|
|
| روزنامه‌نگارى علم و تجربه است. فراگيرى دانش روزنامه‌نگاري، استعداد و قريحه را بارور مى‌کند و تجربه، خلاقيت مى‌آورد.
|
|
| خبرنگارى که پس از فراگيرى آموزش‌هاى دانشگاهى به‌کار حرفه‌اى مى‌پردازد، در حين کار، تجارب مختلف و در عين حال گرانقدرى را مى‌آموزد و بايد سلسله مراتبى را طى کند تا به‌عنوان دبير يا پس از پختگى و کامل شدن به مقام سردبيرى برسد. ناکامى بزرگى است که ناشري، فرد ناآزموده را به‌عنوان دبير يا سردبير روزنامه‌اى برگزيند و از او انتظار داشته باشد که بتواند در رأس هيئت تحريريه مثمر ثمر باشد و از عهده مديريت روزنامه برآيد.
|
|
| آنچه به‌عنوان 'ويراستارى و مديريت اخبار' مورد بحث است، دقيقاً مربوط به حوزه وظايف مدير تحريريه يا سردبير روزنامه است. براى روشن‌تر شدن گفتار، ضرورى است با شناختن سازمان وسايل ارتباط جمعي، جايگاه ويراستار را مشخص کنيم.
|
|
| اما قبل از آن به واژه 'ويراستار' و 'ويراستاري' بايد پرداخت. 'ويراستن' معادل 'پيراستن' به معناى 'زينت دادن به کاستن، کم کردن براى خوبى و زيبائى و آراستن' است.
|
|
|
ويراست
|
+
|
ار
|
=
|
ويراستار
|
|
(سوم شخص گذاشته)
|
+
|
علامت فاعلى
|
=
|
فاعل
|
|
ويراستار
|
+
|
ى
|
=
|
ويراستارى
|
|
ويراستارى
|
+
|
علامت مصدرى
|
=
|
حاصل مصدر
|
|
|
| جايگاه ويراستار در سازمان وسايل ارتباط جمعى
|
|
| سازمان وسايل ارتباط جمعى با توجه به نياز بشر به کسب اخبار و آگاهى‌هاى روز جهان در حداقل زمان و ارزش‌گذارى خبر در گذر ثانيه‌ها به‌وجود آمده و گسترش يافته است. بدون تشکيلات منظم و سلسله مراتب و تقسيم وظايف، هيچ وسيله ارتباط جمعى نمى‌تواند به‌کار بپردازد و در عرصه رقابت سالم خبرى موفق باشد.
|
|
| در شکل موقعيت دروازه‌بان در فرآيند انتخاب خبر، نمودار يک هيئت تحريريه و شعب وابسته به آن ترسيم شده است، ولى همواره اين امکان وجود دارد تا تغييراتى با توجه به نياز تشکيلاتى در آن به‌وجود آيد، اما به‌طور کلى چارچوب و نظام کلى هر تحريريه را چنين ارکانى تشکيل مى‌دهد که در اين بخش توجه به جايگاه 'ويراستار يا سردبير' در هيئت تحريريه مدنظر است.
|
|
|
|
| در هر سازمان تحريريه ويراستار به‌عنوان سياستگذار، کانال پالايش خبر، هماهنگ‌کننده فعاليت تحريريه، انطباق اخبار و مطالب با خط‌مشى روزنامه (يا هر وسيله ارتباط جمعى ديگر)، انتخاب‌کننده اخبار، اولويت‌گذارى خبر در صفحات، انتخاب‌کننده نهائى عکس، طرح و ديکتاتور و اعمال مديريت در تمامى سرويس‌ها و بخش‌هاى خبرى فني، حساس‌ترين نقش را دارا است. در بسيارى از تحريريه‌‌ها اين نقش و مسئوليت به معاون سردبير محول مى‌شود، اما ناگفته نماند که ويراستار در سازمان تحريريه به‌عنوان سردبير سرويس يا در کنار معاون سردبير به‌عنوان هيئتى از ويراستاران، انجام وظيفه مى‌کند. در نمودار سازمانى موقعيت دروازه‌بان در فرآيند انتخاب خبر، ويراستار در سه جايگاه ذکر شده، آمده است تا جايگاه ويراستار در سازمان تحريريه مشخص شده باشد و اين به تشکيلات تحريريه و نياز آن بستگى دارد.
|
|
|
|
| ويراستار ورزيده و ماهرى که بتواند با عقل و درايت و با استفاده از تکنيک‌هاى حرفه‌اى روزنامه‌نگارى همه امور را تحت تسلط درآورد، دست‌پرورده آموزشى دقيق و حرفه‌اى است که بدون کسب آموزش لازم به احراز چنين مسئوليتى نائل نمى‌آيد. چنين شخصى بايد در رشته‌هاى مختلفى چون سياست، اقتصاد، هنر، تاريخ، جغرافى و جامعه‌شناسى مطالعات وسيعى داشته باشد تا بتواند به اعمال مديريت بپردازد، گزينشگرى خبر کند و هر مطلبى را که به‌صورت مقاله، خبر، گزارش، مصاحبه و... در مقابل او قرار گيرد، مورد رسيدگى و حک و اصلاح قرار دهد. ويراستار نيازمند قضاوت صحيح، کاردانى و کاربري، فهم و ادراک بالائى است و بايد واجد معلوماتى باشد که به آن نام 'آگاهى‌هاى روز' نهاده‌اند که با مطالعه مداوم وقايع روزانه حاصل مى‌آيد.
|
|
| روزنامه‌نگارى که درصدد نيل به مقام سردبيرى است بايد براى پرداختن به مقدمات کار در وهله اول در تيترنويسى سريع و درست، شيوه نگارش و شناخت انواع عکس خبرى مطلوب، عکس‌شناسى و فتوژناليست، صفحه‌آرائى و شناخت اندازه حروف و موارد فنى و چاپ تبحر داشته باشد و با آگاهى از اصول مديريت و آشنائى با منش و اخلاق و مهارت يکايک اعضاء تحريريه، ميزان قدرت و توانمندى هر يک را در نظر داشته باشد و ذوق و قريحه هريک را در راه صحيح به‌کار گيرد.
|
|
|
|
| ويراستار علاوه بر تطبيق فعاليت هيئت تحريريه با مشى روزنامه و نکاتى که پيش از اين آمد، دو وظيفه 'تحريري' و 'فني' را بر عهده دارد.
|
|
| ۱. ويراستار و وظايف تحريري
|
|
| ۲. ويراستار و وظايف فني
|
|
|
|
| ويرايش محتوا به معنى اطمينان از صحت و سقم اطلاعات ارائه شده در اخبار و مطالب مورد ويرايش است. سردبيرى به تشخيص اين مهم دست مى‌يابد که معلومات و اطلاعات گسترده‌اى داشته باشد. در برخى اخبار ممکن است چاپ گفته‌اى که به طرز ناصحيح از قول يک مقام مسئول بيان شده، به عواقب وخيمى بيانجامد. تسلط بر رويدادها و احاطه بر گردش کار به ويراستار قدرت تشخيص مى‌دهد تا بتواند واقعى را از غيرواقعى و صحيح را از ناصحيح تميز دهد.
|
|
| براى ويرايش خبر بايد به بازخوانى خبر پرداخت بى آن‌که نسبت به آن پيشداورى کرد، در عين حال اين دقت نبايد به‌سرعت کار لطمه بزند. ويراستار با بازخوانى خبر به سبک خبر و نحوه نگارش آن پى مى‌برد و چنانچه سبک موردنظر رعايت نشده باشد و نتوان با اصلاحات جزئى خبر را به سبک مورد لزوم تغيير داد، به تهيه‌کننده خبر باز مى‌گرداند.
|
