عواملى که در ميزان نطفه‌دارى مؤثر هستند چند دسته مى‌باشد که به ترتيب عبارت است از:
عوامل مربوط به خروس
سن خروس
استفاده از خروس‌هاى زياد جوان و يا زياد مسن درصد نطفه‌دار بودن تخم‌مرغ گله را پائين مى‌آورد. اين امر بستگى به نژاد، وضع تغذيه، محيط جغرافيائى و فصل دارد.
در نژادهاى سبک تخمى مانند لکهورن بيضتين خروس‌ها در ۴-۵ ماهگى شروع به ترشح اسپرم مى‌نمايند. در نژادهاى سنگين در حدود ۶-۷ ماهگى اسپرم توليد مى‌شود.
در سال اول قدرت بارور کردن در خروس‌ها اگر خوب تغذيه شوند مناسب است ولى به مرور خاصيت کم مى‌شود به‌طورى که درصد بارورى به‌طور محسوسى در سال دوم کاهش مى‌يابد. در آب و هواى گرم گاهى خروس‌ها بعد از ۶ ماه که براى جفتگيرى از آنها استفاده شد خاصيت بارور کردن خود را از دست مى‌دهند از اين‌رو در نقاط گرمسير بهتر است بعد از ۶-۸ ماه که از خروس در گله استفاده شد آنها را جمع‌آورى و خروس‌هاى جوان‌تر را جانشين آنها ساخت در مناطق معتدل و سردسير تا يک‌سال مى‌توان از خروس در گله استفاده نمود.
به‌طور کلى ثابت شده است که خروس‌هاى جوان به آسانى مى‌توانند درصد نطفه‌دارى و جوجه درآورى را در گله بالا ببرند. اگر برروى خروس آزمايشات ژنتيکى و پروژنى تشت (Progenytest) انجام مى‌شود بايد تا هنگامى که ارزش خود را از نظر بارور کردن حفظ کرده است در گله مورد استفاده قرار گيرد.
وضع سلامت و تغذيه
هرچه خروس سالم‌تر و سرحال‌تر و شرايط جسمى او بهتر باشد خاصيت نطفه‌دارى در گله بالاتر است.
خروس‌هائى که دچار کمبود ويتامينى به‌خصوص ويتامين‌هاى A و E هستند و جيره غذائى آنها از نظر پروتئين فقير است به‌سرعت خاصيت بارور کردن خود را کاهش مى‌دهند.
از اين‌رو براى اينکه درصد نطفه‌دراى در گله بالا رود بايد از خروس‌هائى استفاده نمود که از نظر ظاهر و فعاليت و سلامت کاملاً قابل توجه باشند.
فصل
بسته به فصل و شرايط جوى تغييراتى در توليد اسپرم خروس‌ها به‌‌وجود مى‌آيد. هواى سرد اغلب سبب پائين آمدن خاصيت بارورى در خروس‌ها مى‌شود هواى گرم نيز همين اثر را دارد. در فصل گرم به‌خصوص در نقاط گرمسير تمايلات جنسى خروس‌ها کاهش مى‌يابد و به جفتگيرى رغبتى نشان نمى‌دهند. از اين‌رو درصد نطفه‌دارى در گله به‌طور محسوسى کاهش مى‌يابد.
در نقاط گرم توصيه شده است که در تابستان براى جمع‌آورى تخم‌مرغ جوجه‌کشى در صورت اجبار تعداد خروس‌ها را بايد اضافه نمود. در مناطقى که داراى هواى سرد است، اغلب در زمستان‌ها تاج و ريش خروس‌هاى نژاد لکهورن يخ مى‌زند و اين سبب کم شدن فعاليت جنسى خروس‌ها مى‌گردد.
براى جلوگيرى از اين امر اغلب در نقاط سردسير تاج خروس‌ها را قطع مى‌کنند. در گله‌هائى که براى جوجه‌کشى نگاهدارى مى‌شود بايد از نظر جايگاه پيش‌بينى لازم را مراعات کرد تا تغييرات حرارتى تأثير در خروس‌ها و مرغ‌ها نداشته باشد. نور و روشنائى نيز در توليد اسپرم مؤثر است.
بدين ترتيب که سبب تحريک غده هيپوفيز مى‌شود و آن را وادار به ترشح هورمون مى‌نمايد اين هورمون‌ها در روى بيضه‌ها اثر مى‌کند و سبب افزايش ترشح آنها مى‌گردد.
اثر توراث
تنها عوامل محيطى در چگونگى توليد اسپرم مؤثر نيست بلکه عوامل توراثى و ژنتيکى نيز در آن تأثير دارند. مثلاً در بعضى از نژادها بارورى خروس‌ها پائين‌تر از برخى ديگر است. در نژاد کورنيش اين موضوع به روشنى ديده مى‌شود. خروس‌هاى اين نژاد به مناسبت سنگينى جثه کمتر مثل به جفتگيرى دارند و تمايلات جنسى آنها بسيار کم است و براى رفع اين اشکال در مزارع تجارتى از روش تلقيح مصنوعى براى بارور کردن مرغ‌ها استفاده مى‌شود. معمولاً در اين‌گونه نژادها تعداد مرغى که در اختيار هر خروس مى‌گذارند بسيار کم است مثلاً در نژاد کورنيش به ازاء هر ۳-۵ مرغ يک خروس در نظر مى‌گيرند.
عوامل مربوط به مرغ
سن مرغ
خاصيت نطفه‌دارى در مرغ‌ها تابع سن است. مرغ‌هاى خيلى جوان و مرغ‌هاى خيلى مسن اغلب خاصيت نطفه‌دارى آنها کم است و موضوع سن بسته به نژاد فرق مى‌کند.
نژادهاى سبک مانند لکهورن در سنين پائين‌تر و نژادهاى سنگين در سنين بالا به حداکثر خاصيت بارورى خود مى‌رسند.
مقدار توليد
هرچقدر مقدار توليد در يک مرغ بيشتر باشد ميزان نطفه‌دارى تخم‌مرغ نيز بالاتر است. علت اين امر نيز کاملاً روشن است زيرا مرغى که از نظر توليد در وضعيت مناسبى قرار دارد نشانه آن است که اعمال فيزيولوژيکى بدن او به‌خوبى انجام مى‌گيرد. از اين‌رو از نظر تمايلات جنسى در شرايط خوبى قرار داشته و مى‌تواند به آسانى توليد مقدار کافى تخم‌مرغ نطفه‌دار بنمايد. ميزان نطفه‌دارى در مرغ به اندازه تخم‌مرغ نيز ارتباط دارد. مرغ‌هائى که تازه به تخم مى‌آيند اندازه تخم‌مرغ آنها کوچک، ميزان نطفه‌دارى تخم‌مرغ نيز پائين مى‌باشد. اندازه تخم‌مرغ در تابستان و روزهاى گرم نيز کاهش مى‌يابد و با درنظر گرفتن اينکه در تابستان درصد نطفه‌دارى کاهش مى‌يابد کوچکى تخم‌مرغ تابستان را مى‌توان يکى از دلايل اين کاهش دانست.
