جمعه, ۱۴ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 3 May, 2024
مجله ویستا

پردهٔ سوم: صحنه‌های چهارم و پنجم صحنه‌ٔ چهارم


  صحنهٔ چهارم: کوره‌راهی کنار برکه
وُتسک برای سربه‌نیست کردن چاقویش به صحنهٔ جنایت باز می‌گردد. ارکستر به‌گونه‌ای زنده بر زمینهٔ فغان اضطراب‌آلود وُتسک به القاء چشم‌انداز جنگل تاریک می‌پردازد. صداهای اوج‌گیرندهٔ هارپ تداعی‌کنندهٔ ماه خون رنگی هستند که از پشت ابرها بالا می‌آید. وُتسک دیوانه می‌شود و هنگامی‌که می‌خواهد دست‌هایش را از خون بشوید در برکه غرق می‌شود. خزش‌های ملایم کروماتیک، تجسم‌بخش فرو رفتن او در آب هستند و این هنگامی است که فرمانده و پزشک، آزارندگان وُتسک، با بی‌خیالی می‌گویند یک نفر دارد غرق می‌شود. هنگام غرق شدن وُتسک، خزش‌ها کُندتر شده و دامنهٔ زیر و بم آنها نیز کوچک می‌شود.
اینترلود طولانی ارکستر که به‌دنبال این قسمت می‌آید، بیانی ژرف و جاندار و غمخوارانه نسبت به سرنوشت غمبار وُتسک است. اینترلود، تم‌های موسیقائی ملازم زندگی وُتسک را یادآوری می‌کند، برگ، اینترلود را چنین توصیف کرده است: 'اقرار آفریننده که بیرون از حلقهٔ رخدادهای دراماتیک نمایش ایستاده و همچنان که نوع بشر را می‌نمایاند، شنوندگانش را به داوری می‌خواند' . برگ برای بیان این سرریز غمخوارانه بار دیگر به تونالیته (اینترلود در مینور است) و زبان موسیقائی پایان دورهٔ رمانتیک رو می‌آورد.
بادی‌های چوبی، P، آکوردی تکرارشونده. (کوره‌راهی جنگلی کنار برکه. همچنان شبی مهتابی است. وُتسک دستپاچه و گیج به صحنه می‌آید و سپس می‌ایستد، انگار پی چیزی می‌گردد).
                                     
                                     وُتسک
گفتار کجاست؟ چاقو چه شد؟ Das Messer? Wo ist das Messer? Ich
(آوای گفتارگونه) همین‌جاها انداختمش ... hab's dagelassen ...
  همین جاها، Näher, noch näher
  آه! آنجا چیزی تکان خورد Mir grau's Da regt sich was
  سکون! همه ‌چیز ساکن و مرده است! ...Still! Alles still und tot
  قتل! قتل! آه، چه کسی داد زد؟ ?Mörder! Mörder! Ha! Da ruft's
  نه، خودم بودم. .Nien, ich selbst
  (هنوز می‌گردد، گیج چند قدم دیگر پیش می‌رود و به جسد می‌رسد).
  ماری! ماری! این ریسمان سرخ Marie! Marie! Was hast Du für eine
  دور گردنت چیست؟ rote Schnur um den Hals? Hast Dir
  آن ریسمان سرخ هم مثل گوشوارهٔ das rote Halsband verdient , wie
  طلا بهائی دارد: گناه! !Die Ohrringlein.Mit Deiner Sünde
  چرا موی سیاهت را این‌طور Was hängen Dir die schwarzen
  آشفته کرده‌ای! ?Haare so wild
  قتل! قتل! Mörder! Mörder! 
  به زودی تعقیبم می‌کنند ... Sie werden
  آن چاقو، مرا لو می‌دهد! (تب‌آلود پی‌اش می‌گردد) !Das Messer verr?t mich
  آها! اینجاست! (بر لب برکه) Da da ist's
  برو ته آب! (آن را در آب می‌اندازد) So! Da hinunter. Es taucht
  مثل سنگ می‌رود ته آب سیاه. ins dunkle Wasser wie ein Stein
                                     
صداهای اوج‌گیرندهٔ
هارپ PP.
(ماه خون‌رنگ از پشت ابرها بالا می‌آید).  
                                     
  ببین ماه چه‌طور دستم را رو می‌کند ... ...Aber der Mond verr?t mich
  ماه به خون نشسته! پس کارم der Mond ist blutig. Will denn die
  ورد زبان همه شد؟ - ganze Welt es ausplaudern?!
  چاقو آنجاست، Das Messer es liegt
   خیلی نزدیک لب برکه، zu weit vorn,
  شاید وقت آبتنی پیدایش کنند، sie finden's biem Baden .
  یا وقتی برای صید صدف بروند. oder wenn sie nach Muscheln tauchen
  (به آب می‌زند). پیدایش نمی‌کنم. Ich find's nicht
  باید خودم را از خون بشویم. .Aber ich muss mich waschen...
 
  خونی‌ام. لکه‌ای اینجاست ... و Ich bin blutig... und.
  یکی هم اینجا. وای! وای!  Da ein Fleck noch einer. Weh!
  دارم با خون خودم را می‌شویم! Ich wasche mich ...mit Blut!
  آب خون‌آلود است، ... خون‌آلود ... Das Wasser ist Blut ...Blut
موسیقی آب.    
خزش‌های بالاروندهٔ    
ارکستر، PP.    
ریتم به‌تدریج    
کُند می‌شود. (پس از مدتی کوتاه، دکتر وارد می‌شود و به دنبالش فرمانده)
                                     
                                     فرمانده
  بایست! !Halt
                                     
                                     دکتر
                                     (بی‌حرکت ایستاده)
  می‌شنوید؟ آنجا! hören Sie? Dort!
                                     
                                    فرمانده 
                                     (بی‌حرکت ایستاده)
  یا مسیح! صدائی می‌آید. .Jesus! Das war ein Ton
                                     
                                   دکتر
                                     (به برکه اشاره می‌کند)
  بله، از آنجاست! !Ja dort
                                     
                                     فرمانده
  صدای آب برکه است. Es ist das Wasser in Teich.
  صدای آب است. Das Wasser ruft.
  مدت‌هاست کسی غرق نشده. Es ist schon lange Niemand ertrunken.
  بیایید دکتر، Kommen Sie Doktor!
  گوش دادن لطفی ندارد. Es ist nicht gut za hören
  (تلاش می‌کند دکتر را پس بکشد).  
                                     
                                     دکتر
  (بی‌حرکت ایستاده و گوش می‌کند).  
  ناله می‌کند ... .Das Stöhnt ...
   مثل آدم دم مرگ. .als stürbe ein Mensch
  یک نفر دارد غرق می‌شود! !Da ertrinnkt Jemand
                                     
                                     فرمانده
چلستا چه عجیب! Unheimlich!
  ماه سرخ است و مه غلیظ. Der Mond rot und die Nebel grau.
  می‌شنوید؟ ... ?Hören Sie
  باز هم همان ناله. Jetzt wieder das Ächzen
                                     
                                     دکتر
  دارد خفیف‌تر می‌شود ... و حالا ساکت شد. .Stiller , ... jetzt ganz still
                                     
                                     فرمانده
  بیایید دور شویم! سریع! Kommen Sie! schnell!
  (دکتر را دنبال خود می‌کشد).  
اینترلود گستردهٔ ارکستر.
  صحنهٔ پنجم: کنار خانهٔ ماری
بچه‌ها جلو خانهٔ ماری به بازی سرگرم‌ هستند؛ درخشش آفتاب با تیرگی صحنه‌های پیشین تضادی خیره‌کننده دارد. یکی از بچه‌ها با سنگدلی به پسر وُتسک می‌گوید: 'آهای! مادرت مُرده' پسر با اسب چوبی‌اش به تاخت می‌رود تا همراه با دیگر بچه‌ها جسد را ببیند. در اینجا حجم ارکستراسیون کاهش می‌یابد تا صداهائی لطیف و همخوان با صدای زیر بچه‌ها پدید آید. ریتم پیوستهٔ این قسمت نیز نمادی از نهایت بی‌خیالی آنها است.
اپرا با آکوردی خاتمه‌بخش پایان نمی‌گیرد بلکه به سادگی قطع می‌شود، چنانکه گوئی در پی تداعی این نکته است که تراژدی می‌تواند از نو آغاز شود.
  (کنار خانهٔ ماری. صبحی درخشان آفتاب. بچه‌ها سرگرم بازی و هیاهو هستند. پسر ماری سوار بر اسبی چوبی است).
                                     
                                     بچه‌ها
  چرخ، چرخ، گل‌های رُز، همه پَرپَر !Ringel Ringel Rosenkranz Ringelreih,n
  چرخ، چرخ، گل‌های رُز، همه ... Ringel Ringel Rosenkranz Rin
  (متوقف می‌شوند و بچه‌های دیگر به شتاب می‌آیند (۱))
(۱) . اشاره به نوعی بازی است که در آن بچه‌ها دایره‌وار می‌رقصند و با شنیدن علامتی یک‌باره بر زمین می‌نشینند - م.
                                     
                                     یکی از بچه‌ها
  کاتی! ... ماری! ... ...Du K?the! ... Die Marie
                                     
                                     بچهٔ دوم
  چه شده؟ ?Was is
                                     
                                     بچه اول
  خبر نداری؟ همه‌شان از آنجا Weisst's nit? Sie sind schon
  رفته‌اند. .Alle'naus
                                     
                                     بچهٔ سوم
                                     (رو به پسر ماری)
  آهای! مادرت مرده! !Du! Dein Mutter ist tot
                                     
                                     پسر ماری
                                     (همچنان با اسبش بازی می‌کند)
  پیتکو، پیتکو! پیتکو، پیتکو! پیتکو Hopp, hopp! Hopp hopp! Hopp
  پیتکو! !Hopp
                                     
                                     بچهٔ دوم
  حالا کجاست؟ ?Wo is sie denn
  آنجا در راه کنار برکه. Draus liegt sie am Weg neben dem Teich
                                     
                                     بچه سوم
  برویم ببینیم! !Kommt, anschann
                                     
                                     پسر ماری
                                     (همچنان با اسبش بازی می‌کند)
  پیتکو، پیتکو! پیتکو، پیتکو! پیتکو Hopp, hopp! Hopp hopp! Hopp
  پیتکو! !Hopp
                                     
موسیقی قطع می‌شود (لحظه‌ای مردد می‌ماند و بعد به تاخت با اسبش دنبال بچه‌های دیگر می‌رود).


همچنین مشاهده کنید