جدول تخمین واریانس مقابله برای مقایسهٔ ۵ گروه آزمایش در ایران

جدول فراوانى ۴ حالت براى پنج‌ گويه

حالت چهارم

حالت سوم

حالت دوم

حالت اول

درصد

تعداد

درصد

تعداد

درصد

تعداد

درصد

تعداد

۲۲/۸

۱۶

۵۴/۲

۳۸

۰

۰

۲۲/۸

۱۶

گويه اول

۶۲/۸

۴۴

۲۵/۷

۱۸

۵/۷

۴

۵/۷

۴

گويه دوم

۷۴/۲

۵۲

۸/۵

۶

۱۴/۲

۱۰

۲/۸

۲

گويه سوم

۴۷/۱

۳۳

۲۸/۵

۲۰

۱۰

۷

۱۴/۲

۱۰

گويه چهارم

۷۱/۴

۵۰

۱۵/۷

۱۱

۱۰

۷

۲/۸

۲

گويه پنجم

مقايسهٔ نتايج اين گروه با فرمول آناليز واريانس يک عاملى (The one-Factor Analysis of Variance -Fixed Effect) با توجه به F برابر ۹۳/۳۱ و مقايسهٔ آن با نقطهٔ درصدى جدول توزيع(F (Percentile Point of F-distributions مشخص شد که در سطح اطمينان ۹/۹۹ درصد بين تجلى معنى ناشى از پيام‌هاى غيرکلامى و کلامى تفاوت معنى‌دارى وجود دارد. و در واقع فرضيهٔ مذکور تأييد شد و مشخص شد که افراد، آن دسته از پيام‌هاى غيرکلامى را که به آن خو گرفته‌اند (آموخته‌اند) و از طريق نشانه‌هاى غيرکلامى قراردادى (رمزهاى غيرکلامي) دريافت مى‌کنند بهتر درک مى‌کنند تا تشريح حرکات همان پيام به‌صورت کلامي.

جدول نمرات مجموع پنج گويه

	آزمايش (غيرکلامى)			آزمايش (کلامى)
	x			F			X			F
	۲			۳۴			۲			۳۴
	۰			۲۸			۲			۲۸
	۲			۹۳			۰			۹۳
	۰			۱۹۵			۰			۱۹۵

به اين ترتيب شايد بتوان تصور کرد که افراد، همان‌گونه که از يک زبان کلامى برخوردار هستند يک زبان قراردادى غيرکلامى نيز مى‌دانند اما آيا در اين آزمايش، پنج گويهٔ مذکور، داراى قدرت تجلى معنى يکسان بودند؟ براى يافتن پاسخ اين سؤال به جواب‌هاى صحيح غيرکلامى نمرهٔ ۲ و جواب غلط نمرهٔ صفر داده شد. هر گويه به‌عنوان يک گروه و در مجموع نمرات پنج گروه گويه، براى ۷۰ نفر با فرمول آناليز واريانس يک عاملى مقايسه شد.

F به‌دست آمده عدد ۸۷۶/۲۵ بود که با توجه به اينکه F از F جدول (۶۲/۴) در سطوح موردنظر بزرگ‌تر است ۹/۹۹ درصد اطمينان مى‌توان گفت که اين پنج گويهٔ غيرکلامى داراى قدرت يکسان براى تجلى معنى مشابه موردنظر فرستندده نبوده‌اند. براى اينکه بدانيم اين تفاوت از کجا ناشى مى‌شود نتايج پنج گروه را با روش شفه (Scheffe,1959) مورد مقايسه قرار داديم.

نتايج به‌دست آمده به شرح زير بود:

جدول تخمين واريانس مقابله براى مقايسهٔ ۵ گروه آزمايش در ايران

	تخمين واريانس مقابله estimate of variance of contrast			مقايسهٔ گروه‌ها
	۳۶/۶			۱ و۲
	۹/۱۵			۱ و ۳
	۴/۷۷			۱ و ۴
	۸/۱۶			۱ و ۵
	۲/۷۸			۲ و ۳
	۱/۵۹-			۲ و ۴
	۱/۷۹			۲ و ۵
	۴/۳۷-			۳ و ۴
	۰/۹۹-			۳ و ۵
	۳/۳۸			۴ و ۵

با توجه به عدد به‌دست آمده از جدول 'نقاط درصد توزيع F' (برابر ۲۹/۴) مى‌بينيم که گويه‌هاى غيرکلامى ۲و۳، ۲.۴،۲و۵، ۳و۵، ۴و۵ از نظر قدرت تجلى معنى موردنظر فرستنده در گيرنده تفاوتى با يکديگر نداشتند اما گويه‌هاى ۱و۲، ۱و۳، ۱و۴، ۱و۵، ۳و۴، با يکديگر اختلاف معنى‌دارى داشتند. به هر حال اين نتايج نيز نشان مى‌دهد که اين پنج گويهٔ غيرکلامى به‌کار برده شده داراى قدرت تجلى معنى يکسان نيستند.

اما، مراجعه به جزئيات پاسخ‌ها مى‌تواند سؤال‌هاى بسيارى را در ذهن ما ايجاد کند و يک سؤال اساسى اين است که پاسخ‌دهندگان در آزمايش الف انتظار مطالبى با تنوع بسيار زياد داشته‌اند..

از اين آزمايش چنين نتيجه گرفته مى‌شود که شايد صحيح اين باشد پيام‌هاى غيرکلامى را به دو دسته پيام‌هاى حاوى رمزهاى قراردادى غيرکلامى (non-verbal code) و پيام‌هاى حاوى نشانه‌هاى غير کلامي(non-verbal sing) تقسيم کنيم. به اين ترتيب حرکت سر به معناى بله، يک رمز قراردادى غير کلامى و مثلاً ترس از طريق چشم، پلک و گوش (در اين مورد به مبحث دريافت پيام‌هاى غيرکلامى مراجعه فرمائيد) يک نشانهٔ غيرکلامى محسوب مى‌شود.