نسخهٔ ورزشی در بیماران مبتلاء به فشار خون بالا

با انجام ورزش هوازى در بيمارانى که در معرض خطر فشار خون بالا هستند، به مرور زمان کاهش هيپرتانسيون پديد مى‌آيد و بدين ترتيب ورزش به‌عنوان يک روش غير داروئى به‌کار مى‌رود. در صورتى‌که افزايش قابل ملاحظه‌اى در فشار خون وجود داشته باشد، ورزش هوازى تنها به‌دنبال درمان داروئى جزو رژيم درمانى خواهد بود. ورزش احتمالاً به کاهش بيشتر فشار خون منجر مى‌شود و کاهش دوز دارو را ميسر مى‌سازد و خطر مرگ و مير زودرس را تقليل مى‌دهد.

در صورتى‌که درمان داروئى ضد هيپرتانسيون همراه با اقدامات بهداشتى (يعنى کاهش وزن، محدود ساختن نمک) موفقيت‌آميز باشند، در آن صورت يک تست ورزش و برنامهٔ تمريني، مطلوب خواهد بود.

پاسخ فشار خون در حين ورزش ممکن است هشدارهائى به افراد در معرض خطر فشار خون بالا ارائه دهد. به‌عنوان مثال فشار خون بالاتر از ۹۰/۱۸۰ در ۵۰% حداکثر ظرفيت ورزشى و بيش از ۹۰/۲۲۵ در حداکثر ورزش مى‌تواند علامت هشدار دهنده‌اى براى هيپرتانسيون اوليهٔ خفيف باشد. به‌علاوه افرادى که قبل از شروع جلسهٔ ورزشى يا در ابتداى آن فشار خون بالا دارند و سپس فشار خون در حال استراحت و حداکثر آنها در طى جلسهٔ ورزشى يا بلافاصله بعد از آن طبيعى مى‌شوند، نيز ممکن است در معرض خطر باشند. افرادى که براى کاهش فشار خون از داروهاى بتابلوکر استفاده مى‌کنند، کاهش در ضربان قلب و حداکثر ظرفيت ورزشى را تجربه خواهند نمود. در صورتى‌که بيمار بتابلوکر مصرف مى‌کند، تجويز ورزش بر مبناى ضربان قلب دقيق نخواهد بود. اين امر مى‌تواند به شدت ورزش يا ضربان قلب هدفى بيانجامد که براى بيمار بيش از حد زياد است. شدت ورزش تجويز شده، بايد بر مبناى ضريب Borg فعاليت درک شده (RPE) در مورد اين افراد تعيين گردد.

فشار خون دياستولى بالا ممکن است با تمرينات قدرتى يا هر نوع ورزش ديگرى که داراى جزء ايزومتريک قوى است (مثل پارو کردن برف)، تشديد گردد. فعاليت‌ بى‌هوازى شديد نيز محرک يک واکنش افزايش فشار خون مى‌باشد. تمرينات با وزنه عموماً به‌عنوان شکل اوليهٔ ورزش درمانى هيپرتانسيون توصيه نمى‌شوند، مگر در صورتى‌که دفعات تکرار بالا و مقدار وزنه کم باشد. اثبات نشده که تمرين با وزنه فشار خون در حال استراحت را به‌صورت مداوم کاهش دهد.

تمرين با وزنه بايد با رعايت احتياطات خاص توأم باشد تا از حبس کردن نفس درت حين بالا بردن وزنه (مانور والسالوا) اجتناب به‌عمل آيد. براى کسب اطلاعات دقيق‌تر به اصول راهنماى تمرين با وزنه مراجعه نمائيد.

مدت ورزش هوازى مى‌تواند از ۶۰-۲۰ دقيقه متغير باشد و حداقل بايد سه روز در هفته انجام پذيرد. شدت ورزش هوازى را مى‌توان با استفاده از RPE يا ضربان قلب هدف تعيين نمود، به‌ شرطى که ضربان قلب پائين‌تر از سطح از پيش تعيين شدهٔ فشار خون سيستولى باشد. به‌طور معمول در حين تمرين نبايد فشار خون سيستولى و دياستولى بالاتر از ۱۲۰/۲۵۰ ميلى‌متر جيوه يا فعاليت درک شده (RPE) بالاتر از 'تا اندازه‌اى سخت' باشد.

با توجه به کثرت فوائد مرتبط با ورزش، توصيه به ورزش به‌عنوان بخشى از درمان ابتدائى فشار خون خفيف تا متوسط مطلوب مى‌باشد.

ميزان ورزش و بهترين نوع ورزش

حداقل سه‌بار در هفته ورزش کنيد. قبل از آغاز هرگونه برنامهٔ ورزشي، با پزشک خود مشورت نمائيد. در صورتى‌که مدت‌هاى طولانى است ورزش نکرده‌ايد، ورزش را به آرامى آغاز و به‌طور تدريجى آن را افزايش دهيد تا به حداقل ۶۰-۳۰ دقيقه، سه تا چهار بار در هفته برسيد.

مهم‌ترين عامل در انتخاب يک برنامهٔ ورزشي، علاقه و دلبستگى شما به آن ورزش خاص است. ورزشى که مکرر و ريتميک بوده و قلب و گروه‌هاى عضلانى بزرگ را به فعاليت درآورد، توصيه مى‌شود.