شنبه, ۸ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 27 April, 2024
مجله ویستا

سیلیكوز ـ silicosis


سیلیكوز التهاب‌ مزمن‌ ریه‌ها ناشی‌ از استنشاق‌ غبار سیلیكا (كوارتز). سیلیكوز شایعترین‌ نوع‌ پنوموكونیوز (گروه‌ از بیماری‌های‌ ریوی‌ ناشی‌ از استنشاق‌ غبارهای‌ برخی‌ مواد معدنی‌) است‌.
ـ علایم‌ شایع‌:
۱. كوتاهی‌ نفس‌
۲. سرفه‌ با خلط‌ كم‌ یا بدون‌ خلط‌
۳. احساس‌ ناخوشی‌ عمومی‌
۴. خواب‌ نامنظم‌
۵. بی‌اشتهایی‌
۶. درد سینه‌
۷. خشونت‌ صدا
۸. خلط‌ خونی‌
۹. علایم‌ نارسایی‌ قلبی‌
۱۰. كبودی‌ ناخن‌ها
ـ علل‌ بیماری:
استنشاق‌ طولانی‌مدت‌ ذرات‌ ریز كریستال‌های‌ آزاد سیلیكا (دی‌اكسید سیلیكون‌). معمولاً این‌ عارضه‌ به‌دنبال‌ 30-20 سال‌ مواجهه‌ با غبارهای‌ مذكور ایجاد می‌شود ولی‌ در صورت‌ مواجهه‌ شدید ممكن‌ است‌ این‌ زمان‌ كمتر از 10 سال‌ باشد.
ـ عوامل‌ افزایش‌دهنده‌ خطر:
مشاغلی‌ نظیر معدن‌كاری‌، سنگ‌بری‌، سفال‌گری‌، تراشكاری‌ فلزات‌، حفر تونل‌ و كار با دستگاه‌های‌ ماسه‌ بادی‌، تغذیه‌ نامطلوب‌، استعمال‌ دخانیات‌.
ـ پیشگیری‌:
استفاده‌ از ماسك‌ محافظ‌ یا هود هواكش‌ در طی‌ مواجهه‌ با غبار سیلیكا، عدم‌ استعمال‌ دخانیات‌، شركت‌ در برنامه‌های‌ ورزشی‌ منظم‌ برای‌ مطلوب‌ نگه‌ داشتن‌ وضعیت‌ قلبی‌ ـ ریوی‌.
ـ عواقب‌ موردانتظار:
این‌ بیماری‌ در حال‌ حاضر غیرقابل‌ علاج‌ محسوب‌ می‌گردد. این‌ بیماری‌ طول‌ عمر را كاهش‌ می‌دهد. سیلیكوز باعث‌ اختلال‌ ریوی‌ پیشرونده‌ می‌گردد. با این‌ حال‌ علایم‌ بیماری‌ با درمان‌ قابل‌ تسكین‌ یا كنترل‌ هستند. تحقیقات‌ علمی‌ درباره‌ علل‌ و درمان‌ این‌ بیماری‌ ادامه‌ دارد و این‌ امید وجود دارد كه‌ درمان‌هایی‌ مؤثر و در نهایت‌ علاج‌بخش‌ برای‌ آن‌ عرضه‌ شوند.
ـ عوارض‌ احتمالی‌:
۱. سرطان‌ ریه‌
۲. پلوزری‌ (التهاب‌ پرده‌ جنب)
۳. سل‌ (در مراحل‌ پیشرفته‌ سیلیكوز)
۴. نارسایی‌ قلبی‌ ناشی‌ از بیماری‌ ریوی‌
۵. كلاپس‌ ریه‌ (خالی‌ از هوا شدن‌ قسمتی‌ از ریه‌ یا همه‌ آن‌)
ـ درمان‌:
۱. بررسی‌های‌ تشخیصی‌ ممكن‌ است‌ شامل‌ رادیوگرافی‌ سینه‌، آزمون‌های‌ عملكرد ریه‌ و برونكوسكوپی‌ (عبور دادن‌ یك‌ وسیله‌ بصری‌ با چراغی‌ در نوك‌ آن‌ از نای‌ و سپس‌ نایژه‌ها به‌منظور مشاهده‌ داخل‌ آنها) باشد.
۲. درمان‌ مؤثری‌ برای‌ سیلیكوز شناخته‌ نشده‌ است‌.
۳. اقدام‌ به‌ درمان‌ طبی‌ در مورد هرگونه‌ عفونت‌ ریوی‌ شامل‌ سرماخوردگی‌
۴. پیشگیری‌ از ابتلا به‌ عفونت‌ها با دوری‌ كردن‌ از اجتماعات‌ و افراد دچار عفونت‌های‌ تنفسی‌
۵. واكسیناسیون‌ بر ضد آنفلوانزا و پنوموكوك‌
۶. نقل‌ مكان‌ به‌ یك‌ منطقه‌ آب‌ و هوایی‌ گرم‌ و خشك‌ در صورت‌ پیشرفته‌ بودن‌ بیماری‌
۷. فیزیوتراپی‌ تنفسی‌ (نظیر سرفه‌ كنترل‌شده‌) و تخلیه‌ ترشحات‌ ریوی‌ به‌ پاكسازی‌ ترشحات‌ كمك‌ می‌كند. آموزش‌های‌ طبی‌ لازم‌ در مورد این‌ اقدامات‌ فیزیوتراپی‌ باید به‌ بیمار ارایه‌ شود.
۸. از یك‌ دستگاه‌ مرطوب‌كننده‌ با بخار سرد برای‌ رقیق‌ كردن‌ ترشحات‌ ریوی‌ و در نتیجه‌ تخلیه‌ آسان‌تر ترشحات‌ با سرفه‌ استفاده‌ كنید. دستگاه‌ مرطوب‌كننده‌ را هر روز تمیز كنید.
ـ داروها:
آنتی‌بیوتیك‌ها برای‌ عفونت‌ها، داروهای‌ گشادكننده‌ نایژه‌ها (انواع‌ خوراكی‌ یا استنشاقی‌) همراه‌ استنشاق‌ درمانی‌ (در ابتدا تحت‌ نظارت‌ متخصص‌ مربوطه‌) جهت‌ گشاد كردن‌ لوله‌های‌ نایژه‌ای‌ تا حداكثر میزان‌ ممكن‌. برای‌ ناراحتی‌ خفیف‌، استفاده‌ از داروهای‌ بدون‌ نسخه‌. نظیر استامینوفن‌ یا آسپیرین‌ ممكن‌ است‌ كافی‌ باشد.
ـ فعالیت‌:
در طی‌ دوره‌ عفونت‌ها در بستر استراحت‌ نمایید. پس‌ از درمان‌ به‌محض‌ بهبود علایم‌ هرچه‌ سریعتر فعالیت‌های‌ طبیعی‌ خود را از سر بگیرید.
ـ رژیم‌ غذایی‌:
رژیم‌ خاصی‌ نیاز نیست‌. افزایش‌ مصرف‌ مایعات‌ توصیه‌ می‌شود.
ـ در این‌ شرایط‌ به‌ پزشك‌ خود مراجعه‌ نمایید:
۱. تب‌
۲. تشدید درد سینه‌ یا تنگی‌ نفس‌
۳. خلط‌ خونی‌
۴. كاهش‌ وزن‌ مداوم‌
۵. گیجی‌ یا بیحالی‌
۶. اگر دچار علایم جدید و غیرقابل توجیه شده اید. داروهای‌ تجویزی‌ ممكن‌ است‌ با عوارض‌ جانبی‌ همراه‌ باشند.


همچنین مشاهده کنید