جمعه, ۱۰ فروردین, ۱۴۰۳ / 29 March, 2024
مجله ویستا

دفع‌کننده‌ها (Repellents)


چندين روش و تکنيک محافظتى وجود دارد که اگر به‌ طور دائم بکار گرفته شود، سبب کاهش تماس انسان با پشه و در بعضى موارد باعث نابودى پشه مى‌شود.
  پشه‌بند
با توجه به اينکه فعاليت خونخوارى آنوفل از غروب آفتاب تا قبل از طلوع ادامه دارد، استراحت در درون پشه‌بند مانع نيش‌زدن پشه‌ها مى‌گردد. در بررسى‌هاى انجام گرفته در مناطق بومى (آندميک) مالاريا در سالهاى اخير مشاهده شده که کاربرد پشه‌بند بويژه آغشته به حشره‌کش‌هاى گروه پيرتروئيد، مانند پرمترين، مانع مفيدى است که از تماس پشه با انسان جلوگيرى مى‌کند. در بعضى از اين مطالعه‌ها استفاده از پشه‌بند آغشته به حشره‌کش سبب کاهش تعداد پشه‌ها و ميزان بروز بيمارى شده است. حتى اگر پشه‌بند پاره يا ناقص هم نصب شده باشد، باعث مى‌شود که از بيمارى‌هايى که ازطريق حشره‌ها، مانند مگس، شپش و کک منتقل مى‌شود، جلوگيرى کند. پشه‌بند بافته‌شده از نايلون يا پلى‌اتيلن را در محلول ۱۵ تا ۲۵ ليتر حشره‌کش با غلظت ۱ تا ۲% که در يک ظرف پلاستيکى يا آلومينيوم تهيه شده به‌مدت يک دقيقه خيس‌کرده، سپس آن را پهن مى‌کنند تا خشک شود. اثر حشره‌کشى آن ۶ تا ۱۲ ماه دوام دارد. بهترين روش آغشته کردن پشه‌بند در محل کاربرد آن در روستا است که بين مردم توزيع مى‌گردد. تمام اين فعاليت‌ها به‌وسيله مأمور بهداشت روستا انجام خواهد شد.
در يک برنامهٔ پيشگيري، بيش از دو ميليون پشه‌بند آغشته به سم در چند استان کشور چين توزيع شده است. در افرادى که از پشه‌بند استفاده کردند مالاريا ۸۷% کاهش يافته است. در ويتنام اين برنامه براى چهار هزار نفر اجرا شده و کاهش موارد مالاريا همزمان با استفاده از پشه‌بند آغشته به سم ۸۰% بوده است. کاهش بهاى پشه‌بند و حشره‌کش مصرفي، سبب مصرف بيشتر آن توسط گروه‌هاى کم‌درآمد جامعه خواهد شد. همچنين مى‌توان از پرده‌هاى آغشته به سم استفاده نمود.
  دفع‌کننده‌ها (Repellents)
مصرف دورکننده‌ها مانند (MIN.Diethyl Toluamide-DEET) با قيمت ارزان و با اثر طولانى (تا ۱۰ ساعت) بر ضد حشره‌هاى نيشزن مؤثر بوده است. اين مواد بصورت پماد براى استعمال جلدى در قسمت‌هاى بازِ بدن، مانند گردن، زانو و مچ دست و پا و بصورت محلول براى آغشته‌کردن لباس و وسايل خواب و پشه‌بند بکار مى‌روند. صابون محتوى پرمترين و DEET بتازگى در نقاطى از آسيا براى اثر حشره‌کشى آن مورد بررسى قرار گرفته است. اسپرى Pyrethrom که يک حشره‌کش طبيعى است، سبب نابودى پشه‌هاى اطراف شخص خوابيده مى‌شود. روش‌هاى تدخينى مانند استفاده از Coil حشره‌کش مؤثر مى‌باشد.
  نصب تورى (Screening)
يک وسيلهٔ استحفاظى فردى و خانوادگى مناسب به‌ شمار مى‌رود. تمام منافذى که اجازهٔ ورود به پشه‌ها را مى‌دهند، مانند دَر، پنجره، سوراخ‌ها و منافذ مختلف بايد با تورى پوشانده شوند.
  البسه
البسهٔ محافظ در شرايط اختصاصى و مواردى که افراد به ‌علت حرفهٔ خود مجبور هستند که در ساعت‌هاى حمله و گزش پشه‌ها در خارج باشند، (مانند سربازان و کارگران)، ارزش نسبى دارد.
  انتخاب محل زندگى (Site selecting)
محل سکونت دايمى يا موقت نبايد هم‌جوار با محل تکثير پشه‌ها باشد. انتخاب مسکن مناسب اهميت زيادى دارد.
انحراف پشه‌ها از انسان به ‌طرف حيوان‌ها (Zoo prophylaxis) سبب کاهش تماس پشه با انسان مى‌شود.


همچنین مشاهده کنید