چهارشنبه, ۵ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 24 April, 2024
مجله ویستا

اصول مهم در خام‌گیاهخواری


- جويدن غذا:
جويدن غذا براى هر کس عامل مهم و اساسى در هضم و جذب غذا به‌شمار مى‌رود اما اکثراً نسبت به آن بى‌توجه هستيم و عادت کرده‌ايم که غذا را تند و نجويده فرو بريم در نتيجه اغلب به‌واسطهٔ هضم و جذب ناقص غذا در لولهٔ گوارش دچار اختلالات گوارشى از قبيل نفخ، گاز شکم، سرگيجه، اسهال، ورم و زخم معده مى‌شويم.
ما حاضر هستيم ساعت‌ها وقت صرف کنيم و گاهى براى پذيرائى از ميهمانان خود روزها و هفته‌ها براى تهيه و تدارک مواد اوليه غذا و ساختن و پرداختن آن کوشش به‌کار بريم تا غذائى براى يک وعده آماده گردد اما خوردن آن بيش از يک ربع ساعت طول نمى‌کشد و دست از طعام مى‌کشيم بدون اينکه از اين همه زحمت و صرف وقت لذتى برده باشيم و حتى عده‌اى عادت کرده‌اند که غذا را ببلعند و اين عادت ناهنجار را به‌صورت مستمر در وعده‌هاى غذاى خود به‌کار مى‌برند و اهميت چندانى هم براى اين روش ناصحيح غذا خوردن که حاصلى جز خسته کردن ارگان‌هاى بدن و ايجاد سوءهاضمه ندارد قائل نيستند غافل از اينکه اگر غذا را به آهستگى و تأنى خوب بجويم و با بزاق دهان آغشته کنيم تا در دهان کاملاً مخلوط و نرم گردد به حدّى که به‌صورت مايعى در دهان درآيد و اين روش را به‌تدريج تمرين نمائيم و جزء عادت خود قرار دهيم صرف‌نظر از اينکه دندان‌ها و لثه‌ها در اثر خوب جويدن محکم‌تر و غيرقابل نفوذ براى ميکروب‌ها مى‌گردد و از پوسيدگى و لق شدن دندان‌ها جلوگيرى مى‌شود، باعث مى‌گردد چه در حال و چه در آينده دچار عوارضى در دستگاه گوارشى نشويم چه تنها عضو گوارشى که در اختيار انسان و ارادهٔ او است دهان مى‌باشد که شخص مى‌تواند هرقدر بخواهد بجود تا هرچه بيشتر به هضم و جذب غذا در اندام‌هاى بدن کمک کند.
ما خود به تجربه دريافته‌ايم هنگامى که غذا با آرامى و خوب جويده شود اولاً مواد کمترى مصرف مى‌شود ثانياً از غذا بيشتر لذت مى‌بريم ثالثاً انرژى بيشترى هم براى فعاليت و تحرک روزانه کسب مى‌کنيم و دچار اختلالات گوارشى هم نمى‌شويم.
مسئلهٔ جويدن غذا به‌ويژه براى خام‌گياهخواران به‌واسطهٔ مصرف مواد خام از قبيل خشکبار، غلات، بقولات، حبوبات، ميوه‌جات و سبزيجات که داراى فيبر و سلولز بيشترى است از اهميت خاصى برخوردار است و نياز به جويدن آنها بيشتر احساس مى‌گردد و بايستى براى جويدن از همهٔ دندان‌هاى خود استفاده نمائيد زيرا اگر به‌طور دائم با يک طرف دهان بجويد زيادى کار يک طرف و کم‌کارى طرف ديگر دهان ناراحتى‌هائى در درازمدت به‌وجود خواهد آورد. بنابراين بايد زياد جويدن و به آهستگى جويدن و با دو طرف دهان جويدن را کم‌کم به‌صورت عادت در خود درآوريد.
پروفسور گايتون در فيزيولوژى پزشکى مى‌نويسد:
دندان‌ها به بهترين وجهى براى عمل جويدن خلق شده‌اند. دندان‌هاى قدامى داراى عمل قطع‌کنندهٔ قوى و دندان‌هاى خلفى (دندان‌هاى آسيا) داراى عمل خردکننده يا آسياکننده هستند در صورتى که کليهٔ عضلات فک با يکديگر عمل مى‌کنند و مى‌توانند دندان‌هاى قدامى را با نيروئى برابر با ۲۵ کيلوگرم و دندان‌هاى خلفى را با نيروئى برابر ۹۰ کيلوگرم بر روى يکديگر فشار دهند در صورتى که چنين نيروئى بر روى يک جسم کوچک مانند دانهٔ يک تخمه که در بين دندان‌هاى آسيا قرار گرفته وارد شود نيروى واقعى وارد شده بر سانتى‌متر مربع ممکن است بر صدها کيلوگرم برسد. جويدن غذا براى هضم کليهٔ غذاها به‌ويژه براى بيشتر ميوه‌جات و سبزيجات خام اهميت دارد زيرا اين مواد داراى غشاءهاى سلولزى غيرقابل هضم در اطراف قسمت‌هاى مغذى هستند که مى‌بايستى پاره شدند تا مواد غذائى بتوانند مورد استفاده قرار گيرند. جويدن با دليل سادهٔ زير به هضم غذا کمک مى‌کند. چون آنزيم‌هاى گوارشى فقط بر روى سطح ذرات غذائى عمل مى‌کنند لذا سرعت هضم بستگى به مساحت کل سطحى دارد که در معرض ترشحات روده قرار گيرد، علاوه بر آن خرد کردن غذا به ذرات ريز از خراشيدگى جدار لولهٔ گوارش جلوگيرى مى‌کند و سهولت تخليهٔ غذا از معده به داخل رودهٔ باريک و از آنجا به داخل قسمت‌هاى بعدى روده را افزايش مى‌دهد (فيزيولوژى پزشکى - خلاصه‌اى از صفحهٔ ۱۶۷۱ - با اندکى تغيير).
در کتاب اولين دانشگاه و آخرين پيامبر چنين نقل شده است:
پروفسور شيتندن استاد کرسى فيزيولوژى يک عده شاگرد و استاد و سرباز انتخاب کرد و بين آنها غذا مشابه تقسيم و آنها را به دو گروه نمود. به قسمت اول گفت سهم خود را به حالت معمولى يا تندتر بخورند. به دستهٔ دوم دستور داد از ثلث غذاى خود را بردارند و بسيار خوب بجوند و فرو ببرند يعنى يک عده غذاى خوب نجويده و عده‌اى غذاى بيسار خوب جويده شده ولى از لحاظ کيفيت هر وعده غذاى آنها ثلث غذاى دستهٔ قبل (دستهٔ اول) بود. پس از يک ماه مشاهده کرد دستهٔ دوم يعنى آنها که کمتر خورده و بهتر جويده بودند فوق‌العاده قوى و شاداب‌تر هستند. و باز در آن کتاب ضمن ادامهٔ بحث دربارهٔ ارزش دندان‌ها براى بدن مى‌نويسد:
جويدن در گوشتخواران بيشتر عمودى و در گياهخواران افقى است و مى‌دانيم مواد بياض‌البيضى با کوبيده شدن و گياه و نشاسته با لغزيده شدن و سائيدن زودتر و بهتر عمل آماده‌سازى که بيشتر از همه نرم کردن است انجام مى‌دهند و با همين نشانه که در گوشتخواران جويدن عمودى و در گياهخواران افقى صورت مى‌گيرد بهترين دليل و نشانى است که دندان‌ها براى نرم کردن و سائيدن خلق شده‌اند.
دکتر پاسکالت مى‌گويد با غذائى که خوب جويده شده باشد معده خيلى زود رضايت و بى‌نيازى خود را اعلان مى‌کند. اگر دندان‌ها عمل اساسى هضم يعنى جويدن را انجام ندهند نقطهٔ ديگرى در سراسر لولهٔ گوارش وجود ندارد که بتواند جبران نمايد و عمل شکستن غذا و تبديل آن را به ذرات کوچک انجام دهد. دکتر نومان (Neuman) و دکتر سالوو (Salvo) در نقاط مختلف جهان به تفحّص پرداختند و بدين نتيجه رسيدند که داشتن دندان سالم به‌علت خوردن غذاهاى سفت و سخت و خوب جويدن آنها، فساد دندان‌ها به سبب خوردن اغذيهٔ نرم است يعنى دندان‌ها براى جويدن و جويدن براى دندان‌ها خلق شده‌اند:
آنچه سخن دکتر نومان و دکتر سالوو را تأييد مى‌کند اين است که به‌طور محسوس مى‌بينيم که اقوام بومى در سراسر جهان و از جمله مردم بومى آفريقا که به‌طور طبيعى تغذيه مى‌کنند تا آخر عمر از دندان‌هاى سالمى برخوردار هستند برخلاف متمکنين و ثروتمندان و افراد مرفه که به‌واسطهٔ مصرف کردن غذاهاى لذيذ گوشتى و پخته خيلى زود دندان‌هاى آنها فاسد مى‌گردد.
در بزاق مقدارى سولفور سيانور دوپتاسيم وجود دارد که براى ضدعفونى کردن مواد نباتى خام به‌کار مى‌رود و اين ماده در معده هم هست در روده هم هست و لذا اگر سبزى‌ها خوب جويده شوند ضدعفونى هم مى‌شوند. تعجب در اين است که بعضى غذاى خود را به بهانهٔ اينکه دندان‌هاى آنها يا مخاط دهان يا زبان آنها را آزار مى‌دهد خوب نجويده آن را به سراغ مخاط ظريف‌تر معده سرازير مى‌نمايند در صورتى که يکى از خواص جويدن اين است که معلوم شود غذا با مخاط دهان چه مى‌کند و اگر اثر ندارد آن را به سوى مخاط ظريف‌تر سرازير نسازند و با جويدن حرارت آن تعديل مى‌‌گردد، اگر سرد است گرم شود و اگر داغ است به اعتدال گرايد. لذا بايستى سعى کرد خصوصاً مواد نشاسته‌اى را خوب جويد و با بزاق آغشته کرد که آنزيم‌هاى ضرورى براى هضم مواد نشاسته به کلى از بين نرود و با جويدن هرچه بيشتر پروتئين‌ها بيشتر تبديل به اسيدهاى آمينه شوند شدت جذب بيشتر خواهد بود کسانى که عمل جويدن را خوب انجام نمى‌دهند با آنکه به مقدار معتدل غذا خورده‌اند بدنشان هميشه در حال گرسنگى به سر مى‌برد و حال آنکه با کمتر از اين مقدار مى‌توان با خوب جويدن انرژى کافى و لازم را به‌دست آورد کم جويدن غذا باعث اين عوارض مى‌گردد:
در هضم مواد نشاسته‌اى اختلال پيدا مى‌شود - سبب پرخورى مى‌گردد - احساس ناراحتى مى‌شود - قسمتى از غذا جذب نشده دفع مى‌گردد يعنى با آنکه غذا خورده‌ايم گرسنه مانده‌ايم - عمل تخمير در روده‌ها به خوبى انجام نمى‌گيرد و مسموميت تدريجى به‌وجود خواهد آمد (دکتر سيد رضا پاک‌نژاد - خلاصه‌اى از صفحات ۲۳۴ تا ۲۴۲ با اندکى تغيير).
ممکن است عده‌اى به عذر نداشتن دندان يا نقض آن غذا را نمى‌جوند و يا قبلاً در آسيا خرد مى‌کنند در نتيجه با بزاق دهان آغشته نمى‌گردد و فرو داده مى‌شود اين امر علامت بى‌اهميت پنداشتن جويدن است در صورتى که به عقيدهٔ ما بايد اين اشخاص اصلاح و تکميل دندان‌هاى خود را سرلوحه و اولين برنامهٔ زندگى خود قرار دهند.


همچنین مشاهده کنید