اسباب‌بازی

بى‌گمان يکى از عواملى که در نوع و کيفيت بازى کودکان تأثير مى‌گذارد اسباب‌بازى‌هائى است که کودکان از آن استفاده مى‌کنند.

متخصصان روانشناسى کودک، که در گذشته، چندان اهميتى به نقش اسباب‌بازى در زندگى کودکان نمى‌دادند، امروزه بر آن هستند که اسباب‌بازى به گونه‌اى باور نکردني، نه تنها در رشد ذهنى کودک، بلکه در شکل دادن به شخصيت و ساخت روانى او مؤثر است.

ژان پياژه که به گمان بسيارى از پژوهشگران، پدر روانشناسى جديد کودک است، بر آن بود که دقت و هوشيارى والدين در انتخاب اسباب‌بازى براى کودک، فوق‌العاده اهميت دارد. وى اظهار مى‌دارد که در گزينش اسباب‌بازى براى کودک بايد دقت کرد. چون در شکل دادن به تمايلات عاطفى و روانى او نقش مهمى ايفاء مى‌کند.

اسباب‌بازي، ابزار کودک است. لذا نيازمند خصوصيات ويژه‌اى است تا کودک بتواند حداکثر لذت و استفاده از آن را ببرد. علاقهٔ کودکان با علاقه و احساس بزرگسالان نسبت به اسباب‌بازى‌ها متفاوت است. 'اسباب‌بازى‌ها نقش مهمى در زندگى کودک بازى مى‌کنند. کودکان به اسباب‌بازى‌هائى نياز دارند که از قطعات ساده و متنوعى تشکيل شده باشد تا بتوان آن را دستکارى کرد و يا حرکت داد. براى آنکه اسباب‌بازى‌ها، ارزش روانشناختى داشته باشند، شرکت فعالانهٔ کودک در فرآيند استفاده از اسباب‌بازى ضرورى است. اسباب‌بازى‌هائى که بسيار خودکار و يا بسيار کامل باشند، چيزى براى کودک باقى نمى‌گذارند.

اسباب‌بازى‌هائى که صدادار هستند براى کودکان سنين پائين لذت‌بخش‌تر است. زيرا اين‌گونه اسباب‌بازى‌ها، مشوّق بهترى براى به‌کارگيرى قوهٔ تخيّل و تصوّر کودکان مى‌باشند. کودک، به قيمت اسباب‌بازى اهميتى نمى‌دهد، براى او لذتى که اين وسيله با خود به همراه مى‌آورد، حائز اهميت است. مواد بازى باعث طولانى‌تر و کامل‌تر شدن بازى کودکان شده، نهايتاً لذت بيشترى با خود به ارمغان مى‌آورند. ارزش يک اسباب‌بازى به بهائى که براى آن پرداخت شده وابسته نبوده، بلکه لذتى که با خود به همراه دارد و فرصت‌هائى که براى کاوشگرى مهيا مى‌سازد، در اين مهم نقش اساسى را ايفاء مى‌کند.