تب مالت

مقدمه و معرفى بيمارى:

تب مالت يک بيمارى زئونوز و با چهرهٔ واقعى اين گروه بيمارى‌ها مى‌باشد. در دام‌هاى بيمار، ارگانيسم در رحم و پستان‌ها رشد و تکثير مى‌نمايد و حيوان آلوده در طول سال ميکروب بروسلا را با شير دفع مى‌نمايد و بدين ترتيب گوسفند، بُز، گاو و ديگر حيوان‌ها به‌طور کامل بيمار مى‌شوند به‌طورى که دام بيمار ممکن است جنينش را سقط نمايد، دچار تورم پستان شود و لاغر و نحيف گردد. انسان با مصرف محصولات لبنى غيرپاستوريزه، تماس مستقيم با دام‌آلوده و حتى در مواردى استنشاق هواى اصطبل دام‌هاى آلوده ممکن است دچار بيمارى گردد. با توجه به مصرف زياد مواد لبنى و با عنايت به اين مطلب که به‌ تقريب تمام کشاورزان، به ‌طريقى دامدارى هم مى‌نمايند و با درنظر گرفتن اينکه تعداد کارخانه‌هاى شير پاستوريزه در کشور ما محدود است و جوابگوى تمام محصولات لبنى کشورمان نيست و نيز نبودن تعاونى‌هاى روستائى و قرنطينه‌هاى دامى کافى و ديگر عوامل، امروزه تب مالت در کشورمان يکى از شايع‌ترين بيمارى‌هاى مشترک انسان و دام بوده و مشکل‌هاى بهداشتى زيادى چه در طب عفونى و چه در بيمارى‌هاى زنان و چه در بيمارى‌هاى کودکان و بالاخره در سلامت جامعه و نيروى کار کشاورزان، به‌عنوان بازوى فعال کشاورزى ايجاد نموده است.

عامل بيمارى يک کوکوباسيل کوچک، غيرمتحرک گرم منفى و بدون اسپور مى‌باشد که در محيط هوازى رشد مى‌نمايد، ولى انواع 'آبورتوس' و 'Ovis' جهت ايزولاسيون اوليه نياز به مقدارى دى‌اکسيد کربن براى انکوباسيون ۳۰ روزه و حتى بيشتر دارد. هر محيط کشتى که کيفيت بالائى داشته باشد و حاوى پيتون و مقدارى خون يا سرم باشد قابل استفاده خواهد بود. بروسلاها در شرايط داخل بدن بيشتر درون سيتوپلاسم سلول‌ها و بصورت رشته‌هاى مجتمع نزديک به هم مشاهده مى‌شوند. حرارت شايسته ۳۷ درجه سانتى‌گراد و pH مناسب ۴/۷ تا ۶/۶ مى‌باشد. با رشد ارگانيسم محيط کشت قليائى مى‌شود. بروسلا در مقابل خشک شدن بنسبت مقاوم بوده و مدت طولانى در دماى پائين و مواد بيولوژيکى زنده مى‌ماند. مواد ضدعفونى کننده مثل فرمالدئيد، هيپوکلريت، فنل و ... ارگانيسم را ازبين مى‌برند و نيز اين ميکروب‌ها با پاستوريزاسيون کشته مى‌شوند. گونه‌هاى مختلف بروسلا به ‌وسيله 'مهار انتخابى رشد (Selective inhibition of growth)' روى محيط‌هاى حاوى رنگ‌هاى مختلف (تيونين و فوشين قليائي) از همديگر افتراق داده مى‌شوند. بروسلاها به‌همراه بارتونلا (Rochalimaea) و Agrobacterium Tumeaciens در گروه ؟ پروتئوباکتريا قرار دارد. پادگن اصلى ديوارهٔ سلولى بروسلا ترکيبى از ليپوپولى ساکاريد - آندوتوکسين است.

- بروسلا ملى‌تن‌سيس بيووار ملى‌تن‌سيس داراى چهار گونه است.

- بروسلا ملى‌تن‌سيس‌ بيووار آبورتوس داراى هشت گونه است.

- بروسلا ملى‌تن‌سيس‌ بيووار سويس داراى پنج گونه است.

- بروسلا ملى‌تن‌سيس بيووار Ovis داراى يک گونه مى‌باشد.

- بروسلا ملى‌تن‌‌سيس بيووار Neotomae داراى يک گونه مى‌باشد.

گرچه شش‌ گونه بروسلا شناخته‌شده، اما نتايج مطالعه‌هاى پيوندى بر اين واقعيت دلالت‌ دارند که همهٔ گونه‌ها 'ملى‌تنسيس' هستند، ولى Biovarهاى متعدد دارند.

در يک مطالعه در مشهد توسط نگارنده و همکاران (۱۳۶۸ الى ۱۳۷۶) از ۳۹۶ بيمار بروسلائى با ضرورت بسترى ‌شدن در بيمارستان ۰۵/۵% دچار نروبروسلوز بودند. سندرم‌هاى بروسلاى عصبى را مى‌توان به سه گروه تقسيم کرد:

۱. گرفتارى CNS:

خونريزى زير عنکبوتيه و ايسکمى حاد گذرا، مننژيت و مننگوآنسفاليت، آنسفاليت موضعى يا منتشر، آبسه مغزي، اتاکسى مخچه‌اي، امپيم ساب دورال.

۲. گرفتارى نخاعى:

ميليت، مننگوميليت، آراکنوئيديت، کمپرسيون مدولر ناشى از اسپونديليت، آبسه اپى‌دورال، ضايعه‌هاى عروق نخاعى (ميلومالاسي).

۳. گرفتارى سيستم عصبى محيطى:

مونونروپاتى حرکتى يا حسي، پولى راديکولونورديت و نروپاتى آوتونوم.