هیپرتیروئیدی (تیروتوکسیکوز)

علل هيپرتيروئيدى عبارتند از: افزاش ترشح هورمون تيروئيد (بيمارى گريوز، بيمارى پلامر، يُد -Jodbasedow، مسموميت با آميودارون، تومورهاى هيپوفيز ترشح‌کنندهٔ TSH، تومورهاى ترشح‌کنندهٔ HCG) يا ساير اختلالاتى که بدون افزايش ميزان ترشح هورمون از غدهٔ تيروئيد، سطوح سرمى هورمون تيروئيد را افزايش مى‌دهند (هيپرتيروئيدى ساختگي، تيروئيديت تحت حاد، Struma ovarii و ندرتاً سرطان‌هاى متاستاتيک تيروئيد که ميزان زيادى هورمون تيروئيد ترشح مى‌کنند). شايع‌ترين علل هيپرتيروئيدي، گواتر منتشر پرکار (بيمارى گريوز) و گواتر ندولر سمى (بيمارى پلامر) هستند.

تظاهرات بالينى تيروتوکسيکوز ممکن است خفيف يا شديد باشند و معمولاً دوره‌هاى تشديد و تخفيف دارند. بعضى از بيماران خودبه‌خود و يا بعد از درمان هيپوتيروئيد مى‌شوند. بيمارى گريوز يک بيمارى خودايمنى است در حالى که اتيولوژى بيمارى پلامر ناشناخته است.

تيروتوکسيکوز با غلظت طبيعى T₄، جذب بالا يا طبيعى يد راديواکتيو و اتصال طبيعى هورمون به پروتئين و افزايش سطح T₃ در سرم در تست T₃) RIA توکسيکوز) مشخص مى‌شود. T₄ پسودوتوکسيکوز (توکسيکوز کاذب) گاه در بيمارى‌هاى شديد ديده مى‌شود و با افزايش سطح T₄ و کاهش سطح T₃ به‌علت عدم تبديل T₄ به T₃ مشخص مى‌شود. تيروتوکسيکوز همراه با گواتر ندولر سمى معمولاً خفيف‌تر از تيروتوکسيکوز ناشى از بيمارى گريوز است و خيلى به‌ندرت تظاهرات خارج تيروئيدى بيمارى گريوز نظير اگزوفتالمي، ميگزادم پره‌تيبيال، آکروپاتى تيروئيدى يا فلج هيپوکلسميک دوره‌اى در آن ديده مى‌شود.

- تشخيص افتراقى:

نوروز اضطرابى احتمالاً شايع‌ترين بيمارى است که با هيپرتيروئيدى اشتباه گرفته مى‌شود. اضطراب با خستگى دائمى - که با استراحت برطرف نمى‌شود - کف‌ دست‌ مرطوب، نبض طبيعى به هنگام خواب و تست‌هاى تيروئيدى طبيعى مشخص مى‌شود. خستگى ناشى از هيپرتيروئيدى غالباً با استراحت برطرف مى‌شود، کف دست‌ها گرم و مرطوب هستند، تاکيکاردى به هنگام خواب نيز ادامه مى‌يابد، و تست‌هاى عملکرد تيروئيد غيرطبيعى هستند.