مواد معدنى در حدود ۵ درصد وزن حيوان را شامل مىشود، مواد معدنى عمده عبارتند از کلسيم و فسفر که قسمت اصلى اسکلت حيوان را تشکيل مى‌دهند.
گاوهاى شيرى به مواد معدنى بيشترى نياز دارند، بيش از حدى که حيوان بر رشد خود و جنين خود نيازمند است. شير در حدود ۷/۰ درصد مواد معدنى دارد، بنابراين، گاوى که ساليانه در حدود ۶۸۰۰ کيلوگرم شير توليد مى‌کند، نزديک به ۴۸ کيلوگرم مواد معدنى به‌صورت شير از بدن خارج مى‌سازد، جهت مقايسه قابل ذکر است که ۳ گوسالهٔ نر اخته وقتى وزن معادل ۴۵۳ کيلوگرم توليد مى‌کنند حدود ۴۸ کيلوگرم مواد معدنى مصرف مى‌کنند. اين نشان مى‌دهد که يک گاو شيرى مقدار بيشترى مواد معدنى از طريق شير در يک دورهٔ لاکتاسيون از بدن او خارج مى‌کند تا سه گوسالهٔ نر اخته که مى‌توانند در مدت مشابه آن را در بدن همراه با گوشت توليدى ذخيره بکنند.
علاوه بر اين گاوهاى شيرى به مواد معدنى جهت تأمين احتياجات نگهدارى خودش، رشد جنين، و در صورت جوان بودن رشد بدنى خود نيازمند است.
گاوهاى شيرى در هر سن و در هر دورهٔ لاکتاسيون بيشتر از کمبود فسفر رنج مى‌برد تا کمبود ساير مواد معدني.
در سال‌هاى اخير به‌علت تغييراتى که در تغذيهٔ گاوهاى شيرى به‌وجود آمده کمبود فسفر اهميت زيادى دارد. بعضى از اين تغييرات عبارتند از: ۱. افزايش توليد محصولات زراعى به علت به‌کار بردن واريته‌هاى اصلاح شده و به‌کار بردن کود ازتهٔ زياد که سبب خالى شدن فسفر خاک مىشود. ۲. در اکثر موارد بيشتر اجزاء جيره را يونجه خشک تشکيل مى‌دهد و يونجه يک منبع خوب کلسيم است (در يونجه نسبت کلسيم به فسفر معمولاً ۶:۱ يا ۸:۱ است). ۳. تغذيهٔ بهتر و اصولى گاو شيرده سبب مىشود که توليد شير زياد شود و در نتيجه همراه شير مقدار قابل ملاحظه‌اى فسفر از بدن حيوان خارج مى‌گردد.
بهتر است جهت رفع هرگونه کمبود در مواد معدنى کمياب يد، کبالت، مس، منيزيم و روى در صورت کمبود اين مواد در غذاها، به‌صورت مکمل‌هاى معدنى در جيره قرار داده شوند؛ نمک و ساير مواد معدنى مى‌توانند در مخلوط کنسانتره وارد شوند، معمولاً در حدود ۱% نمک و ۱% ساير موادمعدنى در جيره گنجانيده مى‌شوند؛ در مواردى که هم نمک و ساير مکمل‌هاى معدنى را مى‌توان به‌صورت بلوک‌هائى در دسترس حيوان قرار داد.
ويتامين‌ها
گاوهاى شيرى براى توليد، رشد، توليدمثل و سلامتى مثل ساير حيوانات احتياج به ويتامين دارند.
ازميان ويتامين‌ها احتمالاً گاو تنها به ويتامين‌هاى A و D ممکن است کمبود نشان بدهند ويتامين k و ويتامين‌هاى گروه B در بدن حيوان ساخته مى‌شوند و ويتامين E به مقدار فراوانى در انواع مختلف غذاها وجود دارد.
کمبود ويتامين A سبب آسيب ديدن دفاعى عصبى و پوست بدن مىشود. در صورت کمبود ويتامين A گوساله‌ها ممکن است ضعيف، مرده و يا کور به‌دنيا بيايند. کمبود ويتامين A بيشتر در مواقعى اتفاق مى‌افتد که حيوان به علوفهٔ سبز خوب دسترسى باشند.
بنابراين، وقتى حيوان با علوفه با کيفيت پائين تغذيه مىشود بايد علوفه با کيفيت خوب و يا ويتامين A به جيره افزوده شود.
در مواردى که گاوهاى شيرى به‌صورت بسته نگهدارى مى‌شوند ممکن است حيوان دچار ريکتز بشود که به‌علت کمبود ويتامين D است.
آب
گاوهاى شيرى روزانه به مقدار زيادى آب احتياج دارند و در مواردى که توليد حيوان به ماکزيمم مى‌رسد احتياج حيوان به آب نيز زيادتر مىشود.
گاو روزانه ۴۵ تا ۹۰ ليتر آب مى‌آشامد؛ بعضى از گاوها بيشتر از اين مقدار هم آب مصرف مى‌کنند. مقدار آبى که روزانه حيوان مصرف مى‌کند به اندازهٔ بدن، مقدار شير توليدي، درجهٔ حرارت و رطوبت محيط، درجهٔ حرارت آب و رطوبت غذاى مصرف بستگى دارد.
در هواى سرد براى جلوگيرى از يخ زدن آب، بهتر است آب موجود در آبشخوار گرم نگهداشته شود. دفعات آبدهى در مقدار آب مصرفى و توليد شير حيوان تأثير دارد، گاوهائى که به‌صورت بسته نگهدارى مى‌شوند، اگر به‌طور مرتب آب در اختيار داشته باشند ۳-۴% بيشتر از موقعى که روزانه دوبار آب در اختيار آنها گذاشته بشود، شير توليد مى‌کنند.
علاوه‌بر کامل بودن مواد مغذى جيرهٔ غذائي، فاکتورهاى زير بايد در جيرهٔ غذائى گاوهاى شيرى در نظر گرفته شوند: ۱. خوشمزگي(Palatability): اگر گاو غذا نخورد، توليدى نخواهد داشت؛ بنابراين، خوشمزه و مورد پسند بودن غذا براى حيوان مهم است؛ از دادن علوفه کپک زده، گل آلوده، سيلوى کپک زده، لزج و يا آرد شده جلوگيرى بايد کرد. ۲. آماده کردن (Preparation): دانه‌ها را بهتر است به‌صورت بلغور و يا خرد شده در اختيار حيوان قرار داد، گاو کنسانتره پلت شده را که گرد و خاک کمترى دارد، نسبت به مواد دانه‌اى آسياب شده به‌راحتى و به مقدار زيادى مى‌خورد و در اين صورت، مقدار شير بيشترى توليد خواهد کرد؛ ولى ريز بودن علوفهٔ خشبى سبب کاهش درصد چربى شير خواهد شد، زيرا علوفهٔ خرد شده و پلت شده شبب مىشود که درصد اسيدهاى چرب فرار شکمبه کمتر بشود که نتيجه آن کاهش درصد چربى است.
متنوع بودن اجزاء تشکيل‌دهندهٔ جيره
هرچقدر اجزاء تشکيل‌دهندهٔ جيره بيشتر باشد بهتر است؛ در اين صورت، خوشمزه و قابل پسند بودن تک‌تک اجزاء تشکيل‌دهنده مهمتر از تعداد اجزاء تشکيل‌دهنده است؛ در هر صورت مقدارى علوفهٔ خشبى در جيره بايد وجود داشته باشد.
حجيم بودن جيره (Bulk)
على‌رغم مدرن بودن و به‌کار گرفتن مقدار زيادى کنسانتره در جيره‌هاى غذائى امروزه جيره گاوهاى شيرى موقعى مطلوب است که تا اندازه‌اى پرحجم باشد.
خاصيت ملين داشتن (Loxativeness)
گاوهائى که به مقدار متعادلى از علوفهٔ خشک لگومينوز و يا به مقدار کمترى سيلو استفاده مى‌کنند، کمتر دچار يبوست مى‌شوند ولى علوفهٔ گرامينه و يا کاه در اکثر موارد سبب يبوست و ناراحتى در حيوان مى‌شوند. يبوست مى‌تواند با استفادهٔ از يونجهٔ تر، سبوس گندم و يا ملاس برطرف بشود.
قيمت (Cost)
قيمت تمام شده جيره غذائى مهم است ولى مهمتر از آن درآمد خالص است بنابراين، در موقع تأمين غذا و جيرهٔ غذائى بهتر است درآمد خالص نسبت به هزينه‌ها و هر تن و يا يک بسته غذا در نظر گرفته شود.
مواردى که در موقع دادن علوفهٔ خشبى به گاو شيرى بايد در نظر گرفته شوند عبارتند از:
۱. يک گاو شيرى روزانه به ازاء هر ۱۰۰ کيلوگرم وزن زنده ۲-۳ کيلوگرم يونجهٔ خشک مى‌تواند بخورد.
۲. سه کيلوگرم سيلو معادل يک کيلوگرم يونجهٔ خشک است، پائين بودن ارزش غذائى سيلو به‌علت داشتن مقدار زيادى رطوبت است.
۳. سه کيلوگرم يونجه تقريباً به اندازهٔ ۲ کيلوگرم مواد دانه‌اى انرژى توليد مى‌کند.
۴. يک گاو روزانه در حدود ۴۵ تا ۹۰ کيلوگرم علف مرتع که به‌طور متوسط ۷۰-۸۵ درصد رطوبت دارد مى‌تواند بخورد که اين مقدار علف در حدود ۸ تا ۲۷ کيلوگرم مادهٔ خشک دارد. اگر کيفيت علوفهٔ خشبى خوب باشد حيوان مقدار بيشترى خواهد خورد، در نتيجهٔ حيوان به کنسانتره کمترى نياز خواهد داشت. نسبت علوفه خشبى به کنسانتره در جيرهٔ بايد از نظر اقتصادى معين بشود که اين نسبت بستگى به قيمت شير، مقدار شير توليدى و غيره دارد.
در موقع دادن کنسانتره ضمن در نظرگرفتن ترکيب شير اجراء تشکيل‌دهندهٔ جيره بايد از نظر خوشمزگي، کيفيت شير و قيمت تمام شده مورد بررسى قرار گيرد.
