واکسیناسیون کودکان

واکسيناسيون، عليه بيمارى کزاز، درواقع ضرورتى عام و کلى است و درحقيقت ايمن‌سازي، تنها راه حذف کزاز، به‌عنوان مسئله‌اى مهم، در بهداشت عمومى خواهد بود. بدون شک ايمن‌سازى با واکسن کزاز، ايمنى قابل توجهى ايجاد مى‌نمايد. به‌طورى که مى‌توان ادعا نمود در افرادى که به‌نحو کاملى عليه کزاز واکسينه شده باشند، اين بيمارى عارض نخواهد شد. زيرا ميزان بروز آن در اين افراد کمتر از ۴ نفر در هر ۱۰۰ ميليون نفر مى‌باشد. درضمن وجود ۰۱/۰ واحد پادزهر در سرم، محافظت‌کننده است.

جهت حصول ايمنى مؤثر، بايد حداقل سه تزريق توکسوئيد صورت گيرد که در اين صورت، پادتن ضدکزاز، به‌مدت ۵ تا ۱۰ سال در بدن افراد واکسينه يافت خواهد شد. بنابراين درصورتى که فرد واکسينه، دچار زخم نشود، مى‌توان هر ده‌سال يکبار، يک‌نوبت توکسوئيد کزاز، به‌عنوان يادآور، تزريق نمود، ولى درصورتى که فرد به‌طور کامل ايمنى درمعرض ابتلا به کزاز قرارگيرد و به‌مدت پنج سال يا بيشتر، از آخرين تزريق توکسوئيد، گذشته باشد، ديگر فاصلهٔ ده‌ساله، قابل اعتماد نخواهد بود و لازم است يک نوبت توکسوئيد به‌عنوان يادآور، دريافت نمايد. البته در رابطه با آسيب‌هاى شديد و تخريب وسيع نسوج مرده‌اى که برداشتن کامل آنها امکان‌پذير نبوده و مدت بيش از يک‌سال، از آخرين نوبت توکسوئيد مى‌گذرد لازم است يک نوبت توکسوئيد يادآور تزريق شود و شايان ذکر است که يک‌نوبت توکسوئيد يادآورى که حتى به‌فاصله ۱۹ سال بعد از واکسيناسيون کامل، تزريق گردد، مى‌تواند بسرعت، عيار پادزهر (آنتى‌توکسين) را به‌مقدار کافي، در خون، افزايش دهد.

واکسيناسيون کودکان

به‌طور معمول بايد ايمن‌سازى تمام نوزادان در فاصلهٔ يک تا ۳ ماهگى شروع شود و واکسن کزاز همراه با واکسن ديفترى و سياه‌سرفه به آنها تزريق گردد. واکسن سه‌گانه را در کودکان زير ۷ سالى که درموعد مقرر، مراجعه کرده باشند به‌فاصلهٔ ۵/۱ ماهگي، ۳ ماهگي، ۵/۴ ماهگي، ۱۵ ماهگى و ۵ سالگي؛ و درکودکان کمتر از ۷ ساله‌اى که در موعد مقرر، مراجعه نکرده‌اند، در اولين مراجعه و ۶ هفته بعد از اولين مراجعه و ۶ هفته بعد از دومين مراجعه و ۶ تا ۱۲ ماه بعد از سومين مراجعه و ۱۰ سال بعد از چهارمين مراجعه و بالاخره در کودکان بالاتر از ۷ ساله‌اى که در موعد مقرر تزريق مى‌کنند؛ مراجعه نکرده‌اند، يک نوبت در اولين مراجعه، نوبت دوم، ۶ هفته بعد از نوبت اول، نوبت سوم ۶ هفته بعد از دومين مراجعه، نوبت چهارم ۶ تا ۱۲ ماه بعد از سومين مراجعه و نوبت پنجم ۱۰ سال بعد از چهارمين مراجعه تزريق مى‌گردد و بديهى است که هرکدام از نوبت‌هاى واکسن سه‌گانه‌اى که مصادف با سن بالاتر از ۶ سالگى تمام باشد، بايد از واکسن دوگانهٔ ويژهٔ بزرگسالان (Td) و درصورت بروز تب و تشنج در کودکان، بايد از واکسن دوگانهٔ کودکان (TD) استفاده شود.

واکسيناسيون بزرگسالان

براى واکسيناسيون بزرگسالان از ۲ دوز واکسن دوگانهٔ بزرگسالان (Td) به‌فاصلهٔ ۶ هفته، استفاده نموده، يک دوز يادآور نيز پس از يک‌سال، تلقيح و سپس هر ده‌سال يکبار واکسن يادآور، زده مى‌شود.

شايان ذکر است که در زنان آبستن، به‌فاصلهٔ اولين مراجعه، يک ماه بعد، ۶ ماه بعد، يک سال بعد و يک سال بعد از آن تزريق مى‌شود و از نوبت اول به بعد ايمنى‌اى معادل ۸۰%، ۹۵% و ۹۹% به‌ارمغان مى‌آورد.

واکسيناسيون ناکامل

تمام بيماران مجروحى که به‌طور کامل ايمن‌سازى نشده، ولى يک‌ يا ۲ دوز واکسن دريافت نموده‌اند، بايد بسرعت يکبار ديگر نيز واکسينه شوند و طبق يک برنامهٔ تنظيمى در آينده به‌طور کامل، عليه بيمارى ايمن گردند. در افرادى که به‌طور کامل ايمن شده‌اند، پادزهر (آنتى‌توکسين) محافظت‌کننده ضد کزاز تا ۱۰ سال وجود خواهد داشت. با اين حال درصورتى که زخم حاصل جزء گروه ضايعه‌هاى مستعد به کزاز بوده و بيش از پنج سال از تلقيح آخرين واکسن گذشته باشد، بايد يک ‌دوز يادآور ديگر نيز تزريق شود. درضمن در افرادى که به‌طور کاملى ايمن شده‌اند درموقع بروز انواع زخم‌ها نيازى به تزريق ايمونوگلوبولين ضد کزاز نمى‌باشد. قابل تأکيد است که ابتلا به کزاز، موجب بروز ايمنى نمى‌شود و بنابراين کسانى که از بيمارى کزاز، جان سالم بدر مى‌برند، از دريافت واکسن، معاف نمى‌باشند و بهتر است به‌فاصلهٔ يک‌ماه بعد از تشخيص بيماري، واکسيناسيون کزاز در آنها آغاز گردد.

زمان بروز ايمنى

زمانى که توکسوئيد و پادزهر، به‌طور همزمان مصرف شوند، عليرغم تداخل مختصرى که در بروز ايمنى فعال، عليه بيمارى ايجاد مى‌شود، ميزان پادتن فعال به‌طور معمول در عرض ۱۰ تا ۸ روز پس از تزريق دومين دوز واکسن به حد محافظت کننده مى‌رسد.

تزريق همزمان واکسن و پادزهر

افراد غيرواکسينه‌اى که داراى شرايط دريافت ايمونوگلوبولين ضدکزاز هستند، مى‌توانند به‌طور همزمان با دريافت ايمونوگلوبولين و واکسن (هريک در يک کفل) عليه اين بيمارى ايمن شوند.

ميزان تأثير واکسن

کزاز درحقيقت درافرادى که به‌طور کامل واکسينه شده باشند، عارض نخواهد شد و ميزان بروز آن در اين افراد کمتر از چهار نفر در هر يکصد ميليون نفر مى‌باشد.