بد نيست از همان اوايل، کودک را تشويق کنيم که خودش به تنهائى از کتاب استفاده کند. کودک در ابتدا با کتابهاى مقوّائى و پارچهاى فقط بازى مىکند اما بعد از اينکه ياد گرفت که خودش کتاب خود را ورق بزند، ممکن است از اينکه به تنهائى به کتاب نگاه مىکند خوشش بيايد و لذّت ببرد. اگر اطرافيان کودک، اهل کتاب باشند احتمال علاقهمندى او به اين کار خيلى بيشتر خواهد شد. توجه داشته باشيد که کتابهاى کودک را در جائى قرار دهيد که او بتواند بهراحتى به آنها دسترسى داشته باشد. شايد بهترين راه، گذاشتن آنها در جعبهاى تزئينى و در يک گوشهٔ دنج و راحت باشد.
قصهگوئى
قصّه گفتن و عادت دادن کودک به شنيدن داستانهاى غير مکتوب، فکر خوب و پسنديدهاى است، زيرا علاوه بر کمک به رشد نيروى تخيّل کودک موجب مهارت او در شنيدن و فهميدن، بدون استفاده از وسايل بصرى مىشود. بيشتر کودکان دوست دارند به قصههائى گوش دهند که دربارهٔ خود آنها و اطرافيان آنها است. اين کار به آنها کمک مىکند که خود را بشناسند، از خاطرات خود براى يادآورى گذشته کمک بگيرند و گذشته را در ذهن مجسم کنند. عکسهاى خانوادگى نقطهٔ شروع خوبى براى گفتن قصّههاى خانوادگى است.
کتابهاى حاوى اطلاعات عمومى
بد نيست کودکان يا بگيرند که کتاب هم مىتواند داستانى باشد و هم غيرداستانى و واقعى يعنى حاوى اطلاعات عمومي. وقتى که کتابهاى تصويرى ساده تازگى خود را از دست مىدهند، مىتوانيد بهجاى آنها از کتابهائى استفاده کنيد که داراى موضوعات مورد علاقهٔ بچهها، يعنى باغوحش، مزرعه و وسايل نقليه هستند. بچهها گاهى اوقات از تماشاى تصاوير مربوط به علوم طبيعى مورد استفادهٔ بچههاى بزرگتر هم لذت مىبرند.
غير از اينها، مىتوانيد، از کتاب، براى آموزش رنگها، اشکال و اندازهها، و از دو و نيم سالگى به بعد، براى آموزش حروف الفبا و اعداد استفاده کنيد.
تلويزيون
اوايل، کودک تصاوير تلويزيونى را بهصورت رنگها و تصاوير مبهم در حال تغيير مىبيند.
اما اين تصاوير بهتدريج معنا و مفهوم پيدا مىکنند. احتمالاً از حدود دو سالگى به بعد بعضى برنامهها را گاهگاهى با علاقهمندى تماشا مىکند.
تلويزيون از بسيارى جهات مىتواند به رشد نيروى تخيّل و فهم کودک کمک کند. داستانها با استفاده از حرکت و جلوههاى تصويرى زنده بيان مىشوند و آن دسته از برنامههائى که شامل يک رشته حرکات و اعمال پيشنهادى براى انجام دادن هستند، از اين جهت بسيار ارزشمند هستند. چون توانائى دقت و تمرکز در کودک بسيار محدود است به محض مشاهدهٔ بىعلاقگى او، تلويزيون را خاموش کنيد، و توجه داشته باشيد که اگر تلويزيون به يک وسيلهٔ اصلى و هميشگى سرگرمى او تبديل شود، مشکل بتوان توجه و تمرکز کامل او را متوجه چيزهاى ديگر گردانيد. بازى و کتاب بايد براى جلب توجه او با تلويزيون رقابت کنند. هر وقت فرصتى پيدا مىکنيد با او بنشينيد و برنامههاى تلويزيون را باهم تماشا کنيد. دربارهٔ آنها با او حرف بزنيد و در فهم مطالب به او کمک نمائيد.
نگاه کردن به کتاب همراه با کودک
در صورتىکه فرصت داشته باشيد و کودک شما نيز علاقه نشان دهد، اين کار يکى از بهترين روشهاى ايجاد علاقه به کتاب در او مىباشد. يک فايدهٔ ديگر هم دارد و آن اينکه کودک از تماس جسمى و احساس تجربهٔ مشترک با شما لذّت مىبرد و همين امر ارتباط عاطفى او را با شما مستحکمتر مىکند.
شما مىتوانيد بهتدريج اوقات معينى را به اين کار اختصاص دهيد. بهترين وقت براى اين کار، قبل از خواب کوتاه روزانه يا خواب شبانه است و در عينحال به کودک فرصت استراحت مىدهد. استفاده از کتاب براى سرگرم کردن کودک در زمان مسافرت و يا در اوقاتى که مجبور هستيد براى يک کار بهخصوص مدّتى منتظر بمانيد، مىتواند بسيار کارساز باشد.