یکشنبه, ۹ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 28 April, 2024
مجله ویستا

قطره‌چکان‌ها


قطره‌چکان‌ها به دو گروه کلى تقسيم مى‌شوند یکی قطره چکان‌هاى نقطه‌اى (Point Source) و دیگری قطره چکان‌هاى خطى (Line Source) که هر دو درسيستم‌هياآبيارى قطره‌اى با موفقيت مورد استفاده قرار مى‌گيرند.
قطره‌چکان‌ها صرف‌نظر از اينکه چه نوعى باشند مى‌بايست از ويژگى‌هاى معينى برخوردار باشند. جريان خروجى از آن نبايد زياد باشد، يعنى از يک يا چند ليتر در ساعت تجاوز نکند. از طرف ديگر دبى نبايد آنقدر کوچک باشد که مواد معلقى که از صافى‌ها گذشته‌اند در داخل لوله‌ها رسوب کنند. دبى خروجى از قطره‌چکان‌ها نبايد در طول زمان تغيير کند . به‌عبرات ديگر از يکنواختى جريان در طى کار قطره‌چکان اطمينان حاصل باشد. قطره‌چکان‌ها بايد در مقابل تابش آفتاب، تغييرات دما و ساير عوامل محيطى مقاوم باشند. از همه مهمتر اينکه کار کردن با آنها ساده و به ارزانى در اختيار قرار گيرند.
يکى از انواع مشهور قطره‌چکان‌ها نوع لانگ‌پت (Long Path) يا طولانى مسير است. در اين قطره‌چکان‌ها فشار آب در لوله لاترال از طريق عبور از مسير طولانى و پرپيچ و خم قطره‌چکان تقليل پيدا کرده به‌طورى که در هنگام خروج از روزنه قطره‌چکان قسمت اعظم انرژى فشار آب مستهلک شده است.
نوعى ديگر از قطره‌چکان‌ها به شورت‌پت(Short Path) يا کوتاه- مسير معروف هستند که نمونه‌اى از آنها در شکل (مقطع يک قطره‌چکان روزنه‌اى نصب شده روى لوله لاترال) و شکل (مقطع قطره‌چکان نوع روزنه مارپيچى نصب شده روى لوله لاترال) نشان داده شده است.
اين قطره‌چکان‌ها از نوع تنظيم‌کننده فشار و يا به‌عبارت صحيح‌تر جبران‌کننده فشار مى‌باشند که در شکل (مقطع يک قطره‌چکان نوع تنظيم کننده فشار) نشان داده شده‌اند. در اين قطره‌چکان‌ها على‌رغم تغييرات غيرقابل اجتناب فشار مقدار دبى خروجى از روزنه قطره‌چکان ثابت باقى مى‌ماند. اينکار از طريق يک غشاء يا ديافراگم لاستيکى که نسبت به تغييرات فشار جابه‌جا مى‌شود صورت مى‌گيرد.
در شکل (قطره‌چکان نوع تنظيم‌کننده فشار در حال کار روى لاترال) نمونه‌اى از اين قطره‌چکان‌ها را که روى لوله لاترال نصب شده است مشاهده مى‌کنيد. از انواع ديگر قطره‌چکان‌ها لوله‌هاى دو محفظه‌اى است، که نمونه معمولى قطره‌چکان‌هاى خطى به‌شمار مى‌روند. بدين‌ترتيب که دو لوله روى همديگر قرار گرفته‌اند که آب در لوله اصلى جريان دارد و سپس از طريق روزنه‌هايى از محل اتصال دو لوله وارد لوله دوم مى‌شود که روى آن ينز تعداد روزنه براى خروج آب تعبيه شده است. موقعيت روزنه‌ها طورى است که مقابل همديگر قرار نمى‌گيرند.
معمولاً قطره‌چکان‌هاى نقطه‌اى براى گياهانى به‌کار برده مى‌شود که نسبت به‌هم فاصله نسبتاً زيادى دارند مانند درختان ميوه و قطره‌چکان‌هاى خطى مخصوص گياهان رديفى است که با فاصله کم کاشت مى‌شوند. البته اين قانون عموميت نداشته و همان‌طور که در شکل (کاربرد قطره‌چکان‌ها نوع نقطه‌اى و خطى در انواع مختلف زراعت‌ها) مشاهده مى‌شود از هر دو نوع قطره‌چکان‌ها براى انواع مختلف گياهان استفاده مى‌شود.


همچنین مشاهده کنید