گرده‌افشانی

دانه‌هاى گرده از سلول‌هاى مادر ميکروسپور درون پرچم به‌وجود مى‌آيند. به‌دنبال يک تقسيم ميوز و يک ميتوز چهار سلول تتراد به‌‌وجود مى‌آيد که سپس از تکميل، دانه‌هاى گرده را به‌وجود مى‌آورند (شکل تشکيل دانهٔ گرده در مرحله گرده‌افشانى و جوانه‌زنى سلول‌هاى گرده دوهسته‌اى يا سه‌هسته‌اي). دانه‌هاى گرده ممکن است دو يا سه هسته‌اى باشند. به‌عبارت ديگر گرامينه و کمپوزيته طبيعتاً سه‌هسته‌اى مى‌باشد که اين امر در نتيجهٔ دومين تقسيم ميتوز در ميکروسپورها است.

سلول‌هاى گرده اگر با کلاله مخصوص خود که مواد تحريک‌کننده مناسب را همراه دارند، تماس پيدا کنند؛ در اکثر موارد بلافاصله جوانه خواهند زد. جوانه‌زنى در آزمايشگاه با استفاده از محلول آگار و يا قند اتفاق مى‌افتد (به اضافه عناصر به‌خصوصى جهت بعضى گونه‌ها). جوانه‌زنى دانه‌ٔ گرده با افزايش سريع تنفس و سنتز RNA و پروتئين مشخص مى‌گردد. اين فرآيندها در مدت زمان کوتاهى ظرف ۲ تا ۳۰ دقيقه شروع مى‌شود.

برخى از عوامل مرح جوانه‌زنى غلظت‌هاى مناسب ساکاروز، CO۲، بُر و کلسيم مى‌باشند. به‌نظر مى‌رسد که بُر مصرف ساکاروز را زياد مى‌کند. براساس مطالعات آزمايشگاهى انجام شده اين‌گونه به‌نظر مى‌رسد که چون گرده غنى از اکسين و جيبرلين مى‌باشد، لذا تنظيم‌کننده‌هاى رشد روى کلاله يا محيط کشت جهت جوانه‌زنى گرده لازم نيستند افزايش جوانه‌زنى و رشد لوله گرده در يک تودهٔ گرده در مقايسه با يک دانه گرده مؤيد تحريک هورمونى است. عصارهٔ مايع دانه گرده اثرات تحريک‌کنندگى مشابه دارد.

دانه گرده ممکن است حتى در موقعيت‌هائى که از نظر ظاهرى مساعد به‌نظر مى‌رسد موفق به جوانه زدن روى کلاله خود و يا حتى کلاله بيگانه نشود (ناسازگاري، Incompatibility)، تعدادى از گونه‌ها مانند اغلب خانوادهٔ لگومينوزه که جهت شکستن غشاء کلاله و انتقال دانهٔ گرده به زنبور نياز دارند خود ناسازگار مى‌باشند. خود ناسازگارى همچنين ممکن است نتيجه اختلاف در زمان رسيدگى گامت‌هاى نر و ماده باشد. همچنين تصور مى‌شود آنزيم‌ها يا مواد شيميائى بازدارنده روى کلاله مى‌توانند موجب خودناسازگارى در بعضى گونه‌ها، شوند.