|
|
|
| مرحلهٔ دوم الگو، مهندسى اوليه است. گسترده بودن دامنه موضوعات و ساختار شکلى و محتوائى خبر موجب شده است که نتوان براى آن استاندارد مشخص و معينى تعريف کرد و البته اين بدين معنى نيست که هيچ‌گونه راه‌کار و شيوه‌اى براى تهيه خبر و گزارش‌هاى خبرى وجود ندارد، بلکه يک‌سرى اصول کلى در تهيه و توليد خبر تعريف شده است. با اين حال، هر خبر به طراحى ويژهٔ خود نياز دارد. نقش عوامل دست‌اندرکار خبر در پرداخت موضوع و محتوا و شکل دادن ساختار آن بسيار با اهميت است.
|
|
| مهندسى اوليه در تعيين و برآورد امکانات، تجهيزات و منابع مختلف بسيار مهم است و در اين مرحله بايد تلاش شود با کمترين هزينه، بهترين نتيجه را طى و ارائه داد.
|
|
| مهندسى اوليه چون در مرحلهٔ قبل از تهيه و خبر و گزارش خبرى انجام مى‌شود، از اين‌رو قدم مهمى در اطمينان کيفيت محصول خبر، محسوب مى‌شود.
|
|
| مهندسى اوليهٔ خبر را کميته‌اى به‌نام 'کميتهٔ پردازش خبر' انجام مى‌دهد:
|
|
| - کميتهٔ پردازش خبر:
|
| اين کميته کار مهندسى اوليه خبر را به‌عهده دارد و اعضاء آن را سردبيران گروه‌هاى توليدى و سردبيران پخش، مسئول بانک اطلاعات خبر و مسئول ستاد تصويربرداران تشکيل مى‌دهد. اين کميته بلافاصله پس از جلسهٔ ستاد برنامه‌ريزى در پايان هر روز، مصوبات اين جلسه را دريافت و دربارهٔ ساختار، محتوا و منابع خبر و گزارش‌هاى خبرى تعيين‌شدهٔ روز بعد که نياز به پردازش دارند، بحث و تبادل‌نظر مى‌کند. اعضاء اين جلسه به لحاظ ايجاد سرعت در تصميم‌گيرى بين ۵ تا ۷ نفر است که يک نفر از آنها به‌عنوان دبير کميته تعيين مى‌شود.
|
|
| حضور سردبيران پخش خبر در اين جلسه براى ارائهٔ نکات الزامى موردنظر پخش هنگام تهيه و توليد خبرها و گزارش‌هاى خبرى به منزلهٔ فراگير شدن کيفيت خبر از آغاز خط توليد آن است.
|
|
| در اين جلسه دربارهٔ ساختار موضوع‌هاى خبرى از جمله انواع پلاتو و نريشن، افکت، مصاحبه با کارشناس، مردم و شاهدان رويدادها و تعداد موردنياز و مدت‌زمان هر يک و محتواى موضوع‌هاى خبرى از جمله محتواى پلاتو و نريشن، محتواى اظهارات کارشناسان و شاهدان وقايع و شيوه‌هاى تصويربردارى و منابع موردنياز (منابع انسانى و تجهيزات و اطلاعات) بحث و تصميم‌هاى لازم اتخاذ مى‌شود.
|
|
| هرچقدر تعداد سوژه‌هاى خبرى زياد باشد بحث‌ها فشرده‌تر انجام مى‌شود، مثلاً اگر قرار است دربارهٔ توليد ۲۵ برنامهٔ خبرى بحث و تبادل‌نظر شود، بايد دربارهٔ هر برنامه بين ۱ تا ۳ دقيقه بحث شود تا سرعت افزايش يابد. در اين کميته ابتدا دربارهٔ خبرها و سپس دربارهٔ گزارش‌هاى خبرى براساس اولويت زمانى وقوع و اهميت آنها تهصميم‌گيرى مى‌شود که تعيين اولويت‌ها به عهدهٔ دبير کميته است.
|
|
| نتايج حاصل از مهندسى اوليه هم‌زمان در برگ 'طرح مهندسى خبر' ثبت مى‌شود و به سردبير گروه خبرى مربوط تحويل مى‌شود و خبرنگار با هماهنگى سردبير گروه آن را تهيه مى‌کند. نقش اساسى خبرنگار از اين مرحله آغاز و تا مرحله پخش يعنى پايان کار ادامه دارد و او مسئول اجرائى خبر و گزارش خبرى است.
|
|
| - توليد بهنگام خبر:
|
| خط توليد خبر بايد بهنگام باشد. برنامه‌ريزى به‌موقع، تهيه به‌موقع اطلاعات و منابع موردنياز ساخت خبر، انجام به‌موقع مراحل ساخت محصول خبر و پرداخت آن، و عرضهٔ به‌موقع آن به پخش خبر را 'توليد بهنگام خبر' گويند.
|
|
| کميتهٔ پردازش براى بهنگام کردن توليد خبر، اولين بخش خبرى استفاده‌کنندهٔ هر برنامهٔ خبرى را معين مى‌کند. تمام مراحل بعدى مهندسى خبرها براساس اين برنامهٔ زمان‌بندى با توافق سردبير گروه خبرى مربوط و خبرنگار هر بخش تعيين مى‌شود. هرچقدر فاصلهٔ بين وقوع رويداد و پخش آن کوتاه باشد، سرعت عمل بيشترى نياز است و مراحل مهندسى خبر بايد سريع پيموده شود و شايد فاصله آنقدر کوتاه باشد که سردبيران ناچار شوند از بعضى مراحل دست‌بردارند، چرا که ارزش سرعت عمل در پخش خبر در برخى مواقع فراتر از هر هدف ديگر، از جمله تأمين محتوا است. از جمله مزاياى 'توليد به‌هنگام خبر' اين است که اغلب خبرها و گزارش‌هاى خبر به‌موقع به دست سردبيران پخش خبر مى‌رسد و اين به سردبير اعتماد و قوت مى‌بخشد و نگرانى‌ها و اضطراب او را براى تنظيم کنداکتور پخش خبر کاهش مى‌دهد.
|
|
|
|
| 'گروه‌هاى کار خبر' نيروى عملياتى خبر در صحنهٔ رويدادها هستند و کار تهيه و جمع‌آورى اطلاعات خبر به‌عهدهٔ اين گروه‌ها است. تصميمات ستاد برنامه‌ريزى و کميتهٔ پردازش خبر از طريق سردبير گروه خبرى مربوط با خبرنگار برنامه در ميان گذاشته و شيوه‌هاى اجراء کار به‌طور شفاف بيان مى‌شود. آنچه مهم است 'هر تجمعى را نمى‌توان گروه ناميد، گروه بايد داراى هدف‌ها، شرح وظايف، رهبرى و اعضائى متناسب و معقول باشد تا به نتيجهٔ مطلوب برسد' ، (مجلهٔ صنعت و توسعه، شمارهٔ ۸، ۱۳). گروه‌هاى کار که اعضاء آن را خبرنگار، تصويربردار، صدابردار و راننده و گاهى دستيار تصويربردار تشکيل مى‌دهد، بايد به‌طور هماهنگ و منسجم عمل کنند. هرگونه اطلاعات مربوط به تشکيل مى‌دهد، بايد به‌طور هماهنگ و منسجم عمل کنند. هرگونه اطلاعات مربوط به کار بايد به‌سرعت درون گروه جريان يابد تا هيچ مانعى در تهيه برنامه پيش نيايد، يعنى هيچ‌گونه موانع ارتباطى نبايد ايجاد شود و سلسله مراتب گروه نيز بايد حفظ شود تا گروه با تشتت درونى مواجه نشود. خبرنگار در جريان مهندسى اوليه موضوع خبر يا گزارش خبرى قرار مى‌گيرد، مسئوليت تبيين وظايف تصويربردار، صدابردار و ساير عوامل به‌عهدهٔ او است که قبل از حرکت يا هنگام حرکت در مسير، هماهنگى‌هاى مقدماتى را با اعضاء گروه کار انجام مى‌دهد.
|
|
| خبرنگار نيز قبل از تهيه برنامهٔ خبري، اطلاعات ضرورى را دربارهٔ زمان و مکان، موضوع، منابع و خبر و ويژگى‌هاى آنها جمع‌آورى مى‌کند که اين خود در انجام مراحل کار بسيار بااهميت است.
|
|
| خبرنگار پس از استقرار در موقعيت برنامه، ارزيابى بسيار سريع از جوانب کار را انجام مى‌دهد و وظايف اعضاء گروه را تعيين مى‌کند و عمليات تهيه برنامه آغاز مى‌شود. در اين مرحله، اطلاعات پيش‌بينى شده در مهندسى اوليه تهيه مى‌شود و در صورتى که تهيه بعضى از موارد امکان‌پذير نباشد از آنها صرف‌نظر مى‌شوند. چنانچه دامنهٔ تغييرات آنچنان وسيع باشد که برنامه‌هاى خبرى جديد توليد شوند، خبرنگار از فرصت استفاده کرده و از طريق گروه خبرى آنها را به تصوير مى‌کشد.
|
|
|
|
| مهندسى مجدد براى بازسازى کيفيت ارائه محصولات است و به معناى تفکر مجدد و شروع دوباره براى انجام اصلاحات است. وقتى اطلاعات ضرورى توليد خبر فراهم شد، خبرنگار آخرين وضعيت مطالب جمع‌آورى شده را به اطلاع سردبير گروه خبرى مى‌رساند و او با ديدن سريع 'راش‌ها' مغايرت‌ها با طرح مهندسى اوليه را مشخص و طرح مهندسى مجدد برنامهٔ مجدد برنامهٔ خبرى را با هماهنگى خبرنگار در مدت کوتاهى تهيه مى‌کند. در اين مرحله پس از بازبينى و نظارت سريع، تصويرنامهٔ برنامهٔ خبرى نيز به‌دقت تهيه و دربارهٔ انتخاب تصاوير، ترتيب و محتواى هر بخش و مدت اجراء آنها گفتگو و تصميم‌گيرى مى‌شود.
|
|
| مهندسى مجدد خبر دربارهٔ محصول حين ساخت انجام مى‌شود و در اين مرحله ممکن است تغييراتى در محتوا يا ساختار خبر ايجاد شود. در اين مرحله مى‌توان اصلاحات را با حذف يا تکميل بخش‌هائى از طرح انجام داد و طرح مهندسى مجدد خبر را مهيا کرد. اين مرحله نيز نقش اساسى در تضمين کيفيت محصول خبر دارد.
|
|
| مهندسى مجدد خبر آخرين مرحلهٔ گام توليد و حاصل آن، محصول در حين ساخت است که همراه با طرح مهندسى مجدد و تصويرنامهٔ برنامهٔ خبرى به سردبير پخش ارائه مى‌شود.
|
