جمعه, ۱۰ فروردین, ۱۴۰۳ / 29 March, 2024
مجله ویستا

ویژگی‌های تیتر


بدين ترتيب، براى تيتر مى‌توان چند ويژگى را نام برد:
- بيان پيام خبرى به‌طور خلاصه و فشرده.
- ترغيب خواننده به خواندنى 'ليد' و متن خبر (خريد روزنامه)
- تعيين اهميت و ارزشيابى مطالب مختلف.
- تفکيک مطالب مختلف روزنامه از يکديگر.
- کمک به زيبائى صفحه‌هاى روزنامه.
بنابراين، با توجه به اهميت تيتر در ارزشيابى و اولويت بخشيدن به رويدادها، تيتر خبر بايد چکيده مهم‌ترين مطلب را دقيق و روشن بيان کند. به‌عبارت ديگر، تيتر بايد بتواند با حداقل واژه‌ها حداکثر مفهوم و معنا را برساند، بى‌آنکه تيتر صورت يک پيام تلگرافى را به‌خود بگيرد.
  زمان افعال تيترها
در تيترنويسى ترجيح بر اين است که اگر رويداد مربوط به گذشته است، فعل تيتر به‌صورت 'ماضى مطلق' و در صورتى‌که مربوط به آينده است 'مضارع خبري' باشد، زيرا استفاده از فعل مستقبل (آينده)، خبر را در نظر خواننده دور و اثرات آن را نيز دورتر به‌نظر مى‌رساند.
مثال ۱: (ماضى مطلق):
رئيس‌جمهورى وارد پاکستان شد
مثال ۲: (مضارع اخباري):
وزير خارجه آلمان هفته آينده به عراق مى‌رود.
مثال ۳: (آينده):
وزير خارجه آلمان هفته آينده به عراق خواهد رفت.
  تيتر و ليد
در کتاب‌هاى روزنامه‌نگارى معمولاً توصيه مى‌شود، تيتر از ليد خبر استخراج شود. بدين‌منظور که خواننده سريعتر در جريان خبر قرار گيرد، زيرا اگر در پاراگراف اول (ليد) توضيح بيشترى را نبيند، ممکن است از ادامه مطالعه خبر منصرف شود. اين درست است و بايد مراعات شود، اما در برخى مواقع به‌ويژه در نگارش تيترهاى استنباطي، دو تيترى‌ها يا رويدادهائى با دو تيتر، ممکن است خواننده با کمى تأخير به توضيح دست يابد.
  رويدادهائى با دو تيتر
روزنامه‌نگاري، مقوله‌اى علمى و خبرى است به همين دليل خلاقيت و ذوق، رکن اساسى در اين حرفه به شمار مى‌رود. نگارش دو تيتر براى رويداد خبرى در عين حال که نياز به دانش و بينش دارد، خود يک هنر است و تيترنويس‌هاى ماهر اين ذوق و هنر را با دانش روزنامه‌نگارى آميخته‌اند.
برخى از روزنامه‌ها براى آرايش صفحه اول در مورد يک رويداد يا رويدادهائى که با يکديگر ارتباط دارند، از دو تيتر (در دوسطر) استفاده مى‌کنند. در ايران روزنامه ابرابر نخستين روزنامه ايرانى است که از اين شيوه تيترنويسيى بهره گرفته است.
  تيتر با فعل منفى
آيا تيترنويس مجاز است که در تيتر از فعل منفى استفاده کردند؟ پاسخ منفى است زيرا فعل منفى بر انجام کارى دلالت نمى‌کند، پس خبرى صورت نگرفته و وقتى خبرى صورت نگيرد لاجرم قابل انتشار هم نيست. اما مى‌توان از جنبه ديگرى به تيتر با فعل منفى نگريست.
هنگامى که وقوع نيافتن فعلي، خود رويداد و خبر محسوب مى‌شود، در چنين وضعى مى‌توان از فعل منفى بهره گرفت که البته موارد نادرى است و به قدرت تشخيص و مهارت تيترنويس بستگى دارد.
مثال:
جزئيات تيراندازى از زبان شاهدان عينى
شليک ۵ گلوله، آرامش رئيس‌جمهور را بر هم نزد
ابرار- ۱۳/۱۱/۱۳۷۲
  تيترهاى سؤالى
معمولاً نبايد تيتر سؤالى نوشت، زيرا پرسش از خواننده، واکنش منفى در او ايجاد مى‌کند و اين تيترنويس است که بايد پاسخ پرسش خواننده را بدهد. به همين دليل معمولاً تيترهاى خبرى نبايد به‌صورت پرسش نوشت، مگر آنکه پرسش در عين حال خود پاسخ باشد. بينش تيترنويس و احاطه بر رويدادها به وى کمک مى‌کند تا بتواند تيتر سئوالى را با نگاه به آينده و به نوعى پاسخ به پرسش بنويسد. قدرت پيش‌بينى تيترنويس نقش مهمى در نگارش تيترهاى سئوالى بازى مى‌کند. در واقع خواننده با خواندن تيتر سئوالى بايد پاسخ را هم از تيتر دريافت کند.
به اين تيتر توجه کنيد. اين تيتر از سلسله رويدادهاى مربوط به بحران داخلى الجزاير نوشته شده است و تيترنويس با پيش‌بينى اينکه نظاميان قدرت را در الجزاير به‌دست خواهند گرفت، اقدام به نگارش تيتر سؤالى کرده است. با پيگيرى خبر نيز براى خواننده روشن مى‌شود که نظاميان در الجزاير روى کار آمدند در نتيجه تيتر به هدف خود رسيده است.
الجزاير، آمادگى مسلمانان براى تشکيل حکومت
ارتش کودتا مى‌کند؟
ابرار- ۸/۱۰/۱۳۷۰
  تيترهاى غيرمتعارف خبرى
تيترهاى غيرمتعارف به تيترهائى گفته مى‌شود که به‌طور استثناء و با تأکيد بر استفاده از واژه‌هاى تمثيلى و استعاره‌اى در مورد برخى از اخبار و گزارش‌هاى خبرى نوشته مى‌شود.
استفاده از اين نوع تيترها براى همه خبرها و در همه مواقع توصه نمى‌شود. از اين تيترها مى‌توان براى خبرهاى هنري، فرهنگي، حوادث، مسائل اجتماعي، هواشناسى و ندرتاً سياسى و انتقادى بهره گرفت.
۱. تهران ديشب در آب غوطه خورد
ابرار- ۱۴/۹/۱۳۶۸-ص اول
۲. بحران خليج فارس بر سر دوراهي: 'جنگ و صلح'
۳. ديروز در تهران خاک باريد.


همچنین مشاهده کنید