اصول نگهداری واکسن‌ها

زمان نگهدارى واکسن پس از باز شدن ويال در مراکز ارائهٔ خدمات ايمن‌سازى:

۱. واکسن‌هاى فلج‌اطفال، سه‌گانه، دوگانه، کزاز و 'هپاتيت ب.' پس از باز شدن ويال در مراکز ارائهٔ خدمات ايمن‌سازي، در صورتى‌که شرايط زنجيرهٔ سرما و سترونى حفظ شود، تا پايان تاريخ انقضاء قابل مصرف است.

تبصره: در تيم‌هاى واکسيناسيون سيار، ويال واکسن‌هاى باز شده (به جز واکسن 'هپاتيت ب.' ) بايد در پايان کار روزانه دور ريخته شود؛ ولى ويال‌هاى باز نشده به‌شرط رعايت زنجيرهٔ سرما در روزهاى بعد در اولويت مصرف قرار گيرد.

۲. ويال‌هاى بازشدهٔ واکسن‌هاى سرخک، تب‌زرد، و ب.ث.ژ در خاتمهٔ عمليات روزانه بايد دور ريخته شوند.

۳. هر يک از ويال‌هاى باز شده در شرايط زير بايد بلافاصله دور ريخته شوند:

- اگر شرايط سترونى به‌طور کامل رعايت نشده باشد.

- اگر شواهد آلودگى قابل رؤيت، نظير تغييرات ظاهرى يا ذرات معلق وجود داشته باشد.

۴. چنانچه اين تغييرات در ويال‌هاى باز نشده مشاهده شود، بايد با حفظ کامل زنجيرهٔ سرما، واکسن به ردهٔ بالاتر اعاده گردد.

انواع واکسن‌ها، مقدار، راه تجويز و شرايط نگهدارى آنها

نام واکسن

ماهيت

مقدار و راه تجويز*

شرايط نگهدارى در محل واکسيناسيون

سه‌گانه

توکسوئيد‌کزاز، توکسوئيد ديفترى و باکترى کشته شده سياه‌سرفه

۰/۵ ميلى‌ليتر، تزريق عضلاني

۸ - درجهٔ سانتى‌گراد (طبقهٔ ميانى يا پائينى يخچال)

دوگانه

توکسوئيدکزاز و توکسوئيدديفترى (خردسالان و بزرگسالان)

۰/۵ ميلى‌ليتر، تزريق عضلاني

۸ - ۰ درجه سانتى‌گراد (طبقهٔ ميانى يا پائينى يخچال)

کزاز

توکسوئيدکزاز

۰/۵ ميلى‌ليتر تزريق عضلاني

۸ - ۰ درجه سانتى‌گراد (طبقهٔ ميانى يا پائينى يخچال)

ب.ث.ژ

باسيل کالمت و گرن

۰/۰۵ ميلى‌ليتر داخل جلدى تا زير يک سالگي، ۰/۱ ميلى‌ليتر داخل جلدى براى يک سالگى و بالاتر از آن

۸ - ۰ درجه سانتى‌گراد (طبقهٔ فوقانى يخچال)

سرخک

ويروس زندهٔ ضعيف شده

۰/۵ ميلى‌ليتر، زيرجلدي

۰/۵ ميلى‌ليتر، زيرجلدي ۸ - ۰ درجه سانتى‌گراد (طبقهٔ فوقانى يخچال)

فلج اطفال

ويروس‌هاى سه‌گانهٔ زنده ضعيف‌شده

قطرهٔ خوراکي

۸ - ۰ درجه سانتى‌گراد (طبقه فوقانى يخچال)

ويروس کشته شده

۰/۵ ميلى‌ليتر، زيرجلدى يا عضلاني

۸ - ۰ درجه سانتى‌گراد (طبقهٔ فوقانى يخچال)

'هپاتيت ب.'

آنتى‌ژن سطحى ويروس

براى کودکان زير ده سال، ۵/۰ ميلى‌ليتر، براى افراد بالاى ده‌سال يک ميلى‌ليتر، و براى بيماران دياليزى و تالاسمى و ... ۲ ميلى‌ليتر تزريق عضلاني

۸ - ۰ درجه سانتى‌گراد (طبقهٔ ميانى يا پائينى يخچال)

* در خصوص کليه واکسن‌ها مراعات کامل دستور‌العمل کارخانهٔ سازنده ضرورى است.

توضيح:

۱. واکسن‌هاى سه‌گانه، کزاز، دوگانه و 'هپاتيت ب.' در مقال بخ‌زندگى تغيير ماهيت مى‌دهند؛ در اين‌صورت، از مصرف آن بايد جداً خوددارى کرد.

۲. کليه واکسن‌ها بايد تا لحظهٔ تجويز در حرارت‌هاى ذکر شده نگهدارى شوند.

۳. حلاّل واکسن‌هاى سرخک و ب.ث.ژ در واحد مصرف‌کننده بايد در يخچال نگهدارى شود.