جمعه, ۱۰ فروردین, ۱۴۰۳ / 29 March, 2024
مجله ویستا

نرده‌ها و حصارها


   نرده‌ها و حصارها
سيلمى‌ها و بعضى از ماديان‌هاى حساس و عصبى و اسب‌هائى که نسبت به سهميه علوفه خود حساسيت نشان داده و به اطراف لگد مى‌اندازند با اين کار خود همديگر را مجروح مى‌کنند. بعضى از اسب‌ها مزاج خشنى داشته و اهل درگيرى هستند. براى ممانعت از درگيرى اسب‌ها و ايجاد جراحت بايد به‌‌وسيله ديوارهاى چوبى و يا نرده‌‌هاى چوبى اسب‌ها را از يکديگر جدا نمود. کامل‌ترين ديوار و يا نرده و حصارهاى چوبي، آنهائى هستند که از تخته‌هاى صاف و با ضخامت مناسب به‌وجود آمده‌اند. ارتفاع اين قبيل نرده‌هاى چوبى در قسمت جلو ۲ متر و در عقب ۵/۱ - ۳/۱ متر مى‌باشد.
حصارها برروى ستون‌هاى چوبى يا سيمانى نصب مى‌گردند. معمولاً برروى قسمت جلوئى ديوار تخته‌اى نرده‌ آهنى به ارتفاع ۵/۱ - ۳/۱ متر متصل مى‌شود.
قسمتى از ديوارهاى تخته‌اى که در تماس با پاهاى اسب هستند در جايگاه‌هاى ويژه اسب‌ها عصبى و خشن با حصير و يا برگ پوشانده مى‌شود. اين نوع نرده‌هاى چوبى معمولاً در ايستگاه‌ها و مراکز پرورش و اصلاح نژاد اسب، در جايگاه اسب‌ها مسابقه سرعت و مراکز کشش و به‌طور کلى در جايگاه اسب‌هاى اصيل مورد استفاده مى‌باشد.
به‌دليل اقتصادى بودن نرده‌هاى چوبى در جايگاه‌هاى روستائي، دو اسب اغلب به‌وسيله يک چوب صاف و رنده شده از يکديگر جدا بسته مى‌شوند.
قسمت جلوئى اين چوب به آخور و يا به ديوار و قسمت عقبى به ستون جايگاه و يا با کمک يک زنجير به سقف متصل مى‌گردد. براى جلوگيرى از بروز جراحت و يا نقص عضو در هنگام لگدپرانى دور و بر چوب با حصير و يا نمد و يا شاخ و برگ پوشانده مى‌شود. ارتفاع اين نرده چوبى از کف جايگاه يک متر خواهد بود.
اغلب ديده مى‌شود نرده‌هاى چوبى حائل بين اسب‌هاى در حين درگيرى اسب‌ها با هم در ميان دست و پاى آنها گير مى‌کنند، لذا بايد چوب‌ها را طورى در قسمت عقب نصب نمود که به‌راحتى بتوان چوب‌ها را باز و بسته نمود. در بعضى مواقع به‌جاى چوب از لوله آهنى استفاده مى‌شود. اما بايد توجه نمود که در اين نوع نرده حائل احتمال زخمى شدن دست و پا بسيار زياد است. ضمناً مى‌توان اسبان‌کارى را بدون جدا کردن از هم در سکو نگهدارى نمود. اما در چنين حالت نيز اسب‌ها با لگدپرانى همديگر را مجروح خواهند نمود.
   آخورهاى جايگاه
ارتفاع قسمت بالائى آخورهائى‌که مى‌بايست براى اسب‌ها متوسط القامه ساخته شود از سطح زمين بيش از ۱۰۰ سانتى‌متر و قسمت پائينى نيز بايد بين ۱۵۰ تا ۱۶۰ سانتى‌متر باشد. در کشور ما آخور در جايگاه‌هاى روستائى اندکى بلندتر ساخته مى‌شود. اسب‌هاى جوان در استفاده از آخورهاى بلند زود خسته مى‌شوند و به‌دليل خم شدن بيش از اندازه کمر، به مرور در پشت آنها گودى ايجاد مى‌شود. از طرف ديگر اين قبيل آخورهاى بلند باعث وارد آمدن فشار زياد بدن به پاها شده و در مفاصل تورم و در تاندون‌ها ناراحتى ايجاد مى‌شود.
آخورهاى مشترک را مى‌توان از آخورهاى روکش شده با سيمان درست کرد و يا از آخورهاى سفالى ضخيم روکش‌دار استفاده نمود که سطح خارجى آن به‌وسيله ديوار آجرى پوشانده شده است. اين دو نوع آخور نسبتاً ساده و مقاوم بوده و با هزينه کمترى به‌وجود مى‌آيند. در صورت لزوم آخورهاى چوبى نيز مورد استفاده قرار مى‌گيرند. اما براى نوع آخورها اشکالات زيادى وارد است. آخورهاى چوبى ضمن نفوذپذيربودن سريعاً مى‌پوسند و بو مى‌گيرند و از طرف حيوان نيز جويده مى‌شوند لذا بايد هر از چند مدتى آنها را تعويض نمود.
آخورهاى انفرادى را مى‌توان از چدن روکش‌دار ساخت. اين آخورها با بست‌هاى آهنى محکم به ديوار جايگاه نصب مى‌شوند و براى بالا بردن ضريب قدرت بهتر است يک ستون آهنى به‌صورت مايل به ديوار و در قسمت جلوئى آخور تعبيه گردد. اين ستون آهنى در عين حال براى بستن حيوان نيز مفيد است. اغلب مواقع آخورهاى انفرادى از سفال روکش‌دار مقاوم ساخته مى‌شود و در کنار آن نيز قسمت جداگانه‌اى براى علوفه خشک تهيه مى‌شود که به‌وسيله نرده‌هاى آهنى محصور شده است. در بيشتر مواقع آخورهاى انفرادى برروى ميز چوبى و يا آهنى سوراخ‌دار قرار مى‌گيرد. اين ميز مانع از ريخت و پاش علوفه مى‌شود. آخورهاى آهنى به مراتب بيشتر از آخورهاى چوبى مقاوم بوده و از طرف حيوان نيز جويده نمى‌شود. آخور اسب‌هاى کارى و کرّه‌ها بايد مشترک بوده و در کنار ديوار تعبيه و يا نصب شود.


همچنین مشاهده کنید