جمعه, ۳۱ فروردین, ۱۴۰۳ / 19 April, 2024
مجله ویستا

روش‌های والدین در منزل به‌منظور ایجاد خلاقیت


  آزادى
پدران و مادرانى که به دادن آزادى‌هاى زياد به کودکان خود معتقد هستند، زمينه را براى داشتن کودکانى خلاق فراهم مى‌سازند. پدران و مادرانى که آزادى عمل مى‌دهند، آمرانه عمل نمى‌کنند، دائماً سعى ندارند کودکان خود را کنترل نمايند و فعاليت‌هاى کودکان را محدود نمى‌سازند. به‌علاوه اين والدين، دربارهٔ کودکان خود نگرانى زيادى ندارند و نگرانى آنان دربارهٔ به خطر افتادن کودکان خود تا حد افراط نيست.
  احترام
کودکان خلاق، پدران و مادرانى دارند که براى آنان به‌عنوان يک‌ فرد، احترام قائل هستند؛ به توانائى آنان ايمان دارند و معتقد هستند که آنان منحصر به فرد هستند. اين‌گونه کودکان، طبيعتاً اعتماد به نفس خود را براى انجام کارهاى مخاطره‌آميز و مبتکر بودن افزايش مى‌دهند.
  اعتدال در نزديکى عاطفى
خانواده‌هائى که کودکان خلاق دارند، داراى ارتباط عاطفى فوق‌العادهٔ نزديکى نيستند. در حقيقت تعجب‌آور است که در چنين خانواده‌هائى ممکن است اتحاد خانوادگى کمتر و سردى بيشتر ميان والدين و کودکان برقرار باشد. همچنين اين حقيقت دارد که خلاقيت يک کودک ممکن است به‌علت جو عاطفى خصمانه، طردکننده و يا فقدان رابطهٔ صميمانه متوقف گردد. به‌نظر مى‌رسد که رمز کار در اعتدال باشد. کودکان نبايد بيش از اندازه به والدين وابسته باشند اما بايد بدانند که مورد علاقه و قبول آنان هستند.
  ارزش‌ها، نه قوانين
والدين کودکان خلاق قوانين زيادى در منزل وضع نمى‌کنند. اين نتيجه‌گيرى ناشى از يک بررسى جهت مقايسه ميان خانواده‌هائى که کودکان خلاق دارند با خانواده‌هائى است که کودکان آنان کمتر برجسته هستند. کودکان درمحيط‌هاى خانوادگى 'خلاق' خود را شايسته کار در زمينه‌هائى از قبيل مجسمه‌سازي، معماري، رياضيات، موسيقي، روزنامه‌نگاري، نمايشنامه‌نويسى و ادارهٔ امور مدرسه مى‌دانند. وقتى پژوهشگر دربارهٔ تعداد قوانينى که آنان براى کودکان خود وضع کرده‌اند سؤال نمود، والدين اين خانواده‌ها به‌طور متوسط، کمتر از يک قانون خاص (مانند تعداد ساعات درس خواندن يا زمان رفتن به رختخواب) داشته‌اند. در مقابل، خانواده‌هائى که افراد آن خيلى خلاق نبودند، حدود شش قانون داشتند.
اين به آن معنى نيست که والدين کودکان خلاق به آنان اجازهٔ هر کارى را مى‌دهند. اين والدين به عوض تعيين قوانين خاص، مجموعهٔ روشنى از ارزش‌ها دربارهٔ کارهاى صحيح و غلط ارائه مى‌دهند و ارزش‌ها را با رفتار خود به‌عنوان الگوئى براى کودکان به نمايش درمى‌آورند و کودکان خود را تشويق مى‌کنند که دريابند کدام رفتار نمايندهٔ آن ارزش‌ها است.
اين قبيل والدين از کودکان خود انتظار دارند به‌طور مستقل اما با مسئوليت عمل نمايند. چنانچه يکى از والدين اظهار مى‌داشت 'من به‌خاطر نمى‌آورم هيچ قانونى براى کودک خود وضع کرده باشم، فقط از کودک خود خواستيم هر يک از ما يک انسان واقعاً قابل تحسين باشد.' جالب است که اغلب والدين در خانواده‌هاى خلاق اظهار مى‌داشتند که با کمال تعجب از نظر انضباطي، مشکل کمى با کودکان خود داشته‌اند.
  نيل به دستاورد، نه غيره
والدين کودکان خلاق توجه زيادى به نيل به دستاوردها دارند. آنان کودکان خود را تشويق مى‌کنند که منتهاى سعى خود را به‌عمل آورند و کارهاى جالب انجام دهند. در عين‌حال اين والدين دستاورد را به‌طور گسترده‌ تعريف مى‌کنند و زياد بر روى نمره تأکيد نمى‌نمايند. در يک بررسى در زمينهٔ مقايسهٔ خانواده 'خلاق' با خانوادهٔ 'کمتر خلاق' والدين گروه اول اظهار مى‌داشتند که 'به‌دست آوردن نمرات بالا' و داشتن ضريب هوشى بالا' کم‌اهميت‌تر از نيروى تصور و صداقت بود.
  والدين فعال و مستقل
روش شما در مورد خودتان اهميت زيادى دارد. زيرا شما به‌عنوان والدين کودکان نخستين الگوى کودکان خود هستيد. والدين خلاق معمولاً نسبت به خود احساس امنيت مى‌کنند و به دنبال موقعيت اجتماعى نيستند و در مقابل خواست‌هاى اجتماع نسبتاً مصون مى‌باشند. به‌علاوه داراى شايستگى بسيار و علائق گوناگون هم در منزل و هم در بيرون از منزل هستند.
  قدرانى از خلاقيت
کودکان بسيار خلاق مى‌گويند که براى انجام کارهاى خلاق مورد تشويق زياد والدين خود قرار مى‌گيرند و والدين آنان مى‌گويند از اينکه مى‌بينند کودکان آنها از خود خلاقيت نشان مى‌دهند بسيار مشعوف هستند. بررسى خانواده‌هاى خلاق نشان داد که والدين، خلاقيت نوشکفتهٔ کودکان خود را از طريق درس‌ها، وسايل و برانگيختن تجارب، پرورش و توسعه مى‌دهند.
  تصوير ذهنى از آينده
والدين کودکان خلاق تصوير ذهنى روشنى از آيندهٔ کودک خود به‌عنوان يک فرد مستقل و مجزا، شايسته احترام و محبت دارند که مى‌توان انتظار داشت در هر شرايطى به‌صورت يک فرد پايبند اخلاق و مسئول عمل کند. به‌علاوه به آن کودک به چشم شخصى نگاه مى‌کنند که قادر است کارهاى بزرگ و خلاق را با تمام استعدادها و مهارت‌هائى که دارد انجام دهد. اين تصوير ذهنى حمايت‌کننده مى‌توند کاملاً مشخص باشد.
  شوخ طبعى
آخرين، اما از نظر استعداد، مهمترين جنبهٔ رفتار والدين، شوخ‌ طبعي، يعنى توانائى خنديدن به شرايط، حوادث و خود شخص است. نتيجهٔ يک بررسى نشان داد که در خانواده‌هاى کودکان خلاق، شوخ طبعى وجود دارد. آنان تقريباً به‌طور دائم در حال شوخي، شعبده‌بازى و تفريح هستند و کلماتى را به‌کار مى‌برند که فقط براى خانوادهٔ خود آنها قابل درک بوده و نشانه‌اى از شوخ طبعى است.
  تجارب خاصى که خلاقيت را برمى‌انگيزد
اين تجربه‌ها عبارتند از همکاري، قبول مسئوليت در برخى از کارها، تغيير محل سکونت، تغيير در چيدن وسايل منزل، تهيهٔ انواع کلکسيون‌ها (تمبر، سکه، قوطى کبريت، نمونه‌هاى خشک شدهٔ گياهان و جانوران و ...)


همچنین مشاهده کنید