پنجشنبه, ۹ فروردین, ۱۴۰۳ / 28 March, 2024
مجله ویستا

پرورش گاو


شايد مهم‌ترين حيوانى که بشر موفق به اهلى کردن آن شده گاو بوده است. قبل از اهلى کردن گاو مثل ساير حيوانات جهت استفاده از گوشت و پوست آن توسط بشر شکار مى‌شد. پس از اهلى شدن، گاو را مى‌توان دايهٔ افراد بشرى ناميد.
به‌طور يقين محل و تاريخ دقيق اهلى کردن گاو و استفاده از محصولات آن معلوم نيست و اولين قومى که موفق به اهلى نمودن گاو شده است مشخص نيست. اکثر مورخان عقيده دارند که اقوام آسياى مرکزى اولين قومى هستند که گاو را در سرزمين خود اهلى کرده‌اند و تاريخ آن را بين ۶ تا ۱۰ هزار سال قبل از ميلاد مسيح تخمين زده‌اند.
زمانى‌که بشر گاو را اهلى کرد توليد مداوم و پيوستهٔ آن براى افراد بشرى محرز نبود. با پيشرفت تمدن بشرى و هرچه بيشتر مشخص شدن اهميت زراعت در زندگي، گاو به‌خاطر داشتن استعداد زياد در انجام کارهاى کشاورزى (شخم‌زنى، باربرى) در زندگى روزمره افراد موقعيت به‌خصوصى يافت و با به‌کارگيرى اين حيوان در امر زراعت و بيشتر شدن محصولات و توليدات زراعى در زندگى مردم تحول بزرگى به‌وجود آمد و بشر توانست با زياد توليد کردن محصولات زراعى در رفاه بيشترى زندگى کند. در حال حاضر على‌رغم مکانيزه شدن اکثر کارهاى کشاورزى باز تعداد زيادى از گاوهاى موجود در دنيا براى شخم‌زنى، باربرى و ساير کارهاى روزمره افراد بشرى مورد استفاده قرار مى‌گيرد.
به‌علت حمايت بشر از اين حيوان و فراهم نمودن شرايط مناسب براى زندگى پس از اهلى کردن توليدمثل گاو بهتر و تعداد گاوها روزبه‌روز بيشتر شد.
   جدول تعداد گاوهاى موجود در کشورهاى مختلف دنيا
کشور تعداد گاو (۱۰۰۰ رأس)
آمريکاى شمالى
کانادا ۱۱۰۷۰
مکزيک ۳۳۸۵۶
آمريکا ۱۱۲۱۰۰
آمريکاى جنوبى
آرژانتين ۵۸۴۱۹
برزيل ۹۳۶۰۰
کلمبيا ۲۳۸۴۰
اروگوئه ۹۷۵۴
ونزوئلا ۱۲۴۷۸
اروپاى شمالى
بلغارستان ۱۷۷۸
چکسلواکى ۵۲۳۰
آلمان شرقى ۵۷۳۰
مجارستان ۱۹۰۰
لهستان ۱۱۲۰۰
رومانى ۶۷۵۲
يوگسلاوى ۵۳۳۰
شوروى سابق ۱۲۱۰۰۰
به دليل عضلانى بودن و استعداد چاق شدن گاو و توليد زياد شير بيش از نياز گوسالهٔ خود بشر توانست علاوه بر انجام کارهاى زراعى در موارد مختلفى از حيوان استفاده بکند.
با زياد شدن جمعيت و افزايش تقاضا براى شير و گوشت گاو، عده‌اى از مردم به‌جاى زراعت به چوپانى و پرورش گاو روى آورده‌اند، اين دسته از مردم به‌صورت کوچ زندگى مى‌کرده‌اند و براى تهيه علوفهٔ مورد نياز گلهٔ خود همواره در حرکت بوده‌اند.
در همين اوان اقوام بشرى بدون دانستن اهميت و ارزش غذائى شير آن را به‌عنوان يکى از بهترين مواد غذائى مورد استفاده قرار مى‌دادند. به‌تدريج ارزش اقتصادى اين حيوان روزبه‌روز زيادتر شد به‌طورى که اساس کشاورزى قرار گرفت و در آسياى مرکزى واحد اقتصادى به‌شمار مى‌رفت و شاخص دارائى اشخاص و اقوام بود و ثروت هر فرد يا هر قبيله يا هر جامعه را از روى تعداد گاوهاى آنان قياس مى‌نمودند و بقيه اموال و دارائى‌ها را از روى گاو اندازه مى‌گرفتند.
اين طرز اندازه‌گيرى ثروت هنوز هم در بعضى از کشورهاى آسيائى و آفريقائى متداول است. ارزش گاو در مصر و بابل از چهارهزار سال قبل از ميلاد مسيح کاملاً معلوم بوده است و اهميت اين حيوان آن‌قدر زياد بود که بشر آن روز رب‌النوع زراعت و ازدياد محصولات کشاورزى را به‌صورت گاو ترسيم مى‌کرد.
مردمان آن دوره بدون اينکه شناخت کافى و علمى از ارزش غذاى شير داشته باشند براى شير و فرآورده‌هاى آن اهميت زيادى قائل مى‌شدند و از آنها در روزهاى سخت جنگ استفاده مى‌کردند.
با گذشت زمان، زيادتر شدن جمعيت و هرچه بيشتر مشخص شدن ارزش غذائى شير و گوشت و پس از اينکه مردم صحراگرد در يک جا ساکن شدند، تقاضا براى شير و گوشت گاو بيشتر شد، پرورش و نگهدارى گاو سودمندتر گرديد، پرورش‌دهندگان گاو شروع کردند به انتخاب حيوانى که صفات مطلوبى مثل رشد سريع استعداد چاقى و توليد زياد شير داشتند.
انتخاب گاو به‌طور مستمر صورت مى‌گرفت و با افزايش جمعيت و زياد شدن دانش و اطلاعات افراد نياز روزافزون به توليدات گاو، رفته‌رفته انتخاب گاو به‌صورت جهت‌دار درآمد و اين انتخاب و اصلاح گاو تا جائى پيش رفت که سبب به‌وجود آمدن تيپ و نژادهاى مختلفى در اين حيوان شد.


همچنین مشاهده کنید