جمله‌سازی

کودکان کمى پيش از دومين سالگرد تولّد خود غالباً شروع به گذاشتن دو کلمه در کنار يکديگر مى‌کنند تا معناى موردنظر خود را واضح‌تر سازند. طولى نمى‌کشد که شروع به ساختن جملات ساده مى‌کنند. از اين مرحله به بعد است که پيشرفت جدي، به شرط فراهم بودن شرايط محيطى مناسب و انگيزه‌هاى لازم در يادگيرى کلمات، استفاده از قواعد دستورى و شرکت در گفتگوها شروع مى‌شود، آرام آرام ياد مى‌گيرند که کلمات مى‌توانند بر انجام کار (فعل)؛ بر پيوند يکى از اجزاء جمله يا عبارتى به عبارت ديگر (حروف اضافه)، بر متعلق بودن چيزى به کسى (ضماير ملکي)، بر شباهت چيزى به چيزى ديگر (صفت)، بر نسبت چيزها و جاى کلمه در جمله دلالت کند. گاهى متوجه مى‌شويد که کودک به‌شدت سرگرم يادگيرى و به‌کار بردن يکى از اجزاء جمله يا جنبه‌اى خاص از دستور زبان است (مثل زمان گذشتهٔ يک فعل يا انواع کلمات جمع تا اينکه بعد از مدتى توجه خود را به جنبه‌اى ديگر معطوف نمايد.)

از طريق هم‌صحبتى با او، جدى گرفتن سؤالات او و پاسخ دادن به آنها، زبان‌آموزى را تا حدّ ممکن براى او دلنشين و جالب نمائيد.

- از نظر استفاده از کلمات، در هنگام صحبت با او، سعى نکنيد خود را محدود کنيد. کودکان خيلى بيش از آنچه که بيان مى‌کنند مى‌فهمند و کلمات را از طريق شنيدن آنها در جمله درک مى‌کنند.

- کودک را به تصحيح اشتباه‌هاى دستورى او وادار نکنيد زيرا اين کار باعث مى‌شود که حرف نزند. بعدها کودک، دستور زبان صحيح را از راه شنيدن آن به‌صورت مکالمه در اطراف خود، فرا مى‌گيرد.

- وقتى کودک سعى مى‌کند براى تمام کردن جمله‌ٔ خود کلمه‌اى را به ياد بياورد، نه حرف او را قطع کنيد و نه جملهٔ او را کامل. فرآيند حرف زدن عملاً به کودک کمک مى‌کند که به مفاهيم تازه دست يابد.

هدف اين دسته از بازى‌ها، کمک به پيشرفت کودک در فهميدن، حرف زدن و يادگيرى کلمات بيشتر است و اختصاصات آنها يعنى گفتگو و تکرار کلمات در جمله‌ها ما را براى رساندن به اين هدف خاص، يارى مى‌رساند.