت سازمان هواشناسی آموزش و پرورش باران
خودرو بانک مرکزی بنزین قیمت دلار بازار خودرو قیمت طلا قیمت خودرو دلار یارانه مسکن ایران خودرو حقوق بازنشستگان
مهاجرت تلویزیون نمایشگاه کتاب سینمای ایران صدا و سیما دفاع مقدس مسعود اسکویی موسیقی سریال مهران غفوریان
معماری
اسرائیل رژیم صهیونیستی حماس فلسطین جنگ غزه روسیه اوکراین امیرعبداللهیان طوفان الاقصی ایالات متحده آمریکا نوار غزه جنگ اوکراین
فوتبال پرسپولیس لیگ برتر انگلیس لیگ برتر جواد نکونام رئال مادرید سپاهان بارسلونا بازی باشگاه استقلال باشگاه پرسپولیس مهدی طارمی
باتری اپل گوگل اینستاگرام آیفون مایکروسافت ناسا عکاسی سامسونگ
ویتامین چای کاهش وزن توت فرنگی سیگار فشار خون کبد چرب