پیشگیری اولیه و پیشگیری ثانویه

پيشگيرى اوليه

کليد اصلى کنترل سل، شامل يک برنامهٔ ملى کنترل سل (National Tuberculosis control Programme-NTP) مؤثر است که توان تشخيص سريع موارد عفونى و مراقبت آنها را داشته باشد. در سال ۱۹۹۱، مجمع جهانى بهداشت توصيه کرد که برنامهٔ ملى کنترل سل بايد براى دستيابى به يک وضعيت رضايتبخش در زمينهٔ کنترل سل در نيل به دو هدف زير تلاش کند:

۱. تشخيص ۷۰% موارد جديد اسمير خلط مثبت

۲. درمان موفق ۸۵% آنها

اهداف کاربردي، عبارت است از:

۱. تشخيص موارد در بين بيماران بدون علامتى که خود به سرويس‌هاى بهداشتى مراجعه مى‌کنند، با استفاده از بررسى ميکروسکوپى اسمير خلط

۲. تجويز درمان داروئى کوتاه‌مدت استاندارد همراه با نظارت مستقيم بر درمان موارد

۳. برقرارى يک نظام تهيهٔ منظم دارو براى کل داروهاى ضرورى ضد سل

۴. برقرارى و تداوم يک نظام ثبت و گزارش استاندارد که امکان بررسى نتايج درمان را فراهم کند

اقدام‌هاى عملى به‌منظور کنترل بيمارى سل:

۱. بيماريابى به ‌منظور درمان بيماران و غيرعفونى کردن آنها براى ديگر افراد جامعه

۲. يافتن افراد مبتلا به عفونت سلي، به ‌منظور پيشگيرى از تبديل عفونت به بيمارى سل

۳. تشخيص افراد سالم به‌ منظور واکسينه کردن آنها به ‌وسيله واکسن BCG

ديگر اقدام‌هاى مرتبط با پيشگيرى اوليه:

۱. کم‌کردن فواصل اختلاف طبقاتى و ارتقاء آگاهى‌هاى اقتصادى - اجتماعى و بهداشتى مردم با استفاده از امکانات صداوسيما، روحانيون و فرهنگيان

۲. بيماريابى در بين گاوها ازطريق انجام آزمون توبرکولين و ذبح گاوهاى مسلول

۳. پيشگيرى از ابتلاء به سيليکوز، در معادن و کارخانه‌ها

پيشگيرى ثانويه

تشخيص زودرس و درمان بموقع بيماري، از اهميت اپيدميولوژى خاصى برخوردار است و نه ‌تنها منجر به نجات جان بيماران مى‌شود، بلکه زنجيره انتقال را نيز قطع مى‌کند. جداسازى بيماران مبتلا به سل ريوى فعال ازنظر تماس‌هاى تنفسي، تا زمانى که احتمال انتقال عفونت وجود دارد نيز، از مواردى است که بايد به آن توجه شود. البته بسترى کردن اين بيماران فقط به ‌منظور اجراء مقاصد درماني، در افراد بَدحال يا در مواردى که به دلايلى نمى‌توان درمان را بصورت سرپائي، شروع نمود قابل توصيه است.