پنجشنبه, ۹ فروردین, ۱۴۰۳ / 28 March, 2024
مجله ویستا

میوه‌دهی


طبق تعريف ميوه، تخمدان بالغ (رشد کرده) و بذرها، تخمک بارور شده مى‌باشند. بذرها در ميوه‌هاى آبدار، مانند آنهائى که در پذيرائى استفاده مى‌شوند، بى‌مصرف و يا بسيار کم اهميت قرار دارند. در بيشتر محصولات زراعي، بذرها هدف نهائى توليد بوده و ميوه غالباً قسمت بدون اهميت مى‌باشد. ميوه‌گراس‌ها (گندمه) به‌صورت خشک و تک‌بذرى هستند. در اصطلاح کشاورزى ميوه‌گراس‌ها همان بذر آنها مى‌باشد.
به‌طورکلى گرده‌افشاني، عامل رشد ميوه و لقاح، محرک رشد تخمک در ايجاد بذر مى‌باشد که خود تحت تأثير هورمون‌هاى رشد قرار مى‌گيرند. در موارد خاص، ميوه‌ها مى‌توانند بدون لقاح به مرحلهٔ بلوغ رسيده و يا بذر توليد کنند. اين پديده به‌نام پارتنوکارپى معروف است. در بعضى موارد ميوه‌دهى مى‌تواند بدون گرده‌افشانى انجام شود، که اين نوع از موارد نادر پارتنوکارپى مى‌باشد.
اهميت اکولوژيکى سه‌گانهٔ ايجاد ميوه عبارتند از: ۱. انتشار بذرها، ۲. برانگيختن مکانيزم‌هاى خواب بذرها، ۳. تغذيه و محافظت از گياهچه‌ها در زمان استقرار.
مکانيزم‌هاى مناسب انتشار بذرها و ميوه متعدد هستد و در طيفى از گوشتالوئى تا بالدار بودن ميوه يا بذر ديده مى‌شوند. مکانيزم‌هاى خواب بذر اغلب در پريکارپ ميوه هستند (مانند گوجه‌فرنگى و ميوه دوبذرى توق) گرچه بذرهاى حقيقى نيز ممکن است خود داراى مکانيزم‌هاى خواب باشند. ميوه اغلب غنى از عناصر جهت تغذيه گياهچه‌ها است. بعضى ميوه‌ها حاوى مواد بازدارندهٔ رشد هستند که از جوانه زدن از بذر در يک دورهٔ زمانى جلوگيرى مى‌کند (تا زمانى که رويدادهاى محيطى شرايط را جهت جوانه‌زدن مساعد سازد). اين مواد همچنين از جوانه‌زنى و رشد بذور گونه‌هاى رقيب نيز جلوگيرى مى‌کنند. به‌عنوان مثال ميوه گردو حاوى بازدارنده‌اى به‌نام ژوگلو (Juglone)، مى‌باشد. اين پديده به‌نام اليلوپاتى (Allelopathy)، خوانده مى‌شود.


همچنین مشاهده کنید