جمعه, ۱۰ فروردین, ۱۴۰۳ / 29 March, 2024
مجله ویستا
تثبیت بیولوژیکی ازت
بسيارى از باکترىهاى آزادزى و همزيست در بين باکترىها و گياهان عالى وجود دارند که قادر هستند N۲ اتمسفر را احياء کرده و بهصورت آمونياک (NH۳) درآورند. واکنش زير که با واسطه آنزيم نيتروژناز انجام مىشود، در تمام اين موجودات زنده مشترک است. | |||||||||||
| |||||||||||
موجودات تثبيتکنندهٔ ازت، عمدتاً باکترىها و سپس جلبکهاى سبز-آبى هستند. ردهبندى موجودات تثبيتکنندهٔ ازت موضوع در حال تغييرى است، ولى تقسيمبندى زير (کوئيزپل، ۱۹۷۴)، راهنماى و مباحث بعدي، در مورد نظامهاى بيولوژيکى تثبيت ازت خواهند بود. | |||||||||||
۱. غيرهمزيست (آزادزى)((Asymbiotic (free living)): | |||||||||||
- باکترىها | |||||||||||
۱. هوازى. سه جنس از خانوادهٔ Azotobacteraceae به نامهاى Azotobacter و Azospirillum و Beijerinckia داراى اهميت اساسى هستند. | |||||||||||
۲. غيرهوازى. گونههائى که از نظر کشاورزى مهم بوده و گسترش آنها زياد است. اين گونهها شامل Clostridium pasterianum و دو جنس ديگر فتوسنتزکننده بهنامهاي: Chromatium و Rhodospirillum هستند، که غيرهوازى مىباشند. | |||||||||||
- جلبکهاى سبز آبى (سيانوباکترىها): دو جنس Anabaena و Nostoc متداولترين آنها مىباشند. چون سيانوباکترىها تقسيمبندى نسبتاً جديدى هستند و هنوز چندان رايج نشدهاند، لذا در اين بحث از واژهٔ جلبکهاى سبز-آبى استفاده خواهد شد. | |||||||||||
۲. همزيستى Symbiotic (غدهزائى Nodulating): | |||||||||||
- غدهزائى در ريشه: | |||||||||||
۱. ريزوبيوم، همزيست با بقولات. | |||||||||||
۲. اکتينومايستها؛ براى مثال (Frankia)، همزيست با بازدانگان چوبي. از اين گروه توسکا (Alnus)، از گياهان ميزبانى است که شناخته شده است. | |||||||||||
۳. جلبکهاى سبز-آبى که با بازدانگان همزيست هستند. گرهها در اين حال در روى ريشههاى سطحى بازدانگان ايجاد مىشود (بهعلت نياز به نور). | |||||||||||
- غدهزائى در محيط برگ (Phyllosphere): گروهى از باکترىها شامل تعدادى از انواع غيرهمزيست موجود در مناطق مرطوب گرمسيرى که برروى گونههاى چوبى توليد غده مىکنند. | |||||||||||
۳. همزيست بدون تشکيل غده (Non Nodulating): | |||||||||||
- جلبکهاى سبز-آبى همزيست با سرخس (Azolla) و گلسنگها. | |||||||||||
- باکترىهاى (Azotobacteraceae) همزيست با علفهاى چمني. اين نوع باکترىها شامل Azospirillum brasilenes و Spirillum lipoferum و Azotobacter paspali مىباشند که بهصورت رايج در روى علفهاى چمنى C۴ مراتع مناطق گرمسيرى و نيمه گرمسيرى يافت مىشوند. |
همچنین مشاهده کنید