تولید گل و میوه

اولين هدف از توليد محصولات زراعى معمولاً تهيه بذور مى‌باشد. توليد بذر حاصل رويدادهاى متعدد فيزيولوژيکى و مورفولوژيکى است که موجب گلدهى و توليد ميوه در پاسخ به طول روز و درجه حرارت مى‌گردد. گلدهى و ميوه‌دهى تحت اثر اين عوامل محيطى موضوع تحقيقاتى وسيعى در طول بيش از ۵۰ سال بوده است.

مطالعات در دههٔ ۱۹۲۰ منجر به شناخت تناوب نورى به‌عنوان يک عامل محيطى کنترل‌کننده گلدهى شد. مطالعات بعدى ثابت کرد که طول شب (Nyctoperiod)، عامل مؤثرترى در کنترل عکس‌العمل‌هاى گياه در مقايسه با طول روز است. اگر دورهٔ تاريکى به‌وسيله تابش نور با انرژى کم به‌طور متناوب قطع شود، اثر روز بلندى ظاهر خواهد شد. در صورتى‌که قطع متناوب دورهٔ روشنائى توسط تاريکى تأثيرى در گلدهى ندارد. مطالعات بعدى به‌وسيله ديگر دانشمندان وزارت کشاورزى آمريکا باعث شناخت فيتوکروم به‌عنوان يک رنگيزه دريافت‌کنندهٔ نور که مراحل تکاملى از جمله گلدهى را کنترل مى‌کند، گرديد. در خلال اين تحقيقات چگونگى تأثيرپذيرى فيتوکروم نسبت به کيفيت نور قرمز نيز مشخص شد. نقش برگ‌هاى بالغ به‌عنوان محل تحريک گلدهى (هورمون) و انتقال اين هورمون به مريستم‌ها موجب توجه دقيق به اين موضوع پس از تحقيقات اوليه شده است.

عرض جغرافيائى و اوقات سال (زاويه خورشيد، Sun declination)، عوامل تعيين‌کننده تناوب نورى و درجه حرارت هستند، که هر دو از فصلى به فصل ديگر و از استوا تا قطب تغيير مى‌کنند اگرچه در طول سال در استوا، طول روز تقريباً ثابت است ولى تناوب نورى در قطب از ۱۰ خرداد تا ۱۰ دى‌ماه (June and December)، (انقلاب تابستانه و زمستانه) مى‌تواند تا ۲۴ ساعت تغييرات داشته باشد.

نقش بارز تناوب نورى و درجه حرارت در گلدهى و ميوه‌دهى . بالاخره توليد بذر تأکيدى بر اهميت انتخاب و رقم مى‌باشد. ارقام سوياى حساس به تناوب نوري، در محدوده باريکى از عرض جغرافيائى که کمتر از ۲۰۰ تا ۲۵۰ کيلومتر مى‌باشد سازگارى پيدا کرده‌اند. در غالب موارد، آب، عناصر غذائى و ديگر عوامل تنها مى‌توانند باعث تغيير عکس‌العمل به طول روز و درجه حرارت شوند. از طرف ديگر بعضى محصولات زراعي، مانند گوجه‌فرنگي، نسبت به طول روز غيرحساس بوده و مى‌توان آنها را در هر عرض جغرافيائى و در محدوده وسيعى از درجه حرارت توليد کرد.