تشخیص

تومورى است بدخيم که به‌ندرت متاستاز مى‌دهد. منشاء اصلى تومور از سلول‌هاى ناحيه بازال اپيدرم و ضمائم آن بوده و منظرهٔ ‌آسيب‌شناسى تومور به‌همراه استروماى اطراف آن بسيار مشخص مى‌باشد.

اپيدميولوژى

بازار سل کارسينوم شايع‌ترين تومور بدخيم نزد سفيدپوستان است. شيوع آن با بالا رفتن سن افزايش مى‌يابد به‌گونه‌اى که بيش از ۷۵% موارد بعد از چهل ‌سالگى ديده مى‌شود. در مردان شايع‌تر از زنان است و بررسى‌هاى انجام ‌شده در چند استان کشور نشان مى‌دهد که ميزان ابتلاء در مردان ۵/۱ برابر زنان است. مطالعه‌هائى که در نقاط مختلف دنيا و از جمله کشور ما انجام شده است نشان مى‌دهد افرادى که تماس شغلى با آفتاب دارند (به‌خصوص کشاورزان) و نيز کسانى که چهرهٔ 'کک و مکي' دارند، بيشتر مستعد ابتلاء به اين تومور هستند. بازار سل کارسينوم در نواحى که در معرض نور قرار دارند بيشتر مشاهده مى‌گردند، ولى ميزان انتشار آن از تماس بيشتر با نور تبعيت نمى‌کند، به اين صورت که در پشت دست چندان شايع نيست، ولى در پلک، کنار چشم و پشت‌گوش به‌طور شايع مشاهده مى‌گردد. عوامل موضعى نظير نوع و تراکم فوليکول‌هاى پيلوسباسه در نحوه انتشار تومور به‌احتمال زياد دخالت دارند.

علائم بالينى

بازار سل کارسينوم داراى چندين شکل بالينى مشخص است. در شايع‌ترين شکل آن، که شکل ندولر است، شايعه به ‌صورت يک پاپول يا ندول براق و شفاف خودنمائى مى‌کند که در سطح تلانژکتازى ظريف ديده مى‌شود. يک فرورفتگى مرکزى به ‌طور معمول در ضايعه ايجاد مى‌شود که در نتيجهٔ گسترش، تبديل به زخمى مى‌شود که حاشيهٔ برجسته و براق دارد. اين ضايعه‌ها رشد بسيار آهسته داشته، به‌ طور معمول به ‌جز تشکيل کروت در سطح يا خونريزى به‌دنبال آسيب‌هاى جزئى علامت ديگرى ايجاد نمى‌کنند. رنگ ضايعه متفاوت از رنگ پوست نبوده، در بيشتر موارد کمى روشن‌تر است. ضايعه‌ها به‌طور معمول هيچ‌گونه درد و حساسيت، حتى در صورت زخمى‌ شدن، نشان نمى‌دهند. نوع آتيپيک تومور اولسر رودنت نام دارد.

در اين نوع در حاشيهٔ تومور اندوراسيون (لنفى) نسبى وجود دارد که برآمده‌تر از اطراف است و به‌شکل يک زخم عميق به‌ ويژه در چين نازولابيال ديده مى‌شود. نوع مورفه‌اى شکل شايع نيست و علت اين نام‌گذارى وجود فيبروز در استروماى تومور مى‌باشد که آن را به ‌شکل يک پلاک سفت در مى‌آورد. در اين نوع حاشيهٔ تومور از نظر بالينى مشخص نيست، اولسراسيون شايع نيست و تا به‌اندازهٔ بزرگ نرسد، در بيشتر موارد تشخيص داده نمى‌شود. نوع سطحى آن بيشتر در تنه مشاهده مى‌شود که ممکن است منفرد يا متعدد باشد. شکل بالينى آن به‌ صورت يک پلاک قرمز و پوسته‌دار است که در بررسى دقيق يک حاشيهٔ ندولر و تلانژکتاتيک دارد. شکل پيگمانته مشابه شکل ندولر است با اين تفاوت که در سطح ضايعه نقاط سياه و يا قهوه‌اى ديده مى‌شود. تمام انواع بازار سل کارسينوم تمايل کمى براى متاستاز دارند، ولى قادر به تهاجم موضعى وسيع و عميق بوده، تا بافت‌هاى زيرين و حتى استخوان گسترش پيدا مى‌کنند.

تشخيص

به ‌دليل شکل مشخص تومور، ۷۰% ضايعه‌ها به ‌طور بالينى قابل تشخيص مى‌باشند. انجام بيوپسى و بررسى هيستوپاتولوژيک در تمام موارد مشکوک ضرورت دارد.

درمان

درمان قطعى برداشت کامل تومور است. شکل مورفه‌اى شکل و نيز انواعى که چين نازولابيال، غضروف، استخوان و يا ناحيه چشم را گرفتار کرده‌اند، پيش‌آگهى بدترى دارند. روش‌هاى ديگر درمان نظير سرمادرماني، کورتاژ، پرتودرمانى و استفاده از داروهاى سايتوتوکسيک در انواع سطحى و در افراد مسن که قادر به تحمل جراحى نيستند، توصيه مى‌شود.